Tijdens de herdenkingsplechtigheid in Nieuwpoort ter ere van alle Britse en gemenebestsoldaten die tijdens de Eerste Wereldoorlog zijn gesneuveld aan onze kust werd het Memorial Westfront ingehuld, samen met de ‘Reddende Handen’ van Willem Vermandere.
Burgemeester Geert Vanden Broucke verwelkomde delegaties van de Britse, Australische, Nieuw-Zeelandse en Ierse ambassades op de dag dat het precies honderd jaar geleden is dat luitenant Thomas Ernest Hulme omkwam in Nieuwpoort nadat hij werd geraakt door een Duitse granaat. Het stoffelijk overschot van deze 34-jarige gerenommeerde kunstfilosoof, verdediger van de toen moderne kunststromingen, én ook oorlogsdichter, werd begraven op de militaire Britse begraafplaats van Koksijde. De Engelse modernistische kunstschilder David Bomberg ontwierp voor zijn gesneuvelde vriend nog datzelfde jaar, in 1917, een gedenkteken en hoopte dat het na de oorlog in Nieuwpoort een mooie plek zou krijgen. Bomberg zou dit nooit zien gebeuren, want hij stierf in 1957, maar exact honderd jaar na het overlijden van zijn vriend heeft burgemeester Vanden Broucke de eer om in bezoekerscentrum Westfront het memorial te onthullen. Het beeld van een soldaat in militaire rouwhouding naast een gehurkte figuur in een kooi, die hoopvol naar de toekomst kijkt. De kooi staat ook symbool voor de ‘gekooide’ kunst destijds.
Het stadsbestuur van Nieuwpoort overhandigde de eregasten een exemplaar van het onlangs in het Engels vertaalde boek ‘Britse soldaten aan onze kusten tijdens WOI’ van Luc Vanacker. Dat boek illustreert duidelijk welke belangrijke rol de Belgische kust in de Eerste Wereldoorlog heeft gespeeld. De Britse regering beschouwde de Noordzee trouwens als extra frontlinie.
Herdenkingsvideo
Historicus Patrick Vanleene en projectcoördinator van de herdenking ’14-’18 schetste de oorlogssituatie die zich honderd jaar geleden hier afspeelde, met de onderwaterzetting die een keerpunt betekende in de Eerste Wereldoorlog. Hij verwees naar de nieuwe film ‘Dunkirk’, een scenario dat zich ook in de Eerste Wereldoorlog had kunnen voordoen. En hij stelde James Cant voor, een afstammeling van een vermiste soldaat, zijn overgrootvader. James maakte een herdenkingsvideo aan de hand van oude foto’s van zijn overgrootvader. Patrick Vanleene voegde nog commentaar toe aan de gedenkplaat van Bomberg: “De kunstenaar werkte met symbolen waarop zijn vriend Thomas Hulme erg was gesteld. Het opschrijft ‘he died for freedom and honour’ slaat op de Britse eer en de dubbele bevrijding: de bevrijding van Europa én de bevrijding van de moderne kunst uit de oude wereld.”
Reddende Handen
Na de speeches trokken alle genodigden naar buiten, waar de burgemeester het kunstwerk van Willem Vermandere onthulde: ‘Reddende Handen’. Willem kreeg de opdracht van het Nieuwpoortse stadsbestuur om een kunstwerk te maken dat past in het kader van deze site, die een vredespark moet worden. De kunstenaar houdt duidelijk niet zo van grootse, officiële plechtigheden en brak de spanning voor hij zelf een plechtige speech moest geven. “Ik zou liefst eerst even op mijnen toeter blazen om een beetje te bekomen.” Dat mocht hij doen nadat hij had verteld hoe zijn kunstwerk tot stand was gekomen. “Eerst was er sprake van een plechtige tekst met alle uitleg, maar door al die woorden raakte ik niet geïnspireerd. Maar ik kreeg carte blanche… En ik had nog een gepaste blok arduin liggen, een blok in ‘petit granit de Soignies’. Dat moest het zijn! Mijn inspiratie haalde ik uit een verhaal van drie Canadese soldaten die na hun landing in Normandië naar onze contreien kwamen afgezakt. Ze passeerden langs een verwoeste kerk en zagen een Jezus-Lievenheer ondersteboven aan zijn kruis hangen, de handen waren weg, verdwenen onder het puin. De soldaten slaagden erin Jezus weer rechtop te krijgen, maar zonder handen. Eén soldaat kerfde iets op een stuk hout en bevestigde dat aan het kruis: ‘I have no other hands than yours’ – ‘ik heb geen andere handen dan de uwe’. Daarom heet mijn beeld ‘Reddende handen’. Onze opdracht is duidelijk: wij zullen de wereld herstellen, met onze handen zullen wij elkaar redden.”
(MVQ)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier