Wordt vervuilde 3M-grond gedumpt in Kortemark?

De vervuilde PFAS-grond uit de omgeving van de 3M-fabriek in het Antwerpse Zwijndrecht komt mogelijk naar Kortemark. © BELGA
Phebe Somers

Wordt de met PFAS vervuilde grond uit de omgeving van de 3M-fabriek in Antwerpen gedumpt in onze provincie? Het zou zomaar even kunnen, want stortplaats Silvamo uit Kortemark vroeg een vergunning aan om dergelijke grond te mogen verwerken. Burgemeester Karolien Damman en de inwoners verzetten zich met hand en tand tegen de plannen.

Inwoners van Kortemark maken zich grote zorgen. Ze vrezen dat met PFAS vervuilde grond uit de omgeving van de 3M-fabriek in Zwijndrecht gedumpt zal worden op de stortplaats van nv Silvamo, die zich vlakbij woongebied bevindt. De bezorgde burgers stapten met hun bekommernissen naar klimaatbeweging Climaxi. Die houdt zich al enkele jaren bezig met onder andere de PFAS-vervuiling rond 3M.

Volgens woordvoerster Katrin Van den Troost van Climaxi is de vrees van de Kortemarkenaren gegrond. “In mei schreef Silvamo zich in om de met PFAS-verontreinigde bodem uit Willebroek, uit gebied rond een voormalige papierfabriek, te storten. Als Silvamo bereid is om die stoffen te verwerken, vermoeden wij dat ze zich ook zullen aanmelden eens de aanbestedingen van de Oosterweelgrond op gang komen.”

Beroep tegen vergunning

Burgemeester Karolien Damman (CD&V) deelt de bezorgdheid van haar inwoners. “Wij willen absoluut geen PFAS-houdende grond in Kortemark”, zegt ze. “Dat staat ook letterlijk in ons beroepschrift tegen de vergunning.”

Silvamo kreeg onlangs van de provincie een nieuwe vergunning voor 25 jaar, maar daartegen ging het gemeentebestuur van Kortemark in beroep. Minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) moet de knoop nu doorhakken.

De stortplaats in Kortemark ligt vlakbij woongebied.
De stortplaats in Kortemark ligt vlakbij woongebied. © KW

Komt die vergunning er, dan is de stortplaats in Kortemark zeker een optie. Dat zegt Lantis, de organisatie die de mobiliteitsprojecten in Antwerpen beheert. “Er zijn problemen met de vergunning van Silvamo en wij werken natuurlijk enkel samen met bedrijven die conform zijn met de wetgeving. Maar als dit dossier wordt goedgekeurd, zal de Kortemarkse stortplaats zeker een van de kandidaten zijn om eventueel in te schakelen voor het Oosterweelproject. De beschikbare locaties in Vlaanderen zijn heel beperkt, elke stortplaats met een wettelijke vergunning komt in aanmerking”, aldus de woordvoerster.

“Komt er een vergunning zonder enige voorwaarde, dan plannen we juridische stappen en protestacties”

Bij Silvamo zelf blijven ze op de vlakte. “Wij hebben op dit moment geen contact met de bedrijven die bezig zijn met het Oosterweelproject. We hebben ook geen vergunning om dergelijke vervuilde grond te storten, dus er is geen sprake van een samenwerking.” (lees verder onder de afbeelding)

Een luchtbeeld van de stortplaats van Silvamo.
Een luchtbeeld van de stortplaats van Silvamo. © Foto Kurt

De vervuilde grond zal morgen dus nog niet gedumpt worden in Kortemark, maar Climaxi wil niet wachten tot het kalf verdronken is. “Vorige week sloot de Vlaamse regering een saneringsakkoord over de vervuilde bodem in kwestie. Daardoor kwam dit dossier, dat al jaren aansleept, in een stroomversnelling terecht. Het kan dus snel gaan. We beseffen dat die grond ergens naartoe moet. Zo zou er mogelijks een deel naar Indaver gaan, een high tech bedrijf waar alle modernste technologieën worden toegepast om zo veilig mogelijk afval te storten. Maar daar wringt het schoentje bij Silvamo: hun infrastructuur is fel verouderd en daarom absoluut niet veilig genoeg”, aldus Katrin Van den Troost.

Grondwater

Maar wat als Silvamo dan toch een vergunning krijgt om de vervuilde grond in Kortemark te dumpen? “Dan moet het bedrijf investeren in een soort beschermende verpakking, zoals bij kernafval gebruikt wordt. Om te vermijden dat de giftige PFAS in het grondwater terechtkomen. Bovendien moeten er controles komen in de Speyebeek, waar Silvamo in loost. Komt er toch een vergunning zonder enige voorwaarde, dan zullen we juridische stappen ondernemen en protestacties organiseren”, besluit de woordvoerster van Climaxi.

Beslissing tegen 14 november

Voorlopig is de vrees van Climaxi en de Kortemarkenaren nog hypothetisch, want de hervergunning van Silvamo nv moet nog worden goedgekeurd door minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA). “Het advies van de omgevingscommissie is deels gunstig. Silvamo wou namelijk zijn werkingsgebied uitbreiden, dat werd ons afgeraden door de commissie. De verlenging van hun vergunning met 25 jaar kon wel op gunstig advies rekenen, mits enkele voorwaarden. Dit advies wordt samen met alle bezwaarschriften in beschouwing genomen. Ten laatste op 14 november wordt er een beslissing genomen of Silvamo al dan niet zijn werkzaamheden mag verderzetten na 2023”, klinkt het bij Zuhal Demir.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier