Geert Bourgeois voor eerst sinds gemeenteraadsverkiezingen van 1976 niet meer op lijst

Een stembusslag zonder Geert Bourgeois als kandidaat, het kwam de voorbije 42 jaar niet meer voor. Maar komende zondag kijkt de Vlaamse minister-president en Izegems gemeenteraadsvoorzitter voor het eerst sinds mensenheugenis toe van langs de zijlijn. “En dat zal best vreemd aanvoelen”, zegt hij. “Ik weet nu al dat 14 oktober een emotionele dag wordt.”

Het eerste woord dat de naam Geert Bourgeois bij de mensen oproept, is zonder twijfel politiek. De Izegemse jurist waagde tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 1976 voor het eerst zijn kans bij de toenmalige Volksunie en stond meteen helemaal bovenaan de lijst. Een beslissing die de rest van zijn (politieke) carrière mee vorm heeft gegeven. En hem sindsdien voor elke mogelijke verkiezing op een lijst deed belanden.

Weet u nog hoeveel voorkeurstemmen u 42 jaar geleden had?

“997! De enige score uit mijn loopbaan die ik nooit zal vergeten. Ik weet nog dat we toen voor een enorme uitdaging stonden. Het was een sprong in het onbekende. Maar we kaapten uiteindelijk 14 procent van alle stemmen in Izegem weg en haalden vier zetels van de 29 binnen. Het waren ongelooflijke tijden, als ik er nu op terugblik. Pioniersjaren, zelfs.”

Wat herinnert u zich nog van uw eerste jaren als politicus?

“Dat we stevige oppositie voerden. Iets wat nu niet altijd het geval is. Dat laatste heeft te maken met het minder grote belang van de gemeenteraad als beslissingsorgaan. Nu werken steden en gemeenten steeds meer onderling samen, zijn er tal van autonome gemeentelijke bedrijven, politie- en brandweerzones… Veel zaken liggen al in een definitieve plooi vooraleer de raadsleden ze voorgeschoteld krijgen. Wij konden wél nog een duidelijk verschil maken. En zes jaar na mijn start wisten we de toenmalige CVP-meerderheid in Izegem te doorbreken. Ik werd twaalf jaar eerste schepen en mee onder mijn bewind onderging Izegem een ware metamorfose. Ik was onder andere schepen van Openbare Werken en Stadskernvernieuwing. We hebben toen bijvoorbeeld het huidige marktcentrum gecreëerd en de Marktstraat heraangelegd, iets wat nu opnieuw aan de gang is. Alles komt terug.”

U zal in totaal 42 jaar gemeenteraadslid geweest zijn. Bent u daar trots op?

“Zonder meer. Ik durf stellen dat ik de lokale politiek door en door ken. Ik heb me als schepen én als oppositieraadslid enorm kunnen uitleven. Ik beet me echt graag vast in dossiers, op welke stoel ik ook zat. Die drive van toen vind ik nu wat minder terug in de huidige gemeenteraad. Soms heb ik de indruk dat de passie wat verdwenen is. En dat betreur ik, want een sterk bestuur heeft een sterke oppositie nodig.”

Was een politieke carrière een evidentie voor u?

“Eigenlijk wel. Ik heb rechten gestudeerd met de achterliggende gedachte om die kennis in de politieke wereld te kunnen gebruiken. Camiel Rosselle, een bekende oud-aannemer uit mijn geliefde Izegem, drukte het ooit erg mooi uit: ‘Ge moet van nen beir gegeetn èn om an politiek te doen’. Dat heb ik. Meer dan veertig jaar lang.”

“Op de zaterdagse marktdag in Izegem beloofden sommige mensen me al hun stem. Blijkbaar weet niet iedereen al dat ik niet meer op de lijst sta…”

Wie zolang in het vak zit, ziet de politiek ook veranderen.

