Oostende onder de loep: ‘Umbra’ bestendigt Léon Spilliaerts schaduw op de zeedijk

‘Umbra’ van Herlinde Seynaeve prijkt sinds 2002 op de zeedijk ter hoogte van de renbaan. (foto ML)
Marc Loy
Marc Loy Medewerker KW

In 2002 kreeg de Oostendse beeldend kunstenares Herlinde Seynaeve de opdracht van de stad om de zeedijksculptuur ‘Umbra’ te creëren ter hoogte van de ingang van de Wellingtonrenbaan waar de dijk een bocht maakt. De projectomschrijving stipuleerde verder dat de inspiratie voor het bronzen beeld diende gehaald bij Léon Spilliaerts ‘Le Vertige’, ook ‘Duizeling’ of de ‘Tovertrap’ genoemd. De Oostende kunstschilder zette dit werk op papier in een gemixte techniek van gewassen oostindische inkt, aquarel en kleurkrijt. Het hoort nu bij de vaste collectie van Mu.ZEE en wordt momenteel op de tweede verdieping van het museum in de Romestraat geëxposeerd.

Op het werk zien we een vrouw met een onzekere tred, haar sjaal wapperend in de wind, op een ronde, piramidale traptoren. Spillaert componeerde het werk in 1908 in een periode dat hij tal van eenzame vrouwenfiguren op papier zette, niet zelden op de Visserskaai, de zeedijk of langs de vloedlijn.

Die figuren worden – meestal ruggelings – verpersoonlijkt als baadster, vissersvrouw, mondaine dame, naakmodel of enigmatisch personage. Ook in ‘Le Vertige’ is rusteloze de vrouw gevangen in haar eigen eenzaamheid en kan geen kant meer op: beneden wacht een peilloze diepte, boven het zinloze niets. Er is voor haar geen toekomst.

Eindeloos diep

Spilliaerts beeldcompositie is duidelijk te herkennen in ‘Umbra’ – wat ‘schaduw’ betekent – van Herlinde Seynaeve. De kunstenares kreeg dus de opdracht om het bronzen beeld te positioneren op de concentrische stenen trappenstructuur. “’Umbra’ verwijst zowel naar de schaduw die de figuur op de inkttekening van Spilliaert op de verontrustende trappentoren werpt, maar evenzeer naar het besef dat de sculptuur – bewust – niet meer is dan de schaduw van Spilliaerts origineel”, aldus Norbert Hostyn de conservator op rust van het vroegere Oostendse Stedelijke Museum voor Schone Kunsten en van Mu.ZEE.

In Seynaeves creatie geniet de zittende figuur wel van het breed zee- en strandlandschap en van de ruimte die niemand zo eindeloos diep als Spilliaert wist op te roepen.

Toegankelijk

Net als andere kunstwerken op de grens tussen dijk en strand zoals ‘De eeuwige toeschouwer’ op het Vissersplein, het ‘Monument for a Wullok’ op de westelijke havendam, de ‘Rock Strangers’ op het Zeeheldenplein en ‘Altar’ op het strand voor het Thermae Palace Hotel is ook ‘Umbra’ een fysiek erg toegankelijk en gastvrij kunstwerk in de openbare ruimte. Daardoor krijgen de hierboven opgesomde installaties telkens een andere inhoudelijke invulling als zit-, klim- of decorstuk voor de eigen (foto)pose van passanten die meteen ook deel gaan uitmaken van de sculpturen. Een selfie zal hier, wegens te korte armpjes, wel moeilijker lukken!

Herlinde Seynaeve is 42 jaar en komt uit een artistieke familie: haar vader Jef is kunstscchilder, graficus en restaurateur van schilderijen. Klimmend in de stamboom manifesteren zich daar nog beeldhouwers en houtbewerkers. Ze volgde een opleiding aan de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten in Brugge en aan Sint-Lucas in Gent. Ze is meester in de beeldhouwkunst, volgde een lerarenopleiding aan de Gentse Hogeschool en een opleiding juweelcreatie aan het syntra in Kortrijk.

(ML)