Donderdag 13 februari was het bij hogeschool Vives ‘Dag van de mantelzorg’. Hogescholen Vives en Howest en mantelzorgvereniging Samana werkten samen aan een onderzoeksproject voor een mantelzorgvriendelijk hogeschoolbeleid.
Op verschillende Vives-campussen werd op donderdag 13 februari een infostand voorzien waar studenten zich konden informeren over het statuut student-mantelzorger. Vives-medewerkers konden hier ook de ondersteuningsmogelijkheden bespreken. “Het is de bedoeling dat studenten ‘durven’ een hulpvraag stellen om de combinatie zorg en studies te blijven volhouden“, verduidelijkt directeur Joris Hindryckx van Vives.
De ‘zorg’ stopt niet aan de schoolpoort
Eveline Crevits werkte bij Vives mee aan het onderzoeksproject. “Samen met Howest en Samana onderzocht Vives de noden van studenten/mantelzorgers. We bereikten 4.000 studenten met onze enquête en stonden ervan versteld dat 17 procent onder hen mantelzorger is. Gemiddeld verlenen zij wekelijks 12 uur zorg aan iemand, meestal in de naaste omgeving. Naast de zorg bieden zij ook emotionele en administratieve steun. 80 procent van die 700 studenten/mantelzorgers staat er alleen, of met hoogstens nog één extra ondersteuner, voor. Ze zijn dus heel kwetsbaar. Het verschil met studenten die een topsportstatuut hebben of leren en werken of ondernemen combineren, is dat die mantelzorgers hier meestal zelf niet voor kiezen. Ze zijn er meestal mee opgegroeid en vinden het vanzelfsprekend dat ze die zorg verlenen.”
Volgens Eveline willen die studenten hier niet echt mee naar buiten komen of in de hogeschool herkend worden als ‘mantelzorger’, want dit wordt meer geassocieerd met iemand die ouder is. “Het wordt meestal ‘ontdekt’ doordat ze vaker te laat komen, een deadline niet halen, slechte resultaten boeken of concentratieproblemen hebben. De ‘zorg’ stopt niet aan de schoolpoort.”
Mantelzorger herkennen en erkennen
“De tijd dat alle studenten gelijk waren en precies op hun 18de in de hogeschool startten, ligt al een tijdje achter de rug”, weet Joris Hindryckx. “Nu differentiëren we meer en meer naar groepen toe en kennen we bepaalde faciliteiten toe. Sinds dit jaar is ook ‘mantelzorger’ als statuut toegekend. Zo kan deze student meer afwezig zijn en toch zijn of haar studiemateriaal krijgen, later aan de examens beginnen of de examens spreiden.”
Er werden bij Vives studie- en trajectbegeleiders opgeleid om mantelzorgers te gaan helpen. “Zij herkennen en erkennen wat de specifieke noden zijn zodat de studievoortgang gegarandeerd kan worden. Ook onze andere docenten werden hiervoor opgeleid. Naast een studentenbeleid is er ook een HR-beleid hieromtrent. We moeten ook met mantelzorg bij ons personeel rekening houden. Het leven is complex geworden en we moeten ons ook aan die situatie aanpassen.”
“Je wil eigenlijk als ‘normale student’ meelopen”
Lisa Sagaert (20) uit Otegem en Kaily Desmet (22) uit Heule zijn beiden studenten/mantelzorgers. Lisa volgt Lager Onderwijs en Kaily Maatschappelijk Werk, beiden op de campus in Kortrijk. Lisa zorgt voor haar mama bij wie tien jaar geleden een agressieve vorm van Multiple Sclerose vastgesteld werd. “Mama is al verlamd vanaf haar onderste ledematen tot aan haar middel”, vertelt Lisa die bijna de enige is die voor haar mama zorgt. Ze heeft nog een broer van 16 en een zus van 18 jaar. “Mijn broer begrijpt nog niet echt wat mantelzorg inhoudt en mijn zus zit ook nog in het middelbaar. Zij kan niet gemakkelijk van school weg om naar huis te komen als mijn mama iemand nodig heeft.”
Lisa heeft bij Vives een faciliteitencontract waardoor ze tijdens de lesuren haar telefoon mag opnemen, later mag toekomen of de les vroeger mag verlaten. Vorig jaar volgde ze les in Vives Brugge maar dat was praktisch niet echt haalbaar. “Andere studenten komen thuis en kunnen onmiddellijk beginnen studeren, maar bij mij is dat meestal niet het geval en moet ik eerst mijn mama helpen. Het kan ook zijn dat ik moet stoppen met studeren als er iets voorvalt waarbij mijn mama moet geholpen worden,” zegt Lisa. De helft van haar medestudenten weet echter niet dat Lisa mantelzorger is. “Je loopt daar niet mee te koop.” Voor Francky Debusschere van Samana is dit heel herkenbaar. “Niet iedereen reageert op dezelfde manier op die ondersteuning”, stelt hij.
Ook Kaily Desmet heeft een mantelzorgstatuut bij Vives. “Ik spreid mijn studiepunten over vier jaar en werd er eigenlijk bij toeval op gewezen dat dit mogelijk was. Mijn mama heeft leukemie, fibromyalgie en cvs. Op slechte dagen heeft ze een rolstoel nodig. Ik vind het fijn dat ik geen kwade blikken krijg van een docent als ik te laat in de les kom. Je wil eigenlijk gewoon als ‘normale student’ meelopen, maar dat lukt niet altijd.”
De mantelzorger heeft geen gezicht
Francky Debusschere van Samana is verheugd dat Vives en Howest onderzoek voerden naar jonge mantelzorgers in de hogescholen. “Op een internationaal congres in 2017 in Zweden over mantelzorg hoorden we dat daar weinig onderzoek naar gedaan werd. Nochtans zien we in het mantelzorgbeleid van Vanheusden dat een groot deel van dit beleid over jonge mantelzorgers gaat. Het is belangrijk dat er aandacht is voor die jonge studenten/mantelzorgers. Het zou jammer zijn als studenten moeten afhaken doordat de combinatie zorg en studies niet meer haalbaar is.”
Het monument van Samana ‘De Mantelzorger’ staat momenteel opgesteld aan het Forum van Vives campus Kortrijk. Kunstenaar Edwin Degelin gebruikte hiervoor onderdelen van uurwerken als symbool voor de tijd die familieleden aan mantelzorg besteden. “Dat is in elke situatie anders”, volgens Francky. “In het silhouet van de twee figuren is het gezicht niet herkenbaar, want ook veel mantelzorgers zijn niet gekend en hebben dus geen gezicht.” Het beeld werd gecreëerd om het begrip ‘mantelzorger’ herkenbaar te maken en om te sensibiliseren. Het zal bij Vives ‘rondreizen’ over de verschillende campussen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier