Nu we 2022 stilaan mogen uitzwaaien, dringt de vraag zich op wat 2023 zal brengen voor West-Vlaanderen. Het is het laatste volledige kalenderjaar voor we in 2024 het wereldrecord Bolletjes Kleuren zullen moeten breken, met zowel Europese, federale, Vlaamse als ook lokale verkiezingen. Deze drie hete hangijzers zullen volgend jaar moeten gesmeed worden.
Krijgen onze landbouwers weer wat ademruimte?
“Begrip, begrip. Tistèt geen begrip, hé!” Groenteteler Matthias Spriet uit Wingene had dit jaar maar dertien seconden nodig in Het Journaal om aan te kaarten dat het water veel landbouwers aan of zelfs boven de lippen staat. Vooral in West-Vlaanderen, de groenteschuur van België en zelfs Europa, is het sop vaak letterlijk de kool niet meer waard. De prijzen die groentetelers voor hun producten krijgen, zijn vaak zo laag dat sommigen hun oogsten niet meer binnenhaalden. Of kapotreden, zoals bloemkoolkweker Bart Vanneste uit Tielt deed.
Of 2023 onze landbouwers weer wat ademruimte zal geven, valt nog maar af te wachten. Traditioneel worden in februari de nieuwe contracten met de grote diepvriesbedrijven onderhandeld. Maar ook op andere vlakken kijken veel boeren met een bang hart uit naar volgend jaar. In januari wil Vlaams milieuminister Zuhal Demir (N-VA) een doorbraak forceren in het cruciale stikstofdossier. In het initiële plan zouden vier landbouwbedrijven in onze provincie moeten sluiten, maar na de verwerking van de 20.000 bezwaarschriften tegen het plan, staan de criteria daarvoor opnieuw op losse schroeven.
Ook het bemestingsverbod in natuurgebied en de uitstootreductie voor varkens- en pluimveebedrijven worden mogelijk nog bijgestuurd. Het wordt ook uitkijken naar een akkoord over het zevende mestactieplan. Dat boeren na 1 september niet meer zouden mogen oogsten, oogstte ook in onze provincie weinig bijval. “2023 wordt een soort kompasjaar voor de toekomst”, zegt Matthias D’Haese van het Algemeen Boerensyndicaat.
“Alle belangrijke landbouwdossiers lagen dit jaar open en krijgen in 2023 hopelijk een bestemming. Pas als alle puzzelstukjes op hun plaats vallen, komt er een einde aan de onzekerheid waar zoveel landbouwers nu mee zitten. Ik hoop vooral dat de politiek niet óver, maar mét de mensen zal spreken”, klinkt het.
Waar worden de masten van Ventilus neergepoot?
Het belangrijkste West-Vlaamse dossier op de politieke agenda afgelopen jaar was ongetwijfeld de hele saga rond Ventilus, de nieuwe ‘elektriciteitssnelweg’ die er doorheen onze provincie moet komen. Bijna vier jaar nadat de startnota werd goedgekeurd en na de aanstelling van een intendant en diverse experts besliste de Vlaamse regering in november dat Ventilus dan toch grotendeels bovengronds moet aangelegd worden.
Dik tegen de zin van heel wat burgemeesters uit de streek – voornamelijk maar niet exclusief van CD&V-signatuur – en van diverse actiegroepen ziet het ernaar uit dat er in onze provincie een nieuw kilometerslang lint van pylonen komt. Waar Ventilus precies zal ingepland worden, is officieel nog niet beslist. Bevoegd minister Zuhal Demir maakt zich sterk dat er in februari een definitief tracé kan gekozen worden. Vooral rond Izegem is er nog veel onduidelijkheid, elders lijkt het erop dat bestaande tracés vernieuwd of herbenut zullen worden.
Ook is het uitkijken naar waar men toch ondergronds zal gaan. Volgens experts kan dit maximaal over een afstand van twaalf kilometer. Gezien Ventilus wellicht door de dorpskernen van Izegem en Deerlijk zal aangelegd worden, lijkt het aangewezen om de kabels daar ondergronds te trekken. Ook over financiële compensaties voor wie getroffen wordt door Ventilus, moet er nog beslist worden.
Eens de Vlaamse regering een tracé gekozen heeft, is de volgende stap het vaststellen van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP). Naar alle waarschijnlijkheid begint dan ook de juridische kruistocht die de burgerplatformen nu al aankondigen. Ook in een volgende stap, het afleveren van een omgevingsvergunning, zal er wellicht naar de rechtbank getrokken worden. Of dat al in 2023 zal gebeuren, hangt af van de snelheid waarmee het dossier door de Vlaamse regering behandeld wordt. Topman Chris Peeters van netwerkbeheerder Elia blijft er alvast van overtuigd dat Ventilus in 2027 operationeel zal zijn.
Welke gemeenten beslissen nog om te fuseren?
Nog exact één jaar hebben ze, onze lokale politici, om te beslissen over eventuele gemeentefusies. Uiterlijk op 31 december 2023 moet er duidelijkheid zijn voor welke gemeenteraad de kiezer zal moeten stemmen later in 2024. Vanaf 2025 is er dan sprake van verplichte gemeentefusies. Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers droomt ervan om in Vlaanderen niet langer ruim driehonderd maar eerder honderd gemeenten te hebben. Logischerwijs zouden dat er in West-Vlaanderen dus een twintigtal moeten zijn, terwijl dat er momenteel 64 zijn.
Om gemeenten nu al te stimuleren om te fusioneren, zijn er een aantal maatregelen gelanceerd, vooral van financiële aard. Zo neemt de Vlaamse regering een deel van de schulden over van gemeenten die meer dan 20.000 inwoners zullen tellen. Vanaf 20.000 inwoners is dat 200 euro per inwoner, vanaf 35.000 inwoners is dat zelfs 500 euro per inwoner, met een maximumbedrag van 50 miljoen euro.
In West-Vlaanderen is er voorlopig nog maar één fusie opgestart. Wingene en Ruiselede zullen vanaf 2025 door het leven gaan als de gemeente Wingene, met een inwonersaantal van 20.296. De Vlaamse regering neemt dus ruim 4 miljoen euro schulden over. In Brugge dromen ze van een groot stadsdistrict à la Antwerpen, in Oostkamp lonkt burgemeester De Keyser naar Beernem en Zedelgem.
Staden en Langemark-Poelkapelle voerden ook al verkennende gesprekken net als Izegem en Tielt. Anderzijds zijn er ook burgemeesters die zich halsstarrig blijven verzetten. Zo sloten de burgervaders van Middelkerke, Heuvelland, Houthulst, Gistel, Dentergem, Vleteren en Ledegem zich aan bij het Burgemeestersfront, dat strijdt tegen de verplichte gemeentefusies.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
