Vergunning omstreden stortplaats Silvamo wordt verlengd onder strenge voorwaarden: nog geen beslissing over PFAS-grond

© Foto Kurt
Camille Jonckheere

De vergunning van het omstreden bedrijf Silvamo in Kortemark wordt onder strenge voorwaarden verlengd. De aangevraagde uitbreiding van de stortplaats met 125.000m³ komt er niet. Dat heeft minister van Omgeving, Zuhal Demir (N-VA) beslist. Silvamo moet ook verplicht een opvolgingscommissie oprichten met een bodemdeskundige, de gemeente Kortemark, omwonenden en milieu- en burgerbewegingen om open en transparant alles te communiceren over de afvalstoffen en activiteiten van het bedrijf. Voor de opslag van de met PFAS-vervuilde Oosterweelgrond moet Silvamo een andere procedure doorlopen.

Silvamo in Kortemark stort onder meer assen en andere niet-gevaarlijke afvalstoffen in oude kleiputten. Het bedrijf kreeg veel kritiek na een Panoreportage waarin bleek dat er heel wat saneringsnormen overschreden werden. Enkele weken geleden kwam Silvamo opnieuw in opspraak, omdat klimaatbewegingen hadden opgevangen dat de kans groot was dat het bedrijf zich ging aanmelden om de met PFAS-vervuilde Oosterweelgrond te verwerken.

“We zijn vooral bezorgd op langer termijn, hoe streng zal dat gehandhaafd worden over 20 tot 40 jaar?”

Silvamo kreeg onlangs van de provincie een nieuwe vergunning voor 25 jaar, maar daar kwam wat protest tegen. Het was minister Zuhal Demir die de knoop moest doorhakken, en dat heeft ze nu gedaan. De vergunning wordt onder strenge voorwaarden verlengd. “We zullen eerst de tijd nemen om de beslissing met het schepencollege grondig in te kijken en te bespreken”, laat burgemeester Karolien Damman (CD&V) weten.

Volgens protestgroep Content Kortemark is er nog iets te weinig tegemoet gekomen aan hun ingediende beroepsschrift. “We zijn vooral bezorgd op langer termijn. Het is goed dat ze nu de bodem en dergelijke meermaals zullen controleren. Maar dat biedt geen garantie voor hoe dat binnen 20, 30 of 40 jaar gecontroleerd zal worden.”

Nog geen beslissing over vervuilde PFAS-grond

In 2010 wou Silvamo ook al een vergunning bekomen om gevaarlijk afval te storten in de kleiputten, die aanvraag werd toen afgewezen. Met de verlenging van de vergunning is er nog geen beslissing gevallen over de eventuele met PFAS-vervuilde Oosterweelgrond, die er kan komen in Kortemark. “Daarvoor moet Silvamo samen met OVAM en het bedrijf van herkomst een andere procedure doorlopen. Zo moeten bijvoorbeeld de nodige transportattesten en afvalstoffenregister kunnen voorleggen”, vertelt Andy Pieters, woordvoerder van minister Demir.

“Er zijn geen garanties, dat het folie over dertig jaar nog stevig genoeg zal zijn om de bodem te beschermen. We sluiten verder beroep niet uit”

Het is dus niet uitgesloten dat er PFAS-grond in Kortemark zal opgeslagen worden. “Ze moeten natuurlijk wel voldoen aan de zeer strenge voorwaarden. Enkel PFAS-houdende afvalstoffen beneden 50mg/kg mogen gestort worden en dat mag echter enkel onder zoutcelcondities. Daarnaast worden de strengst mogelijke lozingsnormen opgelegd, de zogenaamde rapportagegrens, die de komende jaren ook steeds strenger zal worden.”

Protestgroep Leefbaar Kortemark reageert teleurgesteld. “In ons beroep op de vergunningsaanvraag hadden we gevraagd dat er geen PFAS–grond naar Kortemark komt. Want Silvamo is een stort voor niet-gevaarlijk afval. Maar nu krijgen we daar geen duidelijk antwoord op. Er zijn ook geen garanties dat die folie over dertig jaar nog stevig genoeg zal zijn en dat die de bodem blijft beschermen. Er worden veel dingen uitgesteld, dus we sluiten verder beroep niet uit. Gelukkig zitten we op dezelfde lijn als de gemeente”, zegt Wouter Onraedt.

Geen uitbreiding

Het bedrijf had ook een aanvraag gedaan om hun capaciteit te mogen uitbreiden met 125.000 kubieke meters en de bouw van een grotere loods en twee percolaattanks. Daarvoor was het advies van de omgevingscommissie alvast negatief. Minister Demir heeft dat advies gevolgd. “De vergunde capaciteit voor het storten van niet-gevaarlijk afval in Vlaanderen is op dit moment al voldoende voor de komende tien jaar. Een uitbreiding is dus niet opportuun”, klinkt het bij het kabinet van Demir.

“Voorlopig is er nog voldoende capaciteit, over twee jaar kunnen we opnieuw een aanvraag voor uitbreiding indienen”

Bij Silvamo zagen ze een negatief antwoord op de uitbreiding al aankomen. “Nu we een aanvraag moesten indienen om de vergunning te verlengen, dachten we om onmiddellijk de aanvraag voor een uitbreiding mee te nemen. Maar daar is het dus blijkbaar nog te vroeg voor. Voorlopig is er nog voldoende capaciteit, over twee jaar kunnen we dan de vergunning voor een uitbreiding opnieuw indienen”, zegt Hugo Dedecker van Silvamo.

Strenge normen

Silvamo moet met de verlenging van de vergunning aan heel wat strenge normen voldoen. “Tweemaal per jaar moet de grondkwaliteit van de zeven zeilputten rondom de stortplaats geanalyseerd worden. Silvamo moet ook jaarlijks de grondwaterkwaliteit rapporteren aan de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM). De bodem en de wanden van het stort worden beschermd door een dubbele folie van 2,5 mm dik, dat gemonitord wordt met een elektronisch lekdetectiesysteem. Silvamo moet daar verplicht een register van bijhouden en de foutmeldingen in het systeem rapporteren.

Een van de andere voorwaarden is dat Silvamo op vraag van de gemeente een opvolgingscommissie moet oprichten met een bodemdeskundige, de gemeente Kortemark, omwonenden en milieu- en burgerbewegingen. Met een halfjaarlijkse buurtoverleg moeten ze open en transparant alle informatie delen over de afvalstoffen en de activiteiten van het bedrijf.

“De stortplaats van Silvamo moet gecontroleerd worden door een instantie, die er volledig onafhankelijk van is”

De klimaatbeweging Climaxi reageert positief op de extra controles. “De controles, die nu worden uitgevoerd, gebeurden vanuit Silvamo zelf. Een bedrijf dat mee aan de knoppen zit, laten controleren is geen goed idee. Volgens ons is het noodzakelijk dat de stortplaats gecontroleerd wordt door een onafhankelijke instantie. We zijn dus er benieuwd wie de bodemdeskundige in kwestie zal aanstellen. De commissie en vergaderingen zijn zeker een stap in de goede richting”, zegt Katrin Van den Troost, woordvoerster van Climaxi. Ook protestgroep Leefbaar Kortemark heeft twijfel over de betrouwbaarheid van de huidige controles.

Lees meer over:

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier