Denk je bewust te leven, maar erger je je aan de hoeveelheid afval en rommel die je om je heen verzamelt? Onder het motto ‘opgeruimd huis, opgeruimd hoofd’ vroegen we aan Jessie en Nicky Kroon – auteurs van Het Zero Waste Project en Doe Het Zero – tips om zo min mogelijk afval te genereren. Het geheim schuilt volgens hen vooral níét in extremen. Lijkt een lege vuilnisbak voor jou onhaalbaar? Ga daar dan vooral niet voor.
Zero waste – of afvalvrij – leven klinkt heel mooi, maar realistisch is het allesbehalve. De term omvat eigenlijk vooral de doelstelling om je afvalproductie drastisch te verminderen. Iets wat iedereen kan, en dat zonder al te veel moeite. Jessie Kroon: “Mensen die in een dorp wonen claimen snel dat enkel stedelingen duurzaam kunnen leven. Grote gezinnen zeggen dan weer dat het niet mogelijk is om je afvalproductie te drukken met kinderen in huis. Maar iedereen kan íéts doen. Staar je niet blind op wat níét kan, maar focus je op wat wél mogelijk is in je situatie. Het verschil in vuilniszakvolume zal ook al voor veel voldoening zorgen, het hoeft niet altijd om een groot verschil te gaan. Je verkleint je ecologische voetafdruk al met simpele aanpassingen in je dagelijkse leven. Ga eens na in huis welke producten vervangen kunnen worden door duurzamere alternatieven. Is je shampoo op? Probeer dan eens een shampoobar.”
De sleutel om het vol te houden, schuilt volgens de zussen Kroon vooral in een geleidelijke verandering. Nicky Kroon: “Veel mensen hebben de neiging om het roer meteen volledig om te gooien. Alles wat niet duurzaam is, belandt in de vuilnisbak. Maar ook dát is waste. Maak eerst op wat je hebt en doe het rustig aan. Zie het als een nieuwe hobby die je onderneemt. Je moet oefenen, en dat is ook zo met deze levensstijl. Ervan uitgaan dat je huis meteen afvalvrij zal zijn, is hetzelfde als denken dat je na je eerste week pianoles als Mozart speelt. Het is veel nuttiger dat je drie jaar lang één verandering voortzet, dan meteen dertig dingen te veranderen die je slechts een week volhoudt.”
Weg met wegwerpproducten
Laat het idee los dat je alles op zijn kop moet zetten om groener te leven. We hebben bij duurzaamheid vaak een vrij extreem beeld. Duurzaamheid is een term die we veel voorbij zien komen. Maar het kan voor álles staan: van een centrale die minder uitstoot genereert tot een verpakkingsvrije winkel. Klimaatverandering en plasticsoep zijn grote thema’s, maar verandering begint bij kleine acties.
Een goede manier om te beginnen is om vervangers te zoeken voor producten die gemaakt zijn om na eenmalig gebruik weg te gooien. Kijk eens kritisch naar de spullen die dagelijks door je handen gaan. En ook naar wat je in de vuilnisbak gooit. Kan je iets veranderen zodat je het voortaan kan hergebruiken? Er zijn altijd herbruikbare alternatieven, aan jou de keuze wat haalbaar is om te vervangen. Herbruikbare wattenstaafjes en wasbare wattenschijfjes zijn mooie voorbeelden van iets dat we moeiteloos kunnen inwisselen. Ook een herbruikbare koffiebeker meenemen, kost weinig moeite wanneer je koffie on the go bestelt. Want afhaalkoffiebekers líjken dan wel van papier te zijn, maar zijn dat niet. Het karton wordt altijd met een plastic laagje omhuld zodat de koffie er niet doorsijpelt. Het klinkt onschuldig, maar daardoor kan de beker niet gerecycleerd worden. Door een herbruikbare koffiebeker mee te nemen ben je niet alleen milieuvriendelijker, je krijgt er soms nog korting bovenop.
Duurzaam is niet duurder
Dat duurzaam leven niet duur hoeft te zijn, is meer dan een catchy reclameslogan. Hoe vaker je een product gebruikt, hoe hoger het rendement. Een veiligheidsscheermesje – net zoals vroeger waarbij je enkel het stalen mesje hoeft te vervangen – is bij aankoop dan wel duurder dan een wegwerpversie, maar komt je na verloop van tijd goedkoper uit dan telkens een zakje wegwerpmesjes in plastic te moeten aanschaffen. Om nog maar over de impact op het milieu te zwijgen. Ook op je waterverbruik kan je grondig besparen door een timer of waterbesparende douchekop te gebruiken. Daarmee bespaar je zo’n 26 liter water per 7 minuten, wat neerkomt op ongeveer 9.000 liter water per persoon per jaar.
Laat het idee los dat je alles op zijn kop moet zetten om groener te leven
Kosten drukken doe je niet enkel in de badkamer. Een van de grootste componenten van onze afvalzakken bestaat uit voedsel. Vlaamse huishoudens gooien jaarlijks maar liefst 240.925 ton voedsel weg; oftewel 37 kilo per persoon, zo blijkt uit de laatste cijfers van het departement Omgeving. Dat is enorm zonde van het water, het energieverbruik en de CO2-uitstoot die bij de teelt van voedsel komen kijken. Probeer voedselverspilling daarom zoveel mogelijk te voorkomen. Plan maaltijden in en koop verse producten niet te lang op voorhand. Vries restjes eten in en maak soep van je groenteoverschot. Minder eten weggooien scheelt niet alleen voor het milieu, maar bespaart je ook een hoop geld.
Nog een manier om te bezuinigen én duurzaam te leven, is natuurlijk om bewuster te kopen en te consuminderen. Jessie Kroon: “Alles wat je koopt belast de natuur. Er is transport nodig, er wordt water gebruikt voor de productie en ga zo maar door. Op zich is het niet erg als het om dingen gaat die je nodig hebt. Maar we kopen vaak veel meer dan dat en gooien dat daarna ook weer snel weg. Een product dat afgeprijsd is, levert je geen winst op als je het niet nodig hebt.”
Liever lui dan duurzaam
Een andere optie om verpakkingen en bewaarmiddelen uit de weg te gaan, is zélf producten te maken. Dat kan zo simpel zijn als het maken van een allesreiniger – waarbij je twee koppen water combineert met één kop natuurazijn en eventueel enkele druppels etherische oliën voor een lekkere geur – tot het maken van je eigen brood en havermelk.
In het boek Doe Het Zero verzamelden Jessie en Nicky Kroon tal van recepten voor een plasticvrij leven. Van wasverzachter tot zelfs deodorant, je kan het zo gek niet bedenken of je kan het zelf maken. Nicky Kroon: “In gewone deodorant zitten vaak ingrediënten die er juist voor zorgen dat je stinkende oksels krijgt. Door de toevoeging van aluminium worden de poriën in je oksel zowaar ‘afgesloten’, waardoor bacteriën er zich kunnen nestelen. Het gevolg? Een stinkende oksel, waardoor je extra deo spuit of rolt. Wij vonden een manier om in slechts enkele minuten je eigen volledig natuurlijke deodorant te maken. Voor 100 ml deo smelt je gewoon 30 ml kokosolie en 20 ml sheaboter au bain marie, voeg 20 ml baksoda en 30 ml maïzena toe en mix de ingrediënten door elkaar. Voeg een drupje etherische olie toe om het lekker te laten ruiken, et voilà je hebt je eigen deodorant. Simpeler kan niet.”
Maar hoewel de recepten gemakkelijk zijn om uit te voeren en je er slechts een minimum aan tijd en grondstoffen voor nodig hebt, maken de Doe Het Zero-auteurs niet álles zelf. Jessie Kroon: “In ons boek staat een recept om zelf tandpasta te maken, maar ik geef persoonlijk toch de voorkeur aan tandpasta in tabletvorm. Ik ga ook liever naar de bakker met een katoenen zak dan dat ik mijn eigen brood maak. Eten afhalen doe ik ook nog altijd, maar dan met mijn eigen verpakking. Je hoeft écht niet te veranderen in een keukenprinses of een geitenwollen sok. En het leven hoeft er ook niet saaier op te worden, integendeel. Het is leuk om te experimenteren en zo te ontdekken wat het beste voor jou past. Duurzaam leven is een streefdoel, geen gebod.” (Sabrina Bouzoumita)
Meer tips vind je in de boeken van Jessie en Nicky Kroon ‘Het Zero Waste Project: Een leuker leven met minder plastic’ (20,99 euro) en ‘Doe Het Zero: Simpele recepten voor een plasticvrij leven’ (22,99 euro). Beide zijn te krijgen in Standaard Boekhandel.
Zo ga je geleidelijk naar zero waste
1. Maak het op. Ga pas wanneer iets bijna op is op zoek naar een alternatief. Dus is je shampoofles bijna leeg? Zoek dan eens uit hoe shampoobars werken. Zo werk je geleidelijk en is het gemakkelijker in je leven in te passen.
2. Begin met wegwerp. De grootste winst haal je heel makkelijk met wegwerpproducten. Denk aan koffiebekers, broodzakjes, wattenschijfjes en meer.
3. Meld je af. Zowel voor digitale als fysieke post is het handig om een opschoonbeurt te houden. Krijg je nog altijd die nieuwsbrief die je nooit leest? Meld je af. Doe dat elke keer als je iets ontvangt, zo kun je geleidelijk werken.
Tips
1. Vraag/geef ervaringen cadeau in plaats van materiële geschenken. Dat versterkt de band én is leuker dan iets te ontvangen dat misschien je ding niet is.
2. Haal niet al je boodschappen bij een reguliere supermarkt. Ga naar de markt of Turkse winkel om de hoek, waar je groenten en fruit verpakkingsvrij kan kopen.
3. Koop gedroogde waren in bulk. Zo vermijd je onnodige (kleine) verpakkingen en kan je het aantal supermarktbezoeken beperken.
4. Koop je toch voorverpakte etenswaren? Vermijd dan plastic en kies recycleerbaar materiaal. Het recyclen van papier, glas en metaal is een complete cyclus terwijl dat voor plastic over het algemeen niet geldt. Zwicht je toch voor een plastic (af)wasmiddel, koop dan de grootste maat.
5. Benut je koffiegruis. Je kan koffiegruis hergebruiken om je compost te versterken of je planten te bemesten, maar ook om je handen te verfrissen nadat je bijvoorbeeld look of uien hebt gesneden. Je kan zelfs wallen en donkere kringen wegwerken met koffiedik. Strijk wat afgekoeld koffiedik met je vingers onder je ogen. De cafeïne trekt de bloedvaten samen, onttrekt het overtollige vocht en vermindert donkere kringen en wallen.
6. Eierschalen te veel? Ook daar zijn je planten dol op. Of geef ze opnieuw aan je kippen als calciumsupplement. Laat de eierschalen een dag of twee uitdrogen, stamp ze fijn en meng ze door het gewone kippenvoer. Eierschalen kunnen je ook aan een gladde huid helpen. Meng 2 el fijngestampte eierschalen met 1 eiwit en roer tot een gladde massa. Breng aan als een natuurlijk gezichtsmasker en laat het 15 tot 20 minuten drogen, spoel het nadien af met warm water terwijl je cirkelbewegingen met je vingers maakt om te peelen.
Psycho
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
