West-Vlaamse deelnemers scoren dit voorjaar bijzonder goed in televisieprogramma’s. Of het nu De Mol, Belgium’s Got Talent of de Homo Universalis is, de West-Vlaming eist steeds een hoofdrol op. Wij vroegen enkele experts waarom “wij” het zo goed doen…
In het VTM-programma Belgium’s Got Talent zijn al twee finalisten bekend: percussiegroep Drum Spirit en het jonge danspaar Twice, allebei uit onze provincie. Ook in Iedereen Beroemd op Eén neemt de groep West-Vlamingen een prominente rol in. En in De Mol op Vier zijn zelfs vier van de vijf overgebleven kandidaten afkomstig uit West-Vlaanderen. Winnen we dit jaar alles op tv?
Gilles De Coster: “De kans op een finale was gewoon statistisch groter”
10.000 enthousiaste Vlamingen schreven zich in voor De Mol, Tien namen het vliegtuig naar Mexico. Vier daarvan uit West-Vlaanderen. “Zelfs al waren er niet meteen meer inschrijvingen uit die provincie”, aldus de programmamakers. Bij Woestijnvis proberen ze altijd vijf mannen en vijf vrouwen in de selectie te stoppen. Ook selecteren ze uit elke provincie minstens een persoon. Maar verder is de enige ambitie : een toffe en gevarieerde groep. Geen al te strakke regels qua diversiteit dus. Een antwoord op de vraag waarom de West-Vlamingen het zo goed doen, heeft ook presentator Gilles De Coster niet. “Als je met vier aan de start staat, is de kans op een finaleplaats statistisch gewoon groter. Met alleen Bahador uit Gent er nog bij, is West-Vlaanderen nu al zeker van minstens twee vertegenwoordigers in de finale.”
“Of dat toeval is? Daar kan ik natuurlijk niet op antwoorden. Maar alleen door toeval raak je niet in de finale. Je moet het spel goed spelen.” Gilles De Coster moest zich af en toe wel in de haren krabben bij het horen van de West-Vlaamse uitdrukkingen en woorden. “Vooral in discussies kwam het West-Vlaams naar boven. Toen Joke bij een van de opdrachten riep : Komaan, we goan twoopewerken! wist ik echt niet waarover ze het had. Gelukkig kon redacteur Sam, een Oostendenaar, mij uitleggen dat het ‘samenwerken’ betekende. Ik heb dit jaar dus wel wat bijgeleerd.”
“Dialecten zijn de max. Ze geven kleur aan de deelnemers. Ook het charmante Limburgs van Channy of het sappige Antwerps van Jeffrey. Ik ben er trouwens van geschrokken hoeveel verschil er onderling in West-Vlaanderen is : Assebroeks, Avelgems, Tielts of De Haans. Een wereld van verschil.”
Sofie Van Bauwel: “West-Vlaams is het nieuwe cool op televisie”
Diversiteit op televisie heeft met de jaren meer belang gekregen”, zegt professor Communicatiewetenschappen Sofie Van Bauwel. “Naar regionale diversiteit in Vlaanderen is nog niet veel onderzoek gebeurd. Ik denk ook dat het bij programmamakers niet altijd een regel is om verscheidene lokale identiteiten aan bod te laten komen en ik weet niet of de makers van De Mol of Homo Universalis daarop focussen.”
“Wel valt het op dat West-Vlamingen veel minder getypecast worden dan vroeger,” aldus Sofie Van Bauwel. “Vanuit andere provincies werd er soms een beetje te veel op hen neergekeken. Ook op Limburgers trouwens. De tijd dat West-Vlamingen alleen in beeld kwamen als domme boertjes of klagende horeca-uitbaters aan de kust, ligt gelukkig achter ons. Televisiemakers neigen vandaag minder tot stereotypering. Misschien ook omdat er meer West-Vlaamse televisiemakers carrière maken.”
“En in West-Vlaanderen is het gevoel van achterstand helemaal omgebogen tot een gevoel van trots. De eigen identiteit wordt als troef gezien. West-Vlaams is zelfs het nieuwe cool op televisie.”
“Bevergem is daarvan een heel goed voorbeeld : je zag er niet de traditionele hardwerkende boeren of ondernemers, maar heel gevarieerde en gelaagde karakters, soms zelfs met een fout, verborgen kantje. Ook in De Mol zie je dat de West-Vlamingen als persoonlijkheden worden neergezet. West-Vlaams zijn is eigenlijk een bijzaak. Waar vroeger het Antwerps de media domineerde, is er nu meer evenwicht en eisen West-Vlaanderen en Limburg hun plaats op.”
