Lang voor het klimaat hot werd, maakte Steven Vromman van ecologie zijn tweede natuur. De West-Vlaming gaat al tien jaar door het leven als Low Impact Man. Hij dweilt de Vlaamse podia af met een onemanshow over de klimaatopwarming én houdt ondertussen zijn ecologische voetafdruk zo klein mogelijk. “In de ogen van velen was ik een fundamentalist die in een jutezak in een bos zou gaan wonen.”
Wingenaar Steven Vromman (58) volgde humaniora in het Sint-Jozefscollege in Tielt, zat twee jaar op het internaat van Sint-Leo in Brugge en studeerde nadien sociale agogiek aan de UGent. Na een carrière in de sociale sector werkte hij tien jaar voor Ecolife, een kenniscentrum voor foodprinting en gedragsverandering. Maar sinds tien jaar gaat Steven – ondertussen Gentenaar – door het leven als Low Impact Man.
“Milieubewustzijn heb ik niet van thuis uit meegekregen”, bekent hij. “Ik ben opgegroeid in de jaren ’60, toen alles nog kon. Het kantelmoment kwam toen ik op mijn 35ste voor het eerst vader werd en ik besefte dat de vooruitzichten op het vlak van ons klimaat niet zo goed waren voor mijn kinderen. Als werknemer bij Ecolife werd het mij duidelijk dat onze manier van leven op termijn onhoudbaar is. Ecolife berekent onze ecologische voetafdruk. Dat is de geschatte oppervlakte aarde die een persoon of een groep personen nodig heeft om te produceren wat wordt geconsumeerd en te absorberen wat wordt weggeworpen. Die voetafdruk wordt uitgedrukt in hectaren. Indien alle zeven miljard mensen op aarde op dezelfde manier als wij leven, moet de mensheid uitwijken naar vier andere planeten.”
extreme dingen
“De gemiddelde Belg heeft 5,7 hectare nodig om in al zijn behoeften te voorzien. Maar onze planeet beschikt slechts over 1,8 hectare voor elke mens. In 2008 rijpte bij mij het idee om een jaar lang als Low Impact Man door het leven te gaan en dus drie keer minder energie te verbruiken en afval te produceren. Aanvankelijk was dat niet gemakkelijk, omdat ik in een slecht geïsoleerd huis woonde. Een energiezuinige woning is heel belangrijk voor je ecologische voetafdruk. Ik zette de chauffage nooit hoger dan 17 graden, wat niet echt comfortabel was.”
De wereld zal niet vergaan en de mens sterft niet uit. Maar als we ons gedrag niet wijzigen, komt er een klimaatverandering
“Het kostte mij in het begin enige moeite om mij zonder auto te verplaatsen, geen vliegreizen meer te ondernemen, al mijn kleren tweedehands te kopen en mijn voedingsgewoonten te veranderen. Vlees en vis werden uit mijn menu verbannen. Ik kocht enkel nog biologische én niet in plastic verpakte, seizoensgebonden producten bij plaatselijke boeren.”
(Lees verder onder de video.)
“Ik haalde mijn doel net niet, maar dat deerde me niet. Ik bewees dat ik mijn voet-afdruk kon verkleinen met kleine, dagelijkse maatregelen. Want in de ogen van velen was ik een fundamentalist die in een jutezak in een bos zou gaan wonen en zijn kinderen extreme dingen oplegde.”
Humor
“Ik ben blijven leven als Low Impact Man en heb er mijn beroep van gemaakt. Ik geef jaarlijks 120 lezingen en voorstellingen. Het heeft geen zin om mensen met een vermanend vingertje schrik aan te jagen met doemverhalen over het einde van de wereld. Ik probeer met humor aan te tonen hoe het anders kan. Soms krijg ik boze reacties. Zo was een man woedend omdat zijn dochter sinds mijn lezing weigert het toilet thuis door te spoelen. Ze gebruikt enkel emmers met regenwater.”
Met een vermanend vingertje zwaaien helpt niet
“Anno 2019 is het veel makkelijker om je voetafdruk te verkleinen. Het vegetarisch aanbod in restaurants en supermarkten is veel uitgebreider dan tien jaar geleden. Zelfs C&A verkoopt nu T-shirts in biologisch katoen. In 2008 bestond autodelen niet. Er zijn nu fietskoeriers, bedrijven die voedseloverschotten verwerken, energiecoöperaties en zelfs fair trade smartphones.”