“De stiel is harder geworden, merk ik. Op lokaal vlak viel het nog mee. Ik ben nooit persoonlijk geworden, heb altijd de bal gespeeld. En gelukkig deden mijn tegenstrevers dat ook. We waren mensen onder elkaar. Ik herinner me nog de tijd dat we tijdens de pauze van de gemeenteraad snel-snel naar café ‘t Oud Gemeentehuis trokken om een pint te drinken. Meerderheid en oppositie samen. De sociale media hebben echter veel veranderd. Wat je vroeger zei, vervloog weer. Nu staat het enkele minuten later online.”

Die directe en harde aanpak is niet uw stijl…

(schudt het hoofd) “Ik heb het meer voor de Britse manier van aan politiek doen. Met de nodige hoffelijkheid en respect. Ik heb zeker geen vlekkeloos parcours, dat heeft niemand, maar ik kan iedereen recht in de ogen kijken. Daar hecht ik veel waarde aan. Die verruwing vind ik geen goeie zaak, want dat wekt aversie op bij de burger.”

Op uw palmares ontbreekt één functie. Die van burgemeester van Izegem. Heeft u spijt dat het nooit gelukt is?

“Ik ben in 1988, 1994 en 2000 met die ambitie gestart, maar het heeft niet mogen zijn. Ooit ben ik drie maanden tijdelijk burgemeester geweest toen Staf Nyffels gestopt was en het wachten was op Robert Vanlerberghe, maar daar is het ook bij gebleven. Ik had dit bijzonder graag gedaan, maar die droom kon ik niet realiseren. Rancuneus ben ik daar allerminst over. Daarom heb ik er in 2012 ook alles aan gedaan om huidig Izegems burgemeester Bert Maertens te lanceren. Liever een jong talent de kans geven dan zelf die droom te blijven najagen.”

De partij boven het persoonlijk belang.

“Klopt. Ik hou er trouwens van om jonge mensen te lanceren. Daar geniet ik haast nog meer van dan zelf een mooie realisatie te kunnen neerzetten.”

Waarom is lokale politiek de mooiste tak van de ‘sector’?

“Omwille van het directe contact met de burger. Mensen spreken je snel aan en zeggen ook waar het op staat. Ik herinner me dat mijn zitdagen als schepen vaak erg druk waren. Ik trok onlangs nog naar de zaterdagmarkt in Izegem en werd er constant begroet. Mensen beloofden zelfs om op mij te stemmen. Blijkbaar weet niet iedereen al dat ik niet meer op de N-VA-lijst sta. (grijnst) Maar als lokaal politicus kan je ook sneller dingen in beweging zetten. Je ziet de directe impact van de beslissingen. Een heraanleg van een straat start – meestal – op het geplande moment, bijvoorbeeld. Op Vlaams niveau word je met veel meer regels geconfronteerd.”

Zondag moet u voor het eerst in uw carrière niet checken hoeveel mensen u hun steun geven. Wat doet dat met u?

“Het wordt sowieso een erg emotionele dag. Dat weet ik nu al. De politiek was – en is nog altijd – mijn leven. Met de gemeenteraadsverkiezingen verdwijnt daar toch een deeltje van. Voor het eerst staat er in mijn tuin nu een verkiezingsbord van andere N-VA-kandidaten dan mezelf. Ik heb wel nog mee kandidaten overtuigd en ben ook achter de schermen actief, maar het blijft een hemelsbreed verschil met wat ik normaal in volle verkiezingsstrijd meemaak. Toch heb ik er een goed gevoel bij. Ik kan met een gerust hart N-VA Izegem uit handen geven. Ik zal straks de grootste supporter van onze lokale afdeling zijn.”

Wat speelde mee bij de beslissing om niet langer een lokaal mandaat te ambiëren?

“Als ik me ergens voor engageer, wil ik er ook voor de volle honderd procent voor gaan. En dat lukt niet langer. Ik heb de gemeenteraad – door mijn drukke agenda als minister-president – ondertussen enkele keren niet kunnen bijwonen en dat wringt wel. Zo zit ik nu eenmaal niet in elkaar. In het leven moet je kunnen loslaten en daar is de tijd nu rijp voor. Ik wil mezelf ook niet overleven.”

“Had ik in 2003 als enige verkozene niet volgehouden, dan was er van N-VA vandaag misschien geen sprake meer”

Welke momenten blijven u bij?

“Mijn allereerste gemeenteraad zal ik nooit vergeten. Die vond op zondag 2 januari 1977 plaats en startte al om 10 uur ‘s ochtends. Het schepencollege werd toen nog via stemming verkozen en als oppositie kon je telkens een tegenkandidaat voorstellen. Dat leidde uiteindelijk tot een patstelling en een úrenlange zitting. Ik herinner me nog dat mijn echtgenote me toen boterhammen is komen brengen en dat het aansluitende diner voor het nieuwe schepencollege uiteindelijk werd geschrapt. Of die keer dat een schepen op leeftijd – een dikke sigaar rokend – een vraag vanuit de oppositie gewoon negeerde. Er kwam geen enkel antwoord. Dat kan je je nu niet meer voorstellen. Maar ook de vele vriendschappen die vanuit de politiek zijn gegroeid, zijn me erg veel waard.”

Vallen die twee termen met elkaar te rijmen?

“Waarom niet? Zeker op lokaal vlak en binnen mijn eigen partij heb ik schitterende mensen leren kennen. Maar ook over de politieke grenzen heen heb ik vrienden voor het leven gemaakt. De ondertussen jammer genoeg overleden Peter Defreyne hoort daar zeker bij. (Izegems CD&V-boegbeeld Peter Defreyne vocht tegen kanker, maar stierf in november 2017, n.v.d.r.) Zijn dood heeft me echt geraakt. Een uitstekende oppositieleider en bovenal een echte vriend. Peters optimisme vind ik nog altijd legendarisch. Ik heb die man echt bewonderd.”

Eind mei 2019 staan de Vlaamse verkiezingen op de agenda. Met welke ambitie trekt u daar naartoe?

(glimlacht) “Dat is de vraag van tien miljoen. En daar wil ik nu nog geen antwoord op geven. Eerst de gemeenteraadsverkiezingen, dan de volgende afspraak. Ik zal zeker op de lijst staan, maar waar en op welke plaats, dat verneemt u later… Eén ding is zeker: de goesting om er nog eens keihard tegenaan te gaan, is nú al aanwezig.”

Droomt u als 67-jarige niet stilaan van een iets rustiger leven?

“Mijn job houdt me jong. Zet me in de zetel en ik zal zachtjes sterven. Ik ontmoet nog elke dag zoveel interessante mensen, leer nog elke dag bij. Daar wil ik nog niet mee ophouden. En áls ik ooit stop, dan wil ik een nieuwe uitdaging vinden. Anderstaligen Nederlands leren is nog altijd een ambitie die ik hoop waar te maken.”

Hoe zal u 14 oktober beleven?

“Vanuit Izegem, maar ik blijf bereikbaar voor alle kandidaten en afdelingen. En als ik ergens mee onderhandelingen moet voeren, zal ik dat doen. Ik verwacht me aan een erg drukke dag en nacht…”

Loopbaan

Van 1975 tot 2003 advocaat aan de balie van Kortrijk.

Politieke loopbaan

1977 tot nu: gemeenteraadslid in Izegem voor Volksunie en N-VA.

1983 tot 1994: schepen in Izegem voor Volksunie.

2013 tot nu: gemeenteraadsvoorzitter in Izegem voor N-VA.

1995 tot 2004: Kamerlid voor Volksunie en N-VA.

2001: stichter van N-VA, de partij die ontstaat uit Volksunie. Voorzitter tot 2004.

2004 tot 2008: Vlaams minister van Bestuurszaken, Buitenlands Beleid, Toerisme en Media voor N-VA.

2009 tot 2014: Vlaams minister van Binnenlands Bestuur, Bestuurszaken, Inburgering, Toerisme, Onroerend Erfgoed en de Vlaamse Rand. Tegelijk ook viceminister-president voor N-VA.

2014 tot nu: minister-president van Vlaanderen voor N-VA.

Vrije tijd

Fietsen, wandelen en tijd doorbrengen met familie en vrienden.

(PHV)