Wim Vanseveren: “We weten van aanpakken en doen deure”
Wim Vanseveren uit Tielt startte ruim 30 jaar geleden bij de BRT. Vandaag is hij directeur van het Vlaams-Nederlands huis De Buren. “Toen ik bij de televisie begon, was ik als producer een buitenbeentje als West-Vlaming. Er werkten op de VRT nog andere mensen met West-Vlaamse roots maar die woonden allemaal in Gent of Antwerpen.”
“De tijden zijn duidelijk veranderd en dat juich ik toe. Of dat nu vanuit West-Vlaanderen of uit Limburg is. De brain drain – de emigratie van beter opgeleide mensen – is geen goed gegeven en het medialandschap moet er zijn voor iedereen, zeker de nationale omroep. De West-Vlaming is meer geëmancipeerd en eist zijn plaats op. Er wordt veel minder neerbuigend over West-Vlamingen gedaan. Vanuit de nationale omroep is het vandaag eenvoudiger om verder te kijken dan de zogenaamde Vlaamse Ruit tussen Gent, Antwerpen, Leuven en Brussel. Als men vroeger een reportage nodig had over verkeersellende door de sneeuw of over het terrasjesweer, gingen televisiemakers automatisch niet te ver. Mede door de digitalisering en doordat de redacties overal hun ‘pionnen’ hebben, tot in alle uithoeken van het land, komen zulke verhalen tegenwoordig van overal. Bij Iedereen Beroemd let men er bijvoorbeeld heel hard op dat alle provincies dagelijks, of op zijn minst wekelijks aan bod komen. Dat heeft voormalig hoofdredacteur Geert Dewaele mij ooit verteld.” Aan bod komen is natuurlijk een ding, maar is er een verklaring voor het feit dat we ook nog eens uitblinken in televisiecompetities? “Ik geloof dat dat te maken heeft met onze West-Vlaamse aard. De ondernemersspirit. We weten van aanpakken en doen deure.”
Hanne Vanhaesebrouck: “Het is ideaal als de anderen je onderschatten”
Hanne Vanhaesebrouck uit Heule verloor de finale van de Mol in 2016 nipt van Cathy. In het programma had ze al vrij snel door dat Gilles Van Bouwel als Mol de boel saboteerde. Maar ze kwam veelal in beeld met enthousiaste uitspraken, grappige versprekingen, flaters en verwarrende antwoorden. Slaagde ze er met haar ‘gespeelde’ naïviteit in om de anderen op het verkeerde been te zetten?
“Ik ben echt niet naïef en ik heb tijdens De Mol absoluut geen rolletje gespeeld”, zegt Hanne. “What you see is what you get. Maar ik kom misschien wel zo over. Daar kan ik natuurlijk niet zelf over oordelen.” Of de andere kandidaten haar zagen als een ‘dom boertje uit West-Vlaanderen’ weet ze dus niet. “Maar het is alleszins een voordeel als de tegenstanders je onderschatten. In een strategisch programma als De Mol is het goed als anderen je niet als serieuze concurrent zien. Dan zijn je medekandidaten in je buurt misschien iets minder op hun hoede. De perfecte positie om de boel te observeren. Ik was de flapuit. Het naïeve kind. Maar uiteindelijk heb ik wel de finale gehaald.”
“Leuk dat er dit jaar zoveel West-Vlamingen doorstoten. Ik ben trots dat we met zoveel West-Vlamingen overblijven. In onze reeks hielden ze zeker ook rekening met mij. Minder dan met zwaargewichten zoals Cathy of Gilles maar ik liep er zeker niet bij voor spek en bonen…”
“Ik kijk sowieso met veel plezier. Het is voor mij een stukje nostalgie. En dat er zoveel West-Vlaams te horen is, maakt het alleen maar leuker.”
Marc Demaeght: “Het gevoel van samenhorigheid is de sleutel”
In Iedereen Beroemd op Eén strijdt Marc Demaeght uit Dentergem mee voor de titel Homo Universalis. Van de honderd deelnemers waren er elf uit West-Vlaanderen. In de praktische proeven valt telkens iemand af, maar de groep West-Vlamingen blijft aanzienlijk. “West-Vlaams pakt goed op televisie”, zegt Marc. “Het is een sympathieke taal.” Maar de West-Vlamingen doen het natuurlijk niet alleen goed omdat ze sympathiek zijn. “Ik denk inderdaad niet dat het aan de West-Vlaamse aard ligt”, aldus Marc Demaeght. “Ook West-Vlamingen heb je in alle soorten. Dat merk je in ons groepje: stille en lawaaimakers, actieve en rustige.”
“Het groepsgevoel. Dat is onze grootste troef. West-Vlamingen identificeren zich vlugger met elkaar. De West-Vlaamse deelnemers klitten samen. We carpoolen, bespreken de opdrachten, geven elkaar tips. Het gevoel van samenhorigheid is zeker bij Homo Universalis de sleutel tot succes. We helpen elkaar zelfs bij de opdrachten.”
