De bieren van Struise Brouwers in Vleteren zijn wereldberoemd, maar de wereld vraagt ze niet meer. Tegelijk swingen de kosten de pan uit, waardoor de brouwerij fors inkrimpt: een halvering van mensen en gebouwen. “Deze crisis kan nog jaren duren.”
Urbain Coutteau (63) moet goed naar het bord kijken in ‘zijn’ schooltje, waar hij Struise Brouwers in 2009 onderbracht in het centrum van het West-Vlaamse dorpje Oostvleteren. Het poortgebouw van de voormalige meisjesschool hebben de brouwers gerestaureerd tot de glorie van weleer, maar de ‘Struise winkel’ achter deze gevel blijft uit. “Dat was nochtans het plan, maar dan kwam de coronacrisis”, vertelt Urbain. Zijn brouwerij, bijna een kwarteeuw oud, gaat door een ongeziene crisis in het post-coronatijdperk.
Prijsverhogingen
“Van covid wordt niet meer gesproken, maar de rechtstreekse gevolgen blijven”, aldus Urbain. “Die prijsverhogingen, man man man! Mout, hop, suiker, flessen, kroonkurken: maal 2. In de slechtste periode gingen gas maal 3,5 en elektriciteit maal 2,5. Men verwacht dat de elektriciteitskost voor gezinnen ook dit jaar zal stijgen. Wat wordt dat voor een bedrijf als het onze, dat veel gas en elektriciteit verbruikt?”
Nochtans investeerde de brouwerij vlak voor corona in duurzaamheid. “Het dak is passief geïsoleerd met 30 centimeter, onze brouwerij met 25 centimeter. Precies een kooi van Faraday waar je smartphone zonder wifi amper iets binnenkrijgt. We zouden graag blijven investeren in duurzaamheid.”
80% minder bier
Maar dan moet de brouwerij overleven. “De rente ging gevoelig omhoog, de loonkost is in 4 jaar gestegen met ongeveer 32 procent”, vervolgt Urbain. “Tegelijk viel de vraag weg. In 2022 brouwden we 1.000 hectoliter, 2 jaar later blijft daar nog 20 procent van over. Als vrij kleine artisanale brouwerij hebben we een beperkte distributieketen. Productie voor het buitenland is belangrijk voor ons, nu is dat nul. Dan heb ik het niet over Nederland, onze achtertuin, maar de grote jongens: Amerika en Azië.”
“Productie voor het buitenland is belangrijk voor ons, nu is dat nul”
De brouwerij, internationaal gelauwerd om haar bieren, ziet het wereldtoneel met lede ogen aan. “Een escalatie van de oorlog met Rusland is geen utopie, NAVO wil meer budget voor defensie, de nieuwe Amerikaanse president spreekt over hogere importtarieven, China heeft geen cent over voor import…”
En toch denkt de 63-jarige Urbain niet aan stoppen. “Ik hoopte hier ooit te vertrekken met een gouden handdruk. Nu zou ik met mijn vork naast het bord stekken als ik alles overlaat. Zolang de gezondheid het toelaat, blijf ik elke dag van ’s ochtends tot ’s avonds intens verder werken en hoop ik op een zekere marktstabilisatie.”
Loods te koop
Intussen zet Struise hun loods te koop. “We hadden dit gebouw niet zo lang geleden aangekocht. Eigenlijk als besparing: lenen was goedkoper dan huren en de nieuwe loods was ruimer en makkelijker te bereiken dan de vorige. Toch zijn twee gebouwen in eigendom momenteel te veel. ’t Schooltje behouden we uiteraard, de loods diende voor voorraad en werd overbodig. In 2022 waren we nog met 4, nu blijven we met 2 over. Een halvering, erg pijnlijk. Het gaat om mensen die we zelf hebben opgeleid.”
Jojo-markt
Toch heeft de ondernemer een toekomstplan. “Wat moet er van ons worden? Wel, we moeten terug een kleinere speler worden, willen we overleven. Inkrimpen en financieel sterker worden, met de formule van weleer: een aanbod van veel soorten in kleine volumes. Dat was onze spielerei van voor 2014. Wordt het makkelijk? Nee, er is nog altijd te veel bier op de markt. Een crisis vanjewelste treft de bierwereld en die kan nog vijf tot zes jaar duren. De sector zit in zak en as. In andere brouwerijen komt men weinig naar buiten met dit soort nieuws, maar ik blijf openhartig en correct met mijn antwoord. De nichemarkt is onze toekomst en we mogen niet meer in de val trappen om mee te groeien in die jojo-markt als het weer beter gaat.”
Grote dankuwel
Ondanks alles blijft Urbain positief. “Op en onder een tank kruipen gaat wat trager, de lenigheid is wat minder. Ik ben vandaag wel heel tevreden met het feit dat we nog zoveel bierliefhebbers hebben, die positief reageren op negatieve berichtgeving rond Struise. Dat is hartverwarmend, een grote dankuwel. Het maakt me gelukkig en geeft extra moed om verder te doen. Wie weet zit je hier binnen enkele jaren bij een brouwer, die ouder is en nog meer kan lachen.” (TP)
De proefzaal in ‘het schooltje’ blijft elke zaterdag open van 14 tot 18 uur.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
