Op 16 augustus 2020 is het precies 100 jaar geleden dat schuttersvereniging ‘De Vrije Burgers’ boven de doopvont werd gehouden. Het bestuur wilde op die datum het eeuwfeest vieren, maar corona heeft daar anders over beslist. “We hebben een heel jaar verloren”, zucht ondervoorzitter Herman Herteleer.
“Schuttersverenigingen zullen wel van alle tijden geweest zijn”, zegt Herman Herteleer. “Maar die van ons is op 16 augustus 1920 om 8 uur ‘s avonds opgericht en is daarmee de oudste gilde van Hertsberge. Frans Van Hulle was de eerste voorzitter. Onze gilde is er dus gekomen net na de oprichting van de gemeente Hertsberge in 1919. We vinden veel terug over het wel en wee van de vereniging in de boeken die heel nauwkeurig werden bijgehouden door onderwijzer René Van Belleghem, die als ‘schrijver’ van de gilde werd verkozen. De boeken werden nadien bijgehouden door oud-voorzitter Roland Deryckere die op 22 december 2017 overleed. Na medestichtend stadhouder Leopold Deryckere kwamen zoon Georges en zijn kleinzoon Roland. Zijn kinderen hebben weliswaar de boog aan de haak gehangen maar de vier kinderen van zijn zus Yvette hanteren allemaal de boog en haar twee kleinkinderen zijn ook al aan deze mooie volkssport verknocht geraakt. Nu is Rudy Bonne voorzitter. Hij is via zijn moeder Yvette, zus van Roland, ook verbonden met de stamboom van Deryckere. De geschiedenis van de schuttersgilde beslaat dus al vijf generaties.”
hondje in prijzenpot
Dat de boog niet altijd gespannen stond, kunnen we ook lezen in de clubboeken. Zo waren er 62 schutters ingeschreven voor het banket op 6 juli 1922. In de slotnoot vermeldt de schrijver nog fijntjes: ‘Ik telde ‘s avonds 33 dronkaards, waaronder de erevoorzitter’. Dat was in dit geval dan burgemeester Robert Rapaert de Grass. In zijn gezelschap waren ook de dokter, de notaris en andere notabelen van het dorp.
Op de affiches lezen we over de prijzen in natura die te winnen waren bij het afschieten van de hoofdvogel, de zijvogels of de kallen. Zij verklappen ons tegelijk heel wat over de tijdsgeest waarin men toen leefde. Bij een wildschieting ging het natuurlijk over hazen, konijnen en fazanten. Over een andere schieting in april 1922 lezen we dat commandant Hinneken als eerste prijs een ‘binnenband’ had gewonnen en in mei zag de prijzentafel er zo uit: 1ste prijs: een barometer; de 2de en 3de prijs was ‘een gans’, de 4de en 5de prijs een ‘pijp’ en de 6de ‘onbekende’ prijs werd tot op het einde van de schieting geheim gehouden maar bleek ‘een hondje‘ te zijn.
Roemrijk verleden
De Vrije Burgers kunnen terugblikken op een roemrijk verleden waar het gezellig samenzijn soms primeerde op het schuttersplezier. Jarenlang was café Den Hollander bij de familie Lenaers hun pleisterplaats.
Dertien jaar geleden is men noodgedwongen moeten verhuizen naar de Vossenberg, een honderdtal meters verder. Het café werd te koop gesteld. Zelfs Focus-WTV was er bij toen Willem Lenaers zijn laatste pint tapte. Hij was al voordien met enkele bestuursleden naar het gemeentebestuur gestapt met de vraag om een chalet met staande wip in te richten naast de voetbalvereniging SKD Hertsberge. Burgemeester Luc Vanparys was die vraag zeer genegen.
“Sommigen overwegen na zo’n lange inactiviteit de boog aan de haak te hangen”
“Veel schutters zijn actief in verschillende schuttersverenigingen”, vertelt Herman Herteleer. “Meestal staande wip in de zomer, liggende wip in de winter. Veel leden zijn al wat ouder en zijn nu bang. Ikzelf ben ook al 79 jaar en behoor dus tot de risicogroep. Van sommige schutters uit mijn andere verenigingen hoorde ik dat ze na zo’n lange periode van inactiviteit misschien de boog aan de haak zullen hangen, wat ik natuurlijk heel jammer zou vinden. In een recente heropstart in de De Heerlijkheid van Tilleghem uit Sint-Michiels, waar ik sinds 2011 hoofdman ben, was men slechts met 13 op het eerste appel.”
Oproep aan lezers
“In de hoop dat we ons eeuwfeest een jaar later wel zullen kunnen vieren, in het eerste weekend van mei 2021, mogen de lezers zeker nog documenten of foto’s toesturen die herinneren aan 100 jaar Vrije Burgers. We zouden er samen met de heemkundige kring van Hertsberge een mooi jubileumboek kunnen van maken. Anderzijds zijn nieuwe schutters ook welkom zodat de oudste schuttersvereniging van Hertsberge verder kan blijven groeien”, besluit Herman Herteleer.
(Piet Himpens)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier