Deze twee West-Vlamingen moeten Open VLD weer sexy maken: “We moeten de mensen weer prikkelen”

Dat de partij weer sexy moet worden. Dat zeggen Stephanie D’Hose en Jasper Pillen, de nieuwe ondervoorzitters van Open VLD. Deze twee West-Vlamingen moeten de vernieuwing mee in gang zetten. Eén week voor het eerste van vier congressen lanceren ze alvast een prikkelend voorstel: de fusie van de Vlaamse en federale administratie.

“Vo mie gin koffie, wi”, zegt Stephanie D’Hose in vlekkeloos West-Vlaams als Jasper Pillen de koffiezet aanschakelt. We hebben afspraak in het Brugse Vrije, een statig gebouw op de Burg, waar Pillen zijn kantoor heeft. De man is naast federaal parlementslid ook schepen in Brugge. D’Hose is van Roeselare afkomstig, maar woont intussen twintig jaar in Gent. Zij is Vlaams parlementslid en voorzitter van de Senaat. Als ze elkaar zien, schakelen ze over in het West-Vlaams, zeggen ze. Behalve als voorzitter Egbert Lachaert erbij is. “We zijn daarmee moeten stoppen, want hij begreep niets van wat wij zeiden.” Ze schateren het uit. Het is Lachaert zelf die hen in januari vroeg om ondervoorzitter te worden en zo de gezichten te zijn van de vernieuwing van de partij.

Pillen: “Wij zijn perfect complementair: man-vrouw, West-Vlaams-Oost-Vlaams, Vlaams parlement-federaal parlement. Het plaatje klopt. Bovendien wou de voorzitter twee mensen van de basis. De partij heeft een wrange nasmaak overgehouden aan het witte-konijnenverhaal van Sihame El Kaouakibi.”

D’Hose: “Wij zijn op eigen kracht opgeklommen. Wij hebben nog de afwas gedaan op eetfestijnen. Dat typeert echte liberalen. Wij hebben niets cadeau gekregen. Het is daarom dat we een grote geloofwaardigheid hebben onder de leden.”

‘Wie de Gentse krabbenmand kan overleven, moet veel talent hebben’, wordt van u gezegd. Klopt dat?

D’Hose: “Dat klopt zeker. (lacht) Het is geen geheim dat de Gentse afdeling een moeilijke afdeling is. Ik ben een bruggenbouwer en dat wordt blijkbaar gewaardeerd. Let op: in het begin werd ik daar niet met open armen ontvangen, hoor. Ook al omdat ik West-Vlaamse ben. Het zijn Egbert en Christophe Peeters (ex-schepen, red.) die mij in bescherming genomen hebben. Dat zijn vrienden voor het leven.”

Van u, meneer Pillen, verneem ik dat u orde op zaken moet stellen in de federale fractie. Loopt het daar niet goed met Maggie De Block als fractieleider?

Pillen: “Toch wel. Ik vind de kritiek op Maggie onterecht. Zij leidt de fractie die de premier levert. Wat verwacht je dan? Dat ze elke week in vuur en vlam staat? Dat zou bizar én ongepast zijn. Maggie brengt bovendien bakken ervaring mee.”

Wat is uw voornaamste taak als ondervoorzitter?

D’Hose: “Wij zijn twintig jaar aan het regeren met dezelfde ideeën en dezelfde mensen. Dat moet veranderen. We moeten opnieuw een frisse partij worden. Wij zullen die vernieuwing mee in gang zetten. Er komen nieuwe gezichten én nieuwe ideeën. Zo gaan we dit jaar vier thematische congressen organiseren, waar zowel leden als niet-leden voorstellen kunnen lanceren. De partij moet weer sexy worden: dat is het finale doel. We moeten de mensen weer prikkelen.”

Pillen: (knikt) “De inhoudelijke vernieuwing mee sturen, is het eerste deel. Ten tweede moeten we de partij ook vertegenwoordigen: extern naar de media toe en intern naar onze leden toe. Dat betekent afdelingen bezoeken en spreken met leden. Onderschat niet hoezeer iedereen dat de voorbije twee jaar gemist heeft.”

Het eerste congres op zaterdag 23 april gaat over politieke vernieuwing. Zal de partij verder komen dan de afschaffing van de Senaat?

D’Hose: “Absoluut. Ik hoop dat onze militanten met radicale ideeën afkomen, maar ook wij zullen dat doen. Het mag schuren, zoals we zeggen. (aarzelend) Zou ik al iets lanceren? Allée, waarom niet. We zullen bijvoorbeeld pleiten voor een fusie van de Vlaamse en de federale administratie zodat de burger voortaan bij één loket terechtkan. Dat zou pure efficiëntiewinst betekenen.”

Pillen: “Weliswaar met respect voor elkaars’ bevoegdheden. De volgende staatshervorming moet niet gaan over federalisme of confederalisme, maar over efficiëntie. Het land moet efficiënter werken. Dat is de inzet.”

D’Hose: “Er is een federale e-box en een Vlaams burgerprofiel. Waarom moet dat allemaal afzonderlijk zijn? Dat is veel te ingewikkeld. De scheiding tussen de Vlaamse en de federale administratie is voor niemand goed. Vlaanderen worstelt bovendien met een verkokerde administratie waar alle diensten naast elkaar werken.”

In de laatste peiling haalde uw partij minder dan tien procent. De communisten zijn bijna groter dan de liberalen. Hoe is dat binnengekomen?

D’Hose: “We moeten daar geen doekjes om winden: keihard. Een liberale partij moet zoveel meer kunnen betekenen. Het is een evolutie die we in nog andere landen zien: de verdedigers van de liberale democratie geraken in de minderheid. En weet je wat zo gevaarlijk is? Dat deze evolutie sluimert: het is niet altijd goed zichtbaar. Dat bijvoorbeeld onze Vlaamse minister van Justitie (Zuhal Demir, N-VA, red.) de uitspraak van een rechter in vraag stelt, is heel gevaarlijk. Dat is onrechtstreeks een aanval op de scheiding der machten en dus de liberale democratie.”

Pillen: “Er is een nieuwe breuklijn op komst tussen de mensen die de liberale democratie, en dus onze vrijheden, mensenrechten en rechtstaat, verdedigen en zij die er misbruik van maken en aanvallen. Vlaams Belang schreeuwt het elke dag van de daken hoe blij ze is met de overwinning van Viktor Orban in Hongarije. (feller) Dat is een man die de rechtstaat wil uitkleden, hé. Dat is een man die niet moet weten van holebirechten. (even stil) Ja, de peiling is hard aangekomen. Maar tegelijk ben ik strijdvaardig. We staan aan het begin van een vernieuwingsproces.”

D’Hose: (op dreef) “We móeten strijdvaardiger zijn. Dúrven opkomen voor onze idealen. Dúrven strijden tegen autoritaire leiders zoals Poetin en Orban. Dúrven nieuwe ideeën lanceren.”

Pillen: “Dit is natuurlijk geen evident tijdperk om te besturen. Dat speelt ook mee. We worstelen met de zwaarste gezondheidscrisis in honderd jaar en bovendien wordt er opnieuw oorlog gevoerd in Europa. Veel mensen zijn boos en bang. Elke traditionele partij wordt daarop afgerekend, en dus ook de onze.”

Is het probleem niet de geloofwaardigheid van uw partij? Kan u nog geloofwaardig zeggen dat de belastingen te hoog zijn als u al twintig jaar aan de macht bent?

D’Hose: “Ik krijg dat ook vaak te horen, dus ik begrijp die opmerking.”

Pillen: “Dat is zeker deel van het probleem. Werken moet meer lonen: deze slogan moet eindelijk omgezet worden in beleid. De Zweedse regering heeft op dat vlak een historische kans gemist. We zijn daar onze kleren afgetrokken voor een Marrakech-pact waar sindsdien niemand nog van gehoord heeft. Maar goed, dat is het verleden. Ik kijk naar de toekomst. Ik heb het volste vertrouwen in minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V). Een fiscale hervorming is essentieel.”

D’Hose: “Als het niet lukt, zullen we veel mensen verliezen aan de extreme partijen. Want dat zijn niet allemaal racisten, hé. Dat zijn dikwijls mensen die hun best doen, maar hun rekeningen niet meer kunnen betalen.”

Zou een oppositiekuur de partij geen goed doen?

