Joris Cools (72) helpt anderstaligen met hun Nederlands: “Onze praattafels bieden een extra spreekkans”

Joris Cools: “Het is in de eerste plaats de bedoeling dat de deelnemers hun spreekdurf ontwikkelen.” © foto WME
Redactie KW

De afgelopen jaren mocht Tielt heel wat anderstalige nieuwkomers ontvangen, mensen die vaak hun best doen om de Nederlandse taal snel onder de knie te krijgen. Om hen meer spreekkansen aan te bieden, organiseert de Mondiale Raad al een tijdje praattafels. Een van de drijvende krachten is voorzitter Joris Cools, zelf een gepensioneerd leraar Nederlands.

In verschillende basisscholen, in de Tieltse academie en in Theater Malpertuis vinden met de regelmaat van de klok praattafels Nederlands plaats, een plek waar op een informele manier Nederlands gesproken wordt met en voor anderstalige nieuwkomers. Ook Joris Cools, voorzitter van de Mondiale Raad, en zijn echtgenote begeleiden zo’n praattafel.

U engageert zich voor veel verschillende zaken in Tielt. Vanwaar die interesse in duurzaamheid en de vluchtelingenproblematiek?

“Enerzijds heeft dat te maken met het feit dat er van thuis uit ook een sociale interesse was, maar anderzijds komt het toch ook doordat ik een product ben van ’68. Toen was er een hele beweging van protest en maatschappelijk engagement. Aanvankelijk heb ik me heel duidelijk ingezet voor de derde wereld: de oprichting van een Wereldwinkel, Broederlijk Delen, 11.11.11… Toen ik in Tielt kwam wonen, is daar ook het aspect rond de SDG’s en duurzaamheid bijgekomen. Sinds 2015 ontvangen we in Tielt regelmatig vluchtelingen. Zo is ook de werking rond de nieuwkomers ontstaan binnen de Noord-Zuidraad, intussen omgedoopt tot de Mondiale Raad.”

Jullie organiseren ook de praattafels Nederlands, hoe kwamen die tot stand?

“De Mondiale Raad is een adviesraad. Binnen die adviesraad hebben we drie werkgroepen: de Noord-Zuidwerking, de werking rond nieuwkomers en de werking rond duurzaamheid. Die noemen we ‘lokale en leefbare stad’ en wordt door iemand anders getrokken. De praattafels zitten in de werking rond een solidaire stad, ook voor de vluchtelingen. Als Mondiale Raad hebben we in 2017 de verschillende diensten uit het Tieltse proberen samen te brengen die werken met en rond vluchtelingen. Dat waren er toch een twintigtal. Zo leerden ze elkaar en hun werking beter kennen, maar konden we ook bekijken wat we eventueel samen konden gaan doen. Een van de dingen die daaruit is voortgevloeid zijn die praattafels Nederlands.”

Wat moet ik me voorstellen bij die praattafels?

“Zie het als oefenkansen Nederlands die we geven aan mensen van andere origine. De meeste onder hen volgen lessen via het CVO of Ligo, maar we merkten de nood aan een extra kans voor informele babbels. We zijn aanvankelijk samen met het Sociaal Huis gestart met die praattafels. Later zijn we die op drie basisscholen gaan organiseren. Er zijn immers heel wat moeders die ’s morgens hun kinderen naar school brengen en die we daar dan onmiddellijk kunnen opvangen voor een koffie of thee en een gesprek op een informele manier.”

“De mensen zijn bijzonder erkentelijk voor de kans die ze krijgen”

“Er zijn intussen praattafels in De Springplank, ‘t Nieuwland en Het Spoor en ook Luna di Tanneke is er op een bepaald moment bijgekomen. Later is daar ook nog Theater Malpertuis bijgekomen, afgewisseld met een praattafel in de Tieltse Academie voor Muziek en Woord. Een praattafel wordt om de veertien dagen georganiseerd en geleid door vrijwilligers, telkens twee per groep. We proberen dat op diverse momenten te doen, zodat ook de werkende anderstaligen de kans krijgen om ’s avonds of op woensdagnamiddag deel te nemen.”

Waarover spreken jullie dan?

“We bekijken of er iemand is die zelf iets wil vertellen, of met een bepaalde vraag zit. Daarnaast bereiden we ook steeds een thema voor. Het zijn zeker geen lessen Nederlands, we houden het informeel. Het is in de eerste plaats de bedoeling dat de deelnemers hun spreekdurf ontwikkelen. We kunnen natuurlijk wel corrigerend herhalen, of een woord aanreiken waarnaar gezocht wordt. De gespreksonderwerpen kunnen allerlei dingen zijn: de feestdagen en hoe ze die beleefd hebben, het onderwijs van hun kinderen… Soms spelen we zelfs een spelletje, zoals Ganzenbord.”

“Samen met mijn vrouw begeleid ik de praattafel in ‘t Nieuwland. Onlangs kwam de vraag om samen eens de Kringwinkel te gaan bezoeken, dus dat staat zeker nog op de agenda. De grootte van de groepen wisselt. Soms zijn ze met twee, soms met vijf, we hadden er onlangs eens vijftien. Uiteraard kan een groep begeleiden wel uitdagend zijn, niet iedereen zit immers op hetzelfde taalniveau. Ze hebben ook veel verschillende nationaliteiten, van Pakistani tot Marokkanen, van Afghanen tot Oekraïners. Ook voor ons is het dus een uitdaging om voldoende te differentiëren. Maar het is erg dankbaar werk, want de mensen zijn bijzonder erkentelijk voor de kans die ze krijgen.” (LDW)

Joris Cools


Privé: Joris Cools (72) is getrouwd en vader van vier kinderen. Hij is afkomstig uit het Antwerpse, maar woont al vele jaren in Tielt.

Studies en loopbaan: Joris rondde de studies Germaanse talen af en werd leraar Nederlands. Hij stond een tijdje in een technische school in Hoboken, maar was vooral leraar Nederlands in de lerarenopleiding in Tielt. Nu is Joris met pensioen.

Vrije tijd: De afgelopen jaren is Joris veel met fotografie bezig geweest en hij houdt ook van wandelen. Daarnaast toont hij een groot engagement op heel wat terreinen. Zo is hij al sinds 1969 actief in de Noord-Zuidwerking. Momenteel is hij de voorzitter van de Mondiale Raad.