“Onze kust is niet interessant voor mensensmokkelaars”: scheepvaartpolitie verwacht niet nóg bootjes vol transmigranten

Zondag werd een rubberboot met 57 mensen - ook kinderen - onderschept voor onze kust. “Maar we denken niet dat onze kust een nieuwe hotspot zal worden. Daarvoor loop je bij ons te veel in het vizier”, zegt Leo Savels, commissaris bij de Federale Scheepvaartpolitie. © JHM
Philippe Verhaest

Neen, we hoeven niet te vrezen dat onze kust een nieuwe hotspot wordt voor mensensmokkelaars die transmigranten in kleine bootjes op elkaar stapelen om de Noordzee richting Verenigd Koninkrijk over te steken. die conclusie trekt Leo Savels, eerste commissaris en hoofd operaties bij de Federale Scheepvaartpolitie Kust. Het rubberbootje dat afgelopen zondag voor de kust van Koksijde werd onderschept, is een van de weinige die ooit vanop een Belgisch strand vertrokken zijn. “Maar we blijven erg waakzaam”, benadrukt hij.

Eerst even terug naar vorige zondagochtend. Iets voor 7 uur ’s ochtends spot een visser een klein, felblauw rubberbootje of smallboat op enkele honderden meters voor de kust van Koksijde.

Aan boord: liefst 57 mensen op de vlucht die het Verenigd Koninkrijk willen bereiken. Meteen wordt een reddingsoperatie gestart door het Maritiem Reddings- en Coördinatiecentrum in Oostende: de Scheepvaartpolitie en twee reddingsboten snellen ter plaatse.

Ze treffen er de mensen, onder wie ook kinderen, opeengepakt op elkaar aan en proberen de schipper te overtuigen om hen hulp te laten bieden en richting land te begeleiden.

“Een rubberboot met zware motor over onze duinen sleuren is niet evident”

Tevergeefs, want al snel was duidelijk dat die zijn koers richting Engelse kust wilde aanhouden. “Het kwam zelfs ei zo na tot een aanvaring met onze patrouilleboot”, zegt Leo Savels. Als eerste commissaris en hoofd operaties bij de Scheepvaartpolitie Kust coördineerde hij de operatie mee vanop het vasteland.

“Daarop hebben we beslist om op een kleine afstand bij de smallboat te blijven, tot die zijn bestemming had bereikt. De veiligheid van de mensen aan boord was prioritair.”

“We namen meteen contact op met onze Franse collega’s, aangezien de boot door Franse wateren moest varen, maar zij hadden zelf de handen vol met de begeleiding van liefst twaalf rubberboten die richting Engeland voeren.”

“Ze gaven ons uitzonderlijk de toestemming om door Franse wateren te varen, tot aan de maritieme grens met het Verenigd Koninkrijk. Daar namen onze collega’s van de UK Border Force het van ons over. En toen wilden de opvarenden plots wél gered worden. Ze hadden hun doel immers bereikt.”

Sociale controle

Commissaris Savels benadrukt dat dit een van de weinige keren is dat een rubberboot vol vluchtelingen vanop een Belgisch strand richting Engeland voer. “In het verleden moesten we al enkele keren tussenkomen toen een smallboat vanuit Noord-Frankrijk richting België was afgedreven. Toen wilden de opvarenden ook effectief gered worden, nu was daar geen sprake van.”

Commissaris Leo Savels van de Federale Scheepvaartpolitie.
Commissaris Leo Savels van de Federale Scheepvaartpolitie. © Kurt Desplenter

Vanop welk strand de boot precies is vertrokken, laat Savels in het midden. “Dat zal onderzoek moeten uitwijzen. Maar ik denk niet dat onze kust een nieuwe hotspot voor mensensmokkelaars zal worden.”

“Daarvoor is ons strand niet interessant genoeg. We liggen verder verwijderd van Engeland en in tegenstelling tot Noord-Frankrijk is onze kuststrook een aaneengesloten lint van appartementsgebouwen. Dat zorgt ervoor dat de sociale controle veel groter is. Om het eenvoudig te stellen: bij ons loop je veel meer in het vizier.”

“We blijven erg waakzaam. Die mensen riskeren hun leven in die bootjes”

En dan is er nog de natuurlijke duinengordel. “Een rubberboot met zware motor daarover sleuren, is niet evident. Wat wél zo is: ons land ligt pal op de route voor mensen op de vlucht. Die trekken vanuit onze buurlanden België binnen, om zo Frankrijk te bereiken. Daarom moeten we ook in het binnenland controles blijven uitvoeren.”

Haven van Zeebrugge

De transmigrantenproblematiek staat hoog op de prioriteitenlijst, valt te horen. “De haven van Zeebrugge heeft een trechterfunctie”, weet Savels. “Mensen op de vlucht proberen zich te verschansen in de vele trucks die dagelijks een van de twaalf vrachtroutes richting Verenigd Koninkrijk nemen.”

“In de haven is er dagelijks een 23-koppig team met deze materie aan de slag. Met CO2-meters, scanners, migratiehonden en het blote oog controleren we elke vrachtwagen die een vrachtschip wil oprijden. Tijdrovend, maar efficiënt.”

“Onze patrouilleboot – die 24/7 in zee ligt – houdt dan weer ‘s nachts de Frans-Belgische grens in de gaten én onze patrouille op land checkt ‘s nachts alle mogelijke zogenaamde insteeklocaties – plekken waar smallboats te water kunnen gelaten worden: (plezier)havens, zeilclubs…”

“We blijven sowieso erg waakzaam. Die mensen riskeren hun leven in de kleine bootjes. En ook al is het vrij uitzonderlijk dat wij een dergelijke reddingsoperatie moeten uitvoeren, hun veiligheid willen we te allen tijde beschermen.”