Pillen: “Ik ben daar niet van overtuigd. Je kunt volgens mij perfect mee besturen en tegelijk de partij inhoudelijk op scherp zetten. Helaas maken sommigen daar een kunstmatige tegenstelling van, omdat het hen goed uitkomt. Dat geldt ook voor de framing dat het fout zou zitten tussen Egbert en premier Alexander De Croo. Ik kan je verzekeren: hun band is sterker dan ooit.”

Is de kritiek niet dat Lachaert te braaf is voor de regering en wat meer zou moeten zijn zoals MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez?

D’Hose: (geprikkeld) “Alstublieft, zeg. Als we doen zoals Bouchez, dan valt de regering volgende week al. Zonder twijfel. Ik vind het wel héél gemakkelijk hoe die Bouchez door sommigen op het schild wordt gehesen. Maar wat haalt hij binnen at the end of the day? Dat de oppositie in haar vuistje lacht.”

De kernuitstap die uitgesteld wordt.

Pillen: “Daar heeft Poetin voor gezorgd.”

D’Hose: “En Alexander met zijn diplomatieke skills. En de groenen. Ik ben een absolute believer in Vivaldi. We moeten die regering verdedigen.”

Pillen: “Het kan inderdaad niet de bedoeling zijn dat wij voortdurend op de barricades staan tegen de regering. De premier is de populairste politicus van het land. Het zou wel heel gek zijn mochten wij hem afvallen. Op één domein zouden we wél wat meer Bouchez mogen zijn: dat is op fiscaal vlak, onze core business.”

Dat hij de laatste liberaal genoemd wordt, en dat imago ook cultiveert, is wel dodelijk voor u.

Pillen: (knikt) “Dat is spijtig. Hij zou wat collegialer moeten zijn. Ik vind het ook niet verstandig dat hij tweets van Bart De Wever over kernenergie retweet. Anderzijds: Georges-Louis is één brok passie. Dat is hoe hij aan politiek doet. Dat is ook zijn sterkte, maar hij zou toch wat rationeler mogen zijn. Een sterke liberale partij in Vlaanderen is ook in zijn voordeel. Wij zijn elkaars bondgenoten.”

D’Hose: “Ik vind trouwens dat hij het liberalisme te conservatief invult. Dat hij de woonbonus voor een tweede eigendom verdedigt, kan ik echt niet begrijpen.”

Uw partij heeft ook geworsteld met de coronacrisis. Zelfs u liep mee in een betoging tegen het beleid, mevrouw D’Hose. Zegt dat niet alles?

D’Hose: “Ik was niet akkoord met de sluiting van de cultuurhuizen. Dat werd beslist zonder wetenschappelijke onderbouw. Dat is nadien ook teruggeschroefd. Los daarvan vind ik wel dat Alexander de crisis goed bestuurd heeft. Het was zeker een moeilijke crisis voor mijn partij, maar we hebben gedaan wat nodig was.”

Pillen: “Helemaal akkoord.”

D’Hose: “Zelfs de coronapas vond ik te verdedigen. Ik zou dat nog niet afschaffen. Wie weet wat er in het najaar gebeurt?”

Is dat geen inperking van fundamentele vrijheden, en dus van het liberalisme?

D’Hose: “Neen, liberalisme gaat over keuzevrijheid. Je kan kiezen om je te laten vaccineren. We verplichten niemand. Maar je keuze heeft wel gevolgen. Het is immers bewezen dat wie niet gevaccineerd is, makkelijker het virus doorgeeft. Als ik jouw vrijheid bedreig, dan mag het beleid ingrijpen. Dat is mijn visie op het liberalisme.”

Pillen: “Akkoord. Ik zal daarom niet stemmen voor een algemene vaccinatieplicht. Maar ik zou ook héél, héél voorzichtig zijn vooraleer het CST opnieuw boven te halen.”

Wanneer zal u tevreden zijn in 2024?

D’Hose: “Dat is te veraf. Ik focus liever op 2023. Dat is mijn eerste doel. Dan moet er een nieuwe partij klaar staan met nieuwe mensen, nieuwe ideeën en veel goesting: een partij om duimen en vingers van af te likken.”

Pillen: “En wat de regering betreft: ik hoop dat ze eindelijk de kans krijgt om echt te besturen, los van alle crisissen. Dan kan ze bewijzen wat ze waard is.”