Oneerlijk
“Ik was vier jaar lang voor Groen gemeenteraadslid in Gent. Ik wou niet langer langs de kant staan en enkel kritiek geven op de politiek. Ik overtuigde het stadsbestuur om ecologisch verantwoord materiaal aan te kopen en geen tonijn meer te serveren op recepties. Maar ik ervoer dat politieke beslissingen veel tijd vragen. Bovendien moet je als politicus compromissen sluiten en rekening houden met allerlei regels. Europa aanziet een maatregel om voor maaltijden in stadsscholen enkel nog een beroep te doen op lokale boeren als oneerlijke concurrentie.”
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
“Na vier jaar stapte ik ontgoocheld uit de politiek. Sindsdien steek ik al mijn energie in mijn voorstellingen. In mijn nieuwe boek Het begin van een nieuwe wereld, een try out schrijf ik dat we in 2019 op een kantelpunt gekomen zijn. We hebben als samenleving de keuze: ofwel laten we de boel verder fout lopen en zadelen we onszelf op met problemen, ofwel grijpen we de kans aan om een maatschappij uit te bouwen die socialer, properder en rechtvaardiger is.”
Zelfslachterijen
“Concrete tips over hoe je je ecologische voetafdruk kunt verminderen zijn onvoldoende. Wij burgers moeten de politici onder druk zetten, onze samenleving veranderen en onze relatie met de natuur herstellen. Nog altijd heerst het gevoel dat de mens alles mag opgebruiken en vervuilen.”
“Er prijkt een foto van mijn jongste zoon Timo, die nu anderhalf jaar oud is, op de cover van mijn nieuwe boek. Ik laat het verhaal afspelen in 2075, dan zal Timo even oud zijn als ik nu ben. Hoe zal de wereld er dan uitzien? Ik heb wetenschappelijke studies doorploegd, want er wordt veel onzin verkocht over de klimaatopwarming. De wereld zal niet vergaan en de mens sterft niet uit. Maar als we ons gedrag niet wijzigen, veroorzaken wij een klimaatverandering, gezondheidsproblemen, minder biodiversiteit.”
En hoe gaat het er in 2075 aan toe? “Er zal massaal herbebost zijn, Vlaanderen voerde een decreet in dat mensen in verkavelingen en in lintbebouwing onteigende. De mensen eten minder vlees. Wie het wel doet, gaat respectvol met de dieren om. Er zijn zelfslachterijen, waar de vleeseters eerst een ritueel uitvoeren om hun koe of varken te bedanken. Er is geen geld meer, alleen nog CO2 credits. Wie appels uit Nieuw-Zeeland koopt, verliest veel credits op zijn CO2-rekening. Je moet vier jaar als veganist leven om voldoende credits op te bouwen voor een vliegtuigreis….”
Tien tips van Low Impact Man
Met tien jaar ervaring op de teller, welke tien tips geeft Steven Vromman om onze ecologische voetafdruk te verkleinen?
1. “Isoleer je woning goed.”
2. “Verwarm je huis met groene, duurzame energie.”
3. “Eet minder of geen vlees noch vis.”
4. “Koop geen plastiek verpakte producten, maar op de markt of bij lokale boeren.”
5. “Reis met de trein in plaats van met het vliegtuig.”
6. “Gebruik de fiets, het openbaar vervoer of doe aan elektrisch autodelen.”
7. “Koop je kleren tweedehands.”
8. “Laat je niet door de reclame aanpraten dat je om de twee jaar een nog grotere televisie moet kopen. Dat maakt je niet gelukkiger. Een goede gezondheid is belangrijker dan elke week gaan shoppen.”
9. “Steun de jongeren die betogen voor het klimaat en sluit je aan bij de klimaatzaak.be, een rechtszaak van inmiddels meer dan 50.000 burgers tegen de overheid.”
10. “Geniet van het gezellig samenzijn met vrienden uit je buurt in plaats van om de drie maanden op citytrip te trekken.”
Lees het volledig Klimaat Dossier van KW in de krant van vrijdag 15 maart of hier online.
Dossier Klimaat
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier