Het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) ontving vorig jaar 252 klachten uit onze provincie en legde elf West-Vlaamse horecazaken een tijdelijke sluiting op. Dat zijn recordcijfers. “Vandaag kan iedereen zomaar een horecazaak starten”, zucht voorzitter Yves Van Moorter van Horeca West-Vlaanderen.
Het Voedselagentschap moest onlangs nog in één week twee horecazaken in Brugge en Oostende tijdelijk sluiten wegens ernstige inbreuken. In Brugge werden vervallen levensmiddelen aangetroffen en ook in Oostende werd gebrekkige hygiëne vastgesteld.
Geen alleenstaande gevallen, zo blijkt uit cijfers van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen. In 2023 ging het FAVV over tot elf tijdelijke sluitingen van West-Vlaamse horecazaken. In 2022 ging het om dertien gevallen. Dat is veel: in de coronajaren 2020 en 2021 ging het om respectievelijk drie en vier sluitingen, maar ook in 2019 waren het er slechts zes.
“Wij doen dit voor de gezondheid van de consument” – FAVV-controleur Katrien Deprez
Ook het aantal consumentenklachten bereikt recordhoogtes in onze provincie. In 2023 waren dat er 252, of gemiddeld 21 per maand. Enkel in 2019 liepen er meer klachten binnen, toen ging het om 261 stuks. De meeste klachten gaan over de algemene hygiëne van de zaak, hygiëne bij het personeel en sporen van ongedierte.
De tweede grote groep klachten draait om mensen die ziek werden en vermoedden dat het eten van een bepaald levensmiddel daarvan de oorzaak was. De top drie wordt vervolledigd door klachten over bewaarmethodes en houdbaarheidsdata.
Gezondheid
Iedere klacht belandt bij het FAVV meteen bovenaan de lijst met te controleren zaken. In 2023 voerde het Voedselagentschap in ons land 106.757 zogenaamde controlemissies uit. 22.552 daarvan gebeurden in de distributiesector, waartoe de horeca maar ook supermarkten, bakkers en slagers behoren. In die sector kreeg 69,3 procent een gunstig rapport.
Bij een ongunstig rapport kan overgegaan worden tot een waarschuwing, proces-verbaal – met boete – of inbeslagname van goederen. Maar ook een tijdelijke sluiting is mogelijk. “Geen enkele controleur doet dat met de glimlach”, zegt woordvoerder Hélène Bonte. “Maar de volksgezondheid komt altijd op de eerste plaats.”
Katrien Deprez (44) kan ervan meespreken. De West-Vlaamse is al 23 jaar toegewijd FAVV-controleur. “Áls ik al tot een tijdelijke sluiting moet overgaan, is dat altijd met wat pijn in het hart. Je weet dat je iemands broodwinning even on hold zet, maar je doet dat wel in functie van de gezondheid van de consument. En dat is het belangrijkste.”
Al denken gecontroleerde uitbaters daar niet altijd hetzelfde over. “Schelden, verwijten, roepen… Soms mogen we ook gewoon niet binnen. Dan weet je gewoon dat er iets te verbergen valt. Dan keren we terug met de politie. Gelukkig is dat eerder uitzondering dan regel. Door de band genomen zijn we zo goed als overal welkom.”
Verrast
Yves Van Moorter, voorzitter van Horeca West-Vlaanderen, is verrast door de hoge sluiting- en klachtencijfers. “Daar schrik ik toch wel van”, geeft hij toe. “Met onze organisatie stellen we immers alles in het werk om onze leden zo goed mogelijk te informeren. Zo organiseren we ook opleidingen die rond hygiëne en administratie handelen. Een voorbereid man of vrouw is er immers twee waard.”
“Vandaag kan iedereen zomaar een horecazaak opstarten. Je hoeft niet eens de geldende regels en normeringen te kennen. Daar ligt een deel van de verklaring voor deze hoge cijfers” – Yves Van Moorter, voorzitter Horeca West-Vlaanderen
Een exacte verklaring voor het hogere aantal tijdelijke sluitingen heeft Van Moorter niet. “Het is niet evident om daar de vinger op te leggen. Maar het is wel zo dat vandaag iedereen zomaar een horecazaak kan starten. Daarvoor hoef je niet op de hoogte te zijn van de geldende regels en normeringen.”
“Met Horeca West-Vlaanderen tellen we meer dan 1.500 leden. Het aantal horecazaken dat met een tijdelijke sluiting geconfronteerd wordt, is dus een fractie van het totaal. En dan zijn ze vaak zelfs geen lid van ons.”
Op stap met een FAVV-controleur: “De cowboys moeten er uit”
FAVV-controleur Katrien Deprez werkt maandelijks enkele tientallen missies af. We volgen haar tijdens een controle in Oostende, waar ze in de schaduw van vuurtoren Lange Nelle het Italiaanse restaurant Marina binnenstapt.
Onaangekondigd, zoals elke controle. “Ik maak me altijd eerst bekend met mijn badge”, legt ze uit. Een controle neemt standaard één tot anderhalf uur in beslag en verloopt volgens een vaste checklist. “Gaande van algemene hygiëne, het checken van de koel- en vriestemperaturen, houdbaarheidsdata, het administratieve luik…”
Arendsoog
Het arendsoog van Katrien scant de volledige keuken, waarbij ze geen enkel rekje, kastje, koelkast- of diepvriesdeur links laat liggen. Letterlijk elk hoekje en kantje wordt bekeken, terwijl zaakvoerder Vida Acquano haar begeleidt. Netjes. Proper. Mooi afgewerkt. We horen Katrien met complimentjes strooien.
Het valt op hoe hulpvaardig de zaakvoerder is. “Een verademing”, zegt Katrien. “Dat is lang niet overal zo. Maar het gros werkt wel erg goed mee. Naast een controleorgaan willen we ook een partner zijn voor de horeca en alle voedingsbedrijven in dit land. We willen hen verstérken.”
Waardevol
Vida Acquano van het Oostendse restaurant Marina vindt de periodieke controles van het FAVV waardevol. “De instantie heeft een erg nuttige taak. Ik beschouw hen niet als een waakhond, maar als een adviesorgaan. Katrien biedt vandaag een duidelijke surplus.”
“”We werden vanochtend geconfronteerd met een plotse onderbezetting op personeelsvlak, maar ik trek graag tijd uit voor haar. Waarom? Omdat ze sowieso nuttige tips geeft. En ze halen ook de cowboys uit de sector. Wij gaan voor topkwaliteit. Het FAVV zet dat mee in de verf.”
Over Marina is Katrien alvast lovend. “Een schoolvoorbeeld van hoe het moet”, zegt ze. “Je ziet dat ze hier trots zijn op wat ze doen. En volledig terecht.”
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
