Sportpsychologen over de druk die de finalematch van Knack Volley met zich meebrengt: “Topsporters leven voor dit soort matchen”

De Knack Volley-spelers staan voor misschien wel de belangrijkste match van hun carrière. © VDB
Wouter Vander Stricht

Een vol huis en de kans om geschiedenis te schrijven. Stuwt het een ploeg naar nooit eerder bereikte hoogtes of werkt het verlammend? Knack begon als underdog aan de finale, maar door de prestatie van vorige week liggen de verwachtingen nu anders. Zeker ook bij de 2.500 fans die woensdagavond in de tribunes zullen zitten. Sportpyschologen Bart Van Laeghem en Inez Swinnen laten hun licht schijnen.

Bart Van Laethem is psycholoog binnen Sport’R, het sportmedisch centrum binnen AZ Delta Roeselare en is bezieler van august360, een sportpsychologisch project dat meer aandacht vraagt voor totaalontwikkeling met oog voor het mentale welzijn bij het opleiden en begeleiden van (jonge) sporters. Wij legden hem enkele vraagjes voor in aanloop naar de cruciale match van Knack Volley Roeselare.

Hoe kan een coach de stress weghouden van het team?

“In de eerste plaats door zelf de rust te bewaren. Stress hoeft op zich niet helemaal weggehouden worden van het team. Stress maakt deel uit van topsport en is tot op zekere hoogte noodzakelijk. Er is wel een goede balans nodig, een optimale range waarbinnen de stress mag fluctueren. Als coach of als staf kan je dit mee in het oog houden en individueel bijsturen waar nodig. Vasthouden aan het gameplan, gekende principes, gedetailleerde voorbereiding en nog meer van die zaken waar je zelf rechtstreeks invloed op hebt, kunnen al heel wat opvangen. Zowel coaches als topsporters leven voor dit soort matchen en weten dat er geen garanties zijn of cadeaus gegeven worden.”

Sportpsycholoog Bart Van Laethem.
Sportpsycholoog Bart Van Laethem. © AZ Delta

Nog nooit zal er zoveel volk in de Tomabelhal aanwezig geweest zijn. Daarnaast is de Expo alles in gereedheid gebracht voor een groot feest. In welke mate weegt dat op een team en op een individuele sporter en hoe gaat iedereen daar mee om?

“Dat Knack Volley, op basis van het uitzonderlijke parcours, zichzelf in deze positie heeft gebracht, is op zich al een fantastische prestatie. In een mum van tijd was de wedstrijd uitverkocht, een ware reclame voor het volleybal. Een nóg grotere zaal zou wellicht ook uitverkocht geraakt zijn. Het team mag dit beschouwen als blijk van publieke waardering en erkenning voor hun tomeloze inzet, enthousiasme en prestaties, los van hoe de wedstrijd woensdag verloopt. Het publiek zal als één blok achter het team staan, als katalysator als het goed gaat, als steun en troost wanneer het moeizamer loopt. Hoe elke speler op zich daarmee omgaat en tegenaan kijkt, is sterk gekleurd door ieders persoonlijkheid.”

In de bekerfinale in het Sportpaleis kon Knack rekenen op bijna duizend supporters, straks wordt dat haast het drievoud in eigen Tomabelhal.
In de bekerfinale in het Sportpaleis kon Knack rekenen op bijna duizend supporters, straks wordt dat haast het drievoud in eigen Tomabelhal. © VDB

Na de 0-3 in Modena ruilde Knack de rol van underdog om in die van favoriet… Hoe ga je daar mee om?

“Dat Knack nu plots in de favorietenrol zou geduwd worden, zien de spelers wellicht anders en maar goed ook. Ze zijn professioneel en nuchter genoeg om te weten dat straks ‘gewoon’ deel twee van de finale volgt. Deel één staat daar helaas helemaal los van. Nogmaals dit is topsport van de bovenste plank. Favoriet of underdog zijn voornamelijk termen die door buitenstaanders geopperd worden. Dat is zowat hetzelfde met pronostieken… dat is hoogstens een inschatting op basis eerdere statistieken maar helemaal geen garantie. De spelers van Knack kunnen woensdag een fantastische ervaring opdoen, een unieke ervaring die ze zelf hebben afgedwongen. Topsporters houden van stevige uitdagingen. Wel er ligt een mooie challenge klaar: voor de tweede maal op korte tijd een strategische strijd aangaan met een geprikkeld Modena!”

Sportpsychologe Inez Swinnen: “Focus weghalen van het resultaat”

Inez Swinnen was zelf geen onverdienstelijk zwemster, nu heeft ze haar praktijk Mindset als sportpsychologe in Kortrijk. Ze begeleidt individuele sporters, maar heeft ook kaas gegeten van de groepsdynamiek binnen een team.

Knack Volley Roeselare zette vorige week in Modena een knalprestatie neer. Maar het orgelpunt moet nog in de eigen Tomabelhal geplaatst worden. “Belangrijk is dat de coach de focus weghaalt van het resultaat naar de manier van spelen. Zowel op individueel als op teamniveau moet je de juiste doelen stellen. Wat zorgt ervoor dat iemand stress heeft? Het gevoel dat je iets niet honderd procent onder controle hebt. En de prestatie van de tegenstander heb je nu eenmaal niet onder controle. Daarom moet je op voorhand een strategie uittekenen waaraan je zult houden en wat er ook gebeurt er honderd procent voor gaan.”

“Volleybal is dan wel een teamsport, maar ook individueel moet je doelen stellen. In het volley zijn de individuele statistieken zeker belangrijk. Als van iemand verwacht wordt dat hij mee gaat blokken, dan kleeft men daar een percentage op. Maar je speelt nu natuurlijk tegen een wereldteam, dat percentage moet je voor de speler wat bijstellen. Realistische verwachtingen creëren is belangrijk.”

In titelfinales en Eurpees is Knack Volley wel gewend om voor een volle zaal te spelen, maar nu zit die nokvol met allemaal mensen die hopen getuige te zijn van een historische avond. “Hoe je daar mee omgaat, is er erg individueel. Meestal gaat iemand die veel zelfvertrouwen heeft, daardoor nog beter presteren. Voor wie het mentaal wat moeilijker heeft, kan het net lastig zijn. Maar het thuisvoordeel mag je ook niet onderschatten.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier