Elf jaar geleden maakte een ongelukkige val met een motor tijdens een uitstapje naar Dinant een abrupt einde aan de carrière van freelance fotografe Jo Deman, die decennia lang ook voor het Brugsch Handelsblad persfoto’s nam, vooral van ongevallen en branden. Jo blikt voor ons terug op haar carrière.
Op 23 juni 1906 lag het allereerste nummer van het Brugsch Handelsblad in de krantenwinkels. 115 jaar later blikken we uitgebreid terug op dit heuglijk feit. We doen dat door een reeks oud-medewerkers van ons regionaal weekblad te portretteren.
“Ik ben opgegroeid in Klemskerke, in een gezin met acht kinderen”, vertelt Jo Deman (71), die nu met haar levensgezel Piet De Soete in de Akkerstraat in Oedelem woont. “Ik heb nog een oudere broer en was de oudste van zeven meisjes. De jongste kreeg de naam Fabiola, de vroegere koningin is haar doopmeter. Mijn vader Milo werkte voor BP, maar brak in zijn vrije tijd om een frank bij te verdienen schepen en treinwagons af. Hij wou nog een tweede zoon, maar ‘t was steeds opnieuw een dochter. Bijgevolg moesten wij hem helpen bij dat mannenwerk.”
Strandwinkel
“Op mijn achttiende trouwde ik, een jaar later kreeg ik een zoon, Danny. Maar dat eerste huwelijk was geen lang leven beschoren en ik keerde terug naar het ouderlijk huis. Op mijn twintigste leerde ik persfotograaf Werner Debaere kennen. Hij was afkomstig van Deinze, maar runde in Klemskerke ook een strandwinkel, waar je schelpen kon kopen en je filmpjes kon laten ontwikkelen. Werner leerde mij fotograferen en foto’s ontwikkelen. Hij werd later mijn tweede echtgenoot.”
“De eerste keer dat ik met Werner mee moest naar een voetbalwedstrijd Club of Cercle nam ik met mijn fototoestel plaats achter de draad. Ik had toen nog geen perskaart en kreeg geen toegang tot het veld. Tot overmaat van ramp blokkeerde mijn apparaat! Mijn eerste opdracht mislukte!”
“We dweilden heel West-Vlaanderen af en deden alles: foto’s nemen van voetbalwedstrijden, wielerkoersen, branden, moorden en zware ongevallen. Maar ook fotoverslagen uitbrengen van persconferenties en evenementen. Als zelfstandig fotograaf leverde Werner foto’s voor De Morgen, de Gazet van Antwerpen, Het Laatste Nieuws en het Brugsch Handelsblad. Dag in, dag uit waren we samen aan het werk. We namen geen vakantie. Werner durfde dat niet te doen, hij was bang dat de concurrentie zijn opdrachten zou overnemen. Hij had nochtans werk genoeg.”
“Zwart-witfoto’s ontwikkelden we thuis – we woonden jarenlang in de Schaarstraat in Brugge. We hadden ook een machine om zelf dia’s te ontwikkelen. Kleurfoto’s brachten we binnen bij Print Point in de Philipstockstraat, waar ze meteen voor ons ontwikkeld werden. Bij voetbalwedstrijden verlieten we tijdens de rust het stadion, ontwikkelden de foto’s thuis en raasden dan per auto naar Antwerpen om ze tijdig op de redactie van de Gazet van Antwerpen af te leveren.”
Spurt op het veld
“Ik herinner mij dat Werner en ik ons voor de stadsderby eens allebei aan dezelfde kant van het veld gepositioneerd hadden: langs de doellijn waar de keeper van Cercle stond. Club was in theorie de betere ploeg, we verwachtten dat het meeste doelgevaar zich daar zou voordoen. Maar tijdens de wedstrijd kreeg Cercle een penalty. Werner was slecht te been en vroeg mij om naar de andere kant van het veld te lopen. Ik kende weinig van het voetbalreglement en ben dwars over het veld heen naar het andere doel gespurt. De scheidsrechter keek vreemd op, maar wachtte tot ik achter de doellijn stond, klaar met mijn camera, om teken te geven dat de penalty mocht gegeven worden. Nadien zei de stadionomroeper met een kwinkslag, tot hilariteit van de toeschouwers, dat de voetballers een voorbeeld mochten nemen aan de snelle spurt van de fotografe. Maar ik was tijdens die spurt op het veld wel mijn sleutels en bril kwijtgeraakt.”
“Foto’s nemen van dodelijke ongevallen was mentaal zwaar, zeker als er kinderen onder de slachtoffers waren. Ik zie nog altijd het beeld van verkoolde lichamen in een totaal uitgebrande auto langs de E40 in Jabbeke voor mijn ogen. Op enkele meters van de wagen lag er een afgehakte arm. We maakten er een erezaak van om nooit beelden van dodelijke slachtoffers te nemen.”
Dichterbij sluipen
“Bij de ontdekking van een lijk in een auto in het Tillegembos werd de pers op afstand gehouden, maar ik sloop via een veld dichterbij en deed een opmerkelijke vondst: ik was apetrots dat ik onderzoeksrechter Berkvens kon melden dat de sleutels van het voertuig voor mijn voeten lagen. De dader had die weggegooid in dat veld. Zo hielp ik mee bij de opheldering van de misdaad, de vingerafdrukken van de moordenaar zaten op die sleutels.”
“Gelukkig maak je als persfotografe ook leukere dingen mee. Samen met redacteur Tony Storme trok ik naar Groede, om er voor KW een fotoreportage te maken over het naaktstrand. Ik moest stiekem achter Tony’s rug foto’s nemen, want de naturisten hadden de vorige fotograaf naakt met zijn dure toestel in zee gegooid.
“Lange tijd was ik de enige vrouw in de Brugse pers, maar ik voelde mij snel aanvaard in dat mannenbastion. Na de breuk met Werner heb ik nog vele jaren alleen fotoreportages gemaakt. Alleen is niet het juiste woord, mijn kat Mouch vergezelde mij bijna altijd. Ik nam haar zelfs mee naar Polé Polé Beach. Op een van mijn foto’s poseert de Damse burgemeester Dirk Bisschop met mijn poes. Een sympathiek man, net als Leopold Lippens, die altijd goed was voor een kwinkslag. Ook hij was een groot dierenliefhebber. Hij poseerde graag voor mijn lens in het Zwin, met zijn honden….”
115 jaar Brugsch Handelsblad
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
