“Even grote risicowedstrijd als Club tegen Anderlecht”: politie en parket zijn alert voor nieuwe rellen bij Brugse derby

Blijft het dit keer wel rustig na de Brugse derby? De zenuwen voor het duel van komende zondag staan alvast strak gespannen. Niet enkel bij Club en Cercle Brugge, die strijden voor drie belangrijke punten in het klassement, maar ook bij de ordediensten, nadat de twee jongste confrontaties tussen blauw- en groen-zwart telkens in zware rellen uitdraaiden. “Dit is een absolute risicomatch. De derby behandelen we nu hetzelfde als zou Club Brugge tegen Anderlecht, Antwerp of Gent spelen”, zeggen hoofd van de Brugse voetbalcel Carlo Smits en voetbalprocureur Yves Segaert-Vanden Bussche.

De eens zo gemoedelijke derby, waarbij er enkel wat geplaag tussen de beide kampen was, is tegenwoordig een echte burenstrijd. En dat mag je in de meest letterlijke betekenis van het woord nemen. Na de jongste twee derby’s braken er telkens rellen uit buiten het stadion. In februari 2023 kwam het tot een zware vechtpartij tussen de harde kernen van Club en Cercle Brugge in café Bras op ‘t Zand, waarbij zelfs vuurpijlen in het café werden afgeschoten.

Een halfjaar later, na de derby in november, escaleerde de strijd nog meer. Een groep van tien à vijftien leden van de harde kern van Club Brugge viel frituur De 4 Seizoenen in Sint-Pieters aan, waarbinnen enkele diehards van Cercle Brugge zaten. Door familiebanden is dat een uitvalsbasis van de Cheeky Green Boys, de harde kern van groen-zwart. Met vuurpijlen en een vuilnisbak beukten de blauw-zwarte hooligans hevig op de ramen van de frituur, waarbij er zelfs één sneuvelde. Tot een echte confrontatie tussen de groepen kwam het net niet, maar de frituur liep wel aanzienlijke schade op.

Hoe zwaar moeten we de rel aan de frituur inschatten? Sommigen zeggen dat er daar evengoed doden hadden kunnen vallen.

Carlo Smits: “Kijk naar de beelden en de omstandigheden. Als die ruit aan de frietketels was gesneuveld en zo’n pyrostaaf in het frietvet terecht was gekomen…”

Yves Segaert-Vanden Bussche: “Je kan zeggen dat het ver gezocht is, maar dat is het niet.”

Smits: “Een van de andere ruiten was aan diggelen, hé.”

Segaert-Vanden Bussche: “Een frituur is een heel brandgevoelige omgeving. En de aanwezigen zaten in een kleine ruimte opgesloten en konden niet weg… Het onderzoek loopt nog, maar als je ziet dat er een onderzoeksrechter gevorderd werd, dan weet je dat dit niet als een banale caféruzie wordt beschouwd.”

Verwachten jullie komende zondag een verdere escalatie?

Smits: “Het kan twee richtingen uit: ofwel zeggen ze dat het genoeg geweest is na de uitgesproken straffen van de caféruzie en wat er hen boven het hoofd hangt na de frituuraanval, ofwel willen er enkelen toch weer het risico lopen. Wetende wat er de voorbije twee derby’s is gebeurd, behandelen we de match van zondag als een absolute risicowedstrijd, op hetzelfde niveau als zou Club Brugge tegen Anderlecht, Gent of Antwerp spelen. We zullen alvast veel langer en in een veel ruimer gebied patrouilleren.”

Bij een risicowedstrijd hoort normaal een combiregeling, waarbij de bezoekende supporters via bussen aan het stadion worden afgezet, maar dat is in Brugge onmogelijk…

Segaert-Vanden Bussche:(onderbreekt) “Wie zegt dat? In Mechelen doen ze dat als Racing tegen KV speelt.”

Smits: “Het zou inderdaad kunnen, maar dat zal de eerstkomende jaren in Brugge niet gebeuren. Tenzij het echt verder zou escaleren. Voor de ordediensten is het wel tekens een uitdaging dat de supporters van beide eersteklassers van overal komen én dat ze allemaal terreinkennis hebben.”

Het zou kunnen dat Club en Cercle elkaar straks nog twee keer treffen in de Champions’ Play-offs. Is dat voor jullie een nachtmerrie?

Smits: “Het is niet het ideale scenario, neen.”

Segaert-Vanden Bussche: “Vooral voor de belastingbetaler is dat een nachtmerrie.”