Het valt op dat de deelnemers uit de andere provincies elkaar minder opzoeken voor, tijdens en na de opnames. Ze noemen het groepje West-Vlamingen de Westfluten. “Ik durf natuurlijk niet met honderd procent zekerheid zeggen dat het er in De Mol net zo aan toegaat. Als kijker zie je enkel wat de programmamakers willen dat je ziet. Ik merk dat al bij Homo Universalis, maar ik geloof dat het belang van de montage bij De Mol nog veel groter is. Toch zou het mij niet verwonderen mochten Pieter, Joke, Lloyd en Pascale ook buiten de opdrachten solidair zijn met elkaar en als West-Vlaams groepje samentroepen buiten het oog van de camera’s.”
Sofie Van Bauwel: “West-Vlaams is het nieuwe cool op televisie”
Diversiteit op televisie heeft met de jaren meer belang gekregen”, zegt professor Communicatiewetenschappen Sofie Van Bauwel. “Naar regionale diversiteit in Vlaanderen is nog niet veel onderzoek gebeurd. Ik denk ook dat het bij programmamakers niet altijd een regel is om verscheidene lokale identiteiten aan bod te laten komen en ik weet niet of de makers van De Mol of Homo Universalis daarop focussen.”
“Wel valt het op dat West-Vlamingen veel minder getypecast worden dan vroeger,” aldus Sofie Van Bauwel. “Vanuit andere provincies werd er soms een beetje te veel op hen neergekeken. Ook op Limburgers trouwens. De tijd dat West-Vlamingen alleen in beeld kwamen als domme boertjes of klagende horeca-uitbaters aan de kust, ligt gelukkig achter ons. Televisiemakers neigen vandaag minder tot stereotypering. Misschien ook omdat er meer West-Vlaamse televisiemakers carrière maken.”
“En in West-Vlaanderen is het gevoel van achterstand helemaal omgebogen tot een gevoel van trots. De eigen identiteit wordt als troef gezien. West-Vlaams is zelfs het nieuwe cool op televisie.”
“Bevergem is daarvan een heel goed voorbeeld : je zag er niet de traditionele hardwerkende boeren of ondernemers, maar heel gevarieerde en gelaagde karakters, soms zelfs met een fout, verborgen kantje. Ook in De Mol zie je dat de West-Vlamingen als persoonlijkheden worden neergezet. West-Vlaams zijn is eigenlijk een bijzaak. Waar vroeger het Antwerps de media domineerde, is er nu meer evenwicht en eisen West-Vlaanderen en Limburg hun plaats op.”
Wim Vanseveren: “We weten van aanpakken en doen deure”
Wim Vanseveren uit Tielt startte ruim 30 jaar geleden bij de BRT. Vandaag is hij directeur van het Vlaams-Nederlands huis De Buren. “Toen ik bij de televisie begon, was ik als producer een buitenbeentje als West-Vlaming. Er werkten op de VRT nog andere mensen met West-Vlaamse roots maar die woonden allemaal in Gent of Antwerpen.”
“De tijden zijn duidelijk veranderd en dat juich ik toe. Of dat nu vanuit West-Vlaanderen of uit Limburg is. De brain drain – de emigratie van beter opgeleide mensen – is geen goed gegeven en het medialandschap moet er zijn voor iedereen, zeker de nationale omroep. De West-Vlaming is meer geëmancipeerd en eist zijn plaats op. Er wordt veel minder neerbuigend over West-Vlamingen gedaan. Vanuit de nationale omroep is het vandaag eenvoudiger om verder te kijken dan de zogenaamde Vlaamse Ruit tussen Gent, Antwerpen, Leuven en Brussel. Als men vroeger een reportage nodig had over verkeersellende door de sneeuw of over het terrasjesweer, gingen televisiemakers automatisch niet te ver. Mede door de digitalisering en doordat de redacties overal hun ‘pionnen’ hebben, tot in alle uithoeken van het land, komen zulke verhalen tegenwoordig van overal. Bij Iedereen Beroemd let men er bijvoorbeeld heel hard op dat alle provincies dagelijks, of op zijn minst wekelijks aan bod komen. Dat heeft voormalig hoofdredacteur Geert Dewaele mij ooit verteld.” Aan bod komen is natuurlijk een ding, maar is er een verklaring voor het feit dat we ook nog eens uitblinken in televisiecompetities? “Ik geloof dat dat te maken heeft met onze West-Vlaamse aard. De ondernemersspirit. We weten van aanpakken en doen deure.”
Homo Universalis
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier