Ontroerend Goed: Koning Albert I- monument

Met een eigenzinnige blik op de vaak vanzelfsprekende pareltjes van on(t)roerend erfgoed trekken fotograaf Pieter Clicteur en journalist Bert Vanden Berghe door West-Vlaanderen.

Er zijn maar weinig plaatsen aan onze kust waar een zonsondergang zo tot de verbeelding spreekt als aan het Koning Albert I-monument in Nieuwpoort. Het vale geel gaat als het ware op in de gloed van een warme zomeravond. ‘Van de eerste zon begroet, en laatst van zon omblonken’, staat op het imposante monument te lezen. De eerste zin van het gedicht verwijst naar de lange strijd die er meer dan honderd jaar geleden werd gevoerd. Het was op deze plek dat de Duitsers in hun opmars werden gefnuikt, toen de zon was ondergegaan. De zee leek die befaamde morgen aan de andere kant van Nieuwpoort te liggen.

De IJzervlakte onder water zetten was een historische overwinning voor koning Albert I. Hij verbleef toen in De Panne, dicht bij het front, maar in werkelijkheid was hij teruggedreven, tot zijn hielen in het zeewater. Symbolisch genoeg tot daar waar zijn grootvader als eerste koning voor het eerst voet op Belgische bodem zette. Koning Leopold was ooit prins van het Verenigd Koninkrijk geweest en Britten en Belgen waren sindsdien trouwe bondgenoten.

Een grootvader is vaak een held, maar een vader ook. Dus toen koning Leopold III vernam dat er een monument werd opgericht voor zijn vader Albert, kroop hij in de pen. Dag op dag 85 jaar geleden schreef hij een brief naar de toenmalige minister om slechts één monument in Nieuwpoort te bouwen, en niet eentje in elke provincie. Dat het monument geel is komt door de klei die gehaald werd uit Sint-Joris, een gehucht vlak bij Nieuwpoort. Omdat de grond er vol metalen, shrapnel- en granaatscherven zat, kreeg de klei een typisch roestige kleur bij het bakken van de stenen. In de schaduw van het monument stond toen al tien jaar een Brits eerbetoon aan de 566 gesneuvelde soldaten, bewaakt door drie leeuwen, evenzeer bondgenoten. De blik gericht op de koning. Van de eerste zon tot de laatste.