Smits: “Het eersteklassevoetbal heeft de Politiezone Brugge vorig jaar 1 miljoen euro gekost. Dan reken ik er nog niet de 1 miljoen euro bij die het de ondersteunende zones kost, de vier mensen die fulltime in onze voetbalcel werken, de spotters die we elke week inzetten bij thuis- en uitwedstrijden…”

Vanwaar komt de heropflakkering van het hooliganisme in Brugge?

Segaert-Vanden Bussche: “Hooliganisme verloopt in een golfbeweging. Hooligans voelen zich lang ongenaakbaar, zoals de Cheeky Green Boys nu, en de incidenten stapelen zich op. Op een bepaald moment loopt het uit de hand en komen wij met de grote middelen tussen. Als we de kopstukken van die vereniging van misdadigers kunnen identificeren en aanpakken, merken we dat die groep dan uit elkaar valt en alles weer rustig wordt. Tijdelijk, want er staat dan een nieuwe generatie op die zegt: Allez, durf je niet meer? En dan begint het opnieuw.”

Smits: “De mensen die inbreuken plegen hebben we in beeld. De uitdaging is de instroom van die nieuwe mensen, die al een tijdje meelopen, de skills opdeden maar nog niet actief waren.”

Segaert-Vanden Bussche: “Tot voor enkele jaren hadden we het geweld en de miserie uit de stadions verbannen. In de luwte waren er enkel wat free fights. De opkomst van de anarchistische ultra-bewegingen, een trend die uit het zuiden van Europa komt overgewaaid, verziekt nu alles. Pyro, Bengaals vuur, bivakmutsen… En het deint steeds maar uit. Cheeky Green Boys was enkele jaren geleden nog een beperkt groepje, maar dat wordt ook steeds groter.”

Hoe groot is momenteel het probleem van het hooliganisme in Brugge?

Smits: “Hoeveel keer hebben de supporters van Club of Cercle er de laatste drie, vier jaar voor gezorgd dat de wedstrijden stilgelegd moesten worden? Geen enkele keer! Zelfs niet toen de sportieve resultaten minder waren. Als je dan kijkt naar de andere clubs, dan heb je het antwoord. Wij hebben op dit moment de verstandigste supporters van België.”

Segaert-Vanden Bussche: “Als ze niet uitgedaagd worden, toch.. Als je natuurlijk een slimmerik hebt die net voor de Oost-tribune begint dom te doen… Dan moet je niet schrikken dat er bekers in de lucht vliegen.”

Smits: “Ook wij hebben fanatieke groepen, maar als politie proberen wij een zo goed mogelijk zicht op hen te krijgen – beeldvorming is ons belangrijkste wapen – én met hen te communiceren. Daarom investeren we fors in onze spotterswerking. Club en Cercle Brugge staan bovendien aan de top in de strijd tegen het hooliganisme. Ze behoren tot de betere leerlingen van de klas. Club was al bezig met buitengerechtelijke stadionverboden nog voor de nationale hervorming er kwam, en heeft daarna nog een tandje bijgezet. Ook Cercle Brugge is, sinds het nieuwe management, volledig mee in het verhaal. De clubs zijn onze partners. Door hun stewardwerking en contacten helpen ze het probleem binnen de perken te houden. Zij doen méér dan voldoende.”

“Bij de Belgian Cats was er ook veel ambiance. Maar ik zag géén pyro of bivakmutsen” – Yves Segaert-Vanden bussche (voetbalprocureur)

Segaert-Vanden Bussche: “Dat zouden ze even goed niet kunnen doen en gemakkelijkheidshalve wijzen naar de politie.”

Smits: “Ook de clubs willen dat geweld niet. Het kost hen meer dan dat het hen oplevert aan pakweg tickets. Er moet sfeer zijn in een stadion, zeker, maar dat kan ook zonder pyro.”

Segaert-Vanden Bussche: “Ik zag vorig weekend de wedstrijden van de Belgian Cats in het Sportpaleis en daar was er ook veel ambiance. Maar ik zag géén bivakmutsen, géén pyro, géén Bengaals vuur, géén voetzoekers, géén spandoeken met doodskoppen op. Waarom kan dat niet in het voetbal?”

Hoeveel risicosupporters tellen onze eersteklassers?

Smits: “Als Club Brugge een Europese uitwedstrijd speelt, moeten we aan onze buitenlandse collega’s een inschatting doorgeven van het aantal risicosupporters. Dan bezorgen we een lijst van een 400-tal mensen. Dat is een ruime lijst, met daarop ook mensen die bekend staan voor het gebruik van pyro, het werpen van bekertjes of het niet opvolgen van instructies van stewards… Zelf houden we altijd rekening met 30 à 40 personen die problematisch kunnen zijn. Maar we houden natuurlijk veel meer mensen in de gaten. De incidenten met de Cheeky Green Boys volgen elkaar de laatste tijd op. Daarbij zien we telkens dezelfde personen, al plegen ze niet allemaal inbreuken. Maar zij behoren wel tot de risicogroep die we volgen, want de volgende keer kunnen zij het wél doen.”

Hoe groot is de invloed van drugs in het hooliganisme?

Smits: “Daar bestaan er geen cijfers over, maar het speelt zeker een rol. Dan spreken we over opwekkende middelen, zoals XTC, cocaïne, speed of cocktails daarvan. We voeren drugcontroles in de stadions, maar dat is zoals een verkeersactie. Je zet er veel manschappen op in, maar de return is relatief klein. Heel snel doet het de ronde dat we er staan. Bij een verkeersactie kunnen we ons na een halfuur nog verplaatsen, maar bij een stadioncontrole gaat dat niet.”

Segaert-Vanden Bussche: “Bij drugsacties in een stadion heeft de hond zijn werk, hoor. Hij vindt daarom niet altijd iets, maar geeft wel aan dat er zeker recent gebruikt is. In de verklaringen na de zware rellen in 2017 zeiden er hooligans dat de lijntjes drugs gewoon op de toog lagen.”

Is het verdwijnen van ‘t Putje, de vroegere verzamelplaats van de hooligans, een probleem om hen in de gaten te houden?

Smits: “We hebben daarvoor gevreesd, maar op dit moment niet. Omdat de harde kern een nieuwe vaste stek heeft, de kantine van Eendracht Brugge.”

Er doet een verhaal de ronde dat daar het record aan combitaksen, gasboetes voor wie met de politie vervoerd moet worden, sneuvelde. Klopt dit?

Smits: “Na aanhoudende problemen hebben we op een bepaald moment besloten dat het genoeg was. We hebben alle aanwezigen dat zijn snel 200 à 300 supporters opgepakt en geïdentificeerd. Dat helpt ons om een beeld te vormen. Niemand is daar toevallig. Iedereen behoort in mijn ogen tot de ruime groep risicosupporters. En het aantal klachten is nu heel laag.”

“Club en Cercle staan aan de top in de strijd tegen het hooliganisme” – Carlo Smits (Voetbalcel Brugge)

Hoe kunnen we het hooliganisme onder controle houden?

Smits: “Zoals onze clubs nu bezig zijn. Wie een kaartje koopt, gaat akkoord met de regels van de club. Wie zich daar niet aan houdt, komt er niet meer in. Maar we moeten als maatschappij wel de clubs de mogelijkheid geven om dat hard te kunnen maken en de controles te kunnen uitvoeren. Denk bijvoorbeeld aan het toelaten van gezichtsherkenning of het inzetten van artificiële intelligentie. Maar die oplossingen hebben ook hun beperkingen. In Gent doen ze een proefproject met handpalmherkenning. GDPR-gewijs is er geen probleem, maar het duurt 16 seconden om een correcte scan te hebben… Hoeveel poortjes zou je in het Jan Breydelstadion nodig hebben om 27.000 mensen op quasi hetzelfde moment binnen te laten? En dan hebben we het nog niet over de 40.000 man in het nieuwe stadion.”

Segaert-Vanden Bussche: “Het probleem is wel dat het de voetbalclubs geld kost, terwijl het hen niets opbrengt. De overheid zou dat kunnen opleggen, maar doet dat nu niet. Je zou perfect een stadion kunnen beveiligen zoals een luchthaven, met een metaaldetector enzovoort, maar willen we dat als samenleving wel? Als ik dat elk weekend zou moeten doen, zal mijn goesting snel over zijn.”

BRUGGE Voor de match van zondag gelden speciale maatregelen. De ‘bezoekende’ supporters van Club krijgen de hele Zuid-tribune ter beschikking, goed voor ongeveer 5.000 plaatsen. Voor de vakken van thuisploeg Cercle Brugge kunnen enkel gekende supporters, of mensen die de laatste vier jaar al eens een ticket of abonnement kochten, een kaartje aanschaffen. Wie niet gekend is, komt er niet in.