Meer dan één op vier West-Vlaamse zwembaden hebben sinds 2006 de deuren gesloten. Vandaag telt onze provincie nog 68 plaatsen waar je een frisse duik kan nemen, negentien jaar geleden waren dat er nog 93. Tijd voor actie, vindt Brecht Warnez (CD&V). Het Vlaams Parlementslid pleit voor meer fondsen. “Want zwemmen is een basisrecht, geen luxe.”
Eind augustus 2021: het openluchtzwembad van Wielsbeke sluit definitief te deuren. Oktober 2021: het Duinenbad in Middelkerke houdt er door een onherstelbaar defect onherroepelijk mee op.
Eind september 2022: het zwembad Ter Leie in Wervik dooft voorgoed de lichten en is ondertussen gesloopt. 1 juni 2024: in het zwembad De Valkaart in Oostkamp gaan de deuren blijvend op slot nadat door onder andere betonrot de veiligheid niet langer gegarandeerd kan worden.
En zo is het lijstje schier eindeloos, want in minder dan twintig jaar tijd viel het aantal West-Vlaamse zwembaden terug van 93 naar 68, goed voor een daling van 26,88 procent.
En dat heeft zo zijn gevolgen. Zwem- en sportclubs, scholen, maar ook de gewone recreant voelt stilaan de gevolgen van het alleen maar krimpende aanbod aan zwemlocaties. Iets wat ook Brecht Warnez (CD&V) niet is ontgaan.
“Als we niet ingrijpen, zullen we nog meer zwembaden verliezen” – Vlaams parlementslid Brecht Warnez (CD&V)
Het Vlaams Parlementslid werkt daarom mee aan een nieuw decreet dat de bestaande zwembadcomplexen én nieuwe projecten extra financiële ademruimte moet kunnen geven. “Want zwemmen is geen luxe, maar een basisrecht”, poneert hij.
“In Vlaanderen geeft momenteel 9 procent van alle basisscholen en liefst 23 procent van onze secundaire scholen aan geen zwembad te vinden om zwemlessen te organiseren. Zorgwekkend. Zonder voldoende zwembaden staan dergelijke lessen en hogere sportieve ambities op de helling. Maar ook de algemene gezondheid en sociale cohesie lijden hieronder. Want zwembaden zijn eveneens ontmoetingsplaatsen.”
Meerdere redenen
West-Vlaanderen heeft, na Limburg, nog altijd het hoogste aantal zwembaden per inwoner – 5,5 per 100.000 inwoners – maar de druk nam de afgelopen jaren steeds meer toe. “We zien steeds meer al dan niet tijdelijke sluitingen. Daarom moeten we dringend actie ondernemen om verdere achteruitgang te voorkomen.”
Dat we steeds minder zwembaden ter beschikking hebben, heeft verschillende redenen. Zo zijn de kosten om een zwembad te bouwen of volledig te renoveren immens hoog.
“Het nieuwe zwembad Drogenbrood in Beernem opende in april vorig jaar de deuren en kostte liefst 11,7 miljoen euro, waarvan slechts 800.000 euro via subsidies liep. Het nieuwe stedelijke zwembad van Ieper moet in het najaar van 2026 operationeel zijn, goed voor een investering van 16 miljoen euro, met slechts 1,14 miljoen euro gesubsidieerd.”
Daarnaast zijn er ook de exploitatie- en onderhoudskosten. “Die zijn vaak huizenhoog.” In kleinere orde moet ook het beroep van redder aantrekkelijker gemaakt worden, klinkt het nog. “Zij zijn cruciaal om de zwemveiligheid te garanderen. Zonder redders geen zwembad, maar door de onaantrekkelijkheid van het vak zijn er allesbehalve voldoende beschikbaar.”
Gespreide subsidie
De afgelopen tien jaar vloeide 13 miljoen euro Vlaamse steun naar (nieuwe) West-Vlaamse zwembadprojecten. “Enkele West-Vlaamse zwembaden kregen zo’n eenmalige subsidie om onderhoudswerken uit te voeren of energiebesparende maatregelen door te voeren. Mooi, maar niet voldoende”, stelt Warnez. “We moeten dit structureel verankeren. Als we niet ingrijpen, zullen we nog meer zwembaden verliezen.”
“In kleinere orde moet ook het beroep van redder aantrekkelijker gemaakt worden. Zij zijn cruciaal om de zwemveiligheid te garanderen. Zonder redders geen zwembad” – Vlaams parlementslid Brecht Warnez (CD&V)
Daarom legt de politicus een conceptnota neer om het decreet aan te passen. “Daarin willen we een jaarlijkse subsidie van 160.000 euro gedurende dertig jaar voorzien. Goed voor 4,8 miljoen euro, gespreid over de volledige looptijd.”
“Daardoor zou zowel de bouw als exploitatie van veertig nieuwe zwembaden, op Vlaams niveau, haalbaar worden voor lokale overheden en andere actoren. Als voorwaarde koppelen we daar het engagement aan dat gemeentebesturen voor betaalbare ticketprijzen zorgen. Want iedereen moet binnen een redelijke afstand toegang hebben tot een laagdrempelig zwembad.”
Warnez hoopt dat de conceptnota zo snel mogelijk goedgekeurd wordt en het nieuwe decreet nog voor de zomer in voege kan treden. “We moeten ambitie tonen. Dit moet een keerpunt zijn voor onze zwemtoekomst.”
Voormalig zwemkampioen Frederik Deburghgraeve: “Zonder een goeie zwembadinfrastructuur blijven ruwe diamanten onopgemerkt”
Wereld- en olympisch zwemkampioen Frédérik Deburghgraeve betreurt het tanende aantal West-Vlaamse zwembaden. “Het Roeselaarse Spillebad heeft me gemaakt tot wie ik ben”, zegt hij.
“Ik heb er ontelbaar veel uren getraind, maar sloot er ook mooie vriendschappen en leerde er mijn vrouw kennen. Zonder dat zwembad zag mijn leven er compleet anders uit.”
Dat hij tot een van de beste Belgische zwemmers ooit uitgroeide, heeft Deburghgraeve mee te danken aan de nabijheid van zijn zwembad. “Wanneer er steeds minder zwembaden zijn, zal er ook talent verloren gaan. Zwem- en waterpoloclubs krijgen zo een kleinere instroom. We zullen zeker enkele ruwe diamanten niet opmerken.”
“Er moet effectief dringend actie ondernomen worden, ook op vlak van openbaar vervoer. Dat wordt ook alleen maar afgebouwd. Terwijl je ook in het zwembad moet ráken.”
Van 1,50 tot 27,50 euro: hier zwem je het goedkoopst
Als we de prijzen van de zwembaden in West-Vlaanderen vergelijken, valt meteen op dat twee op drie een hogere prijs aanrekent voor bezoekers die niet van de gemeente zelf afkomstig zijn.
In het merendeel van de gevallen bedraagt het verschil een halve euro, met uitzondering van Izegem. Daar is het in de zomer maar liefst 6 euro duurder om als niet-inwoner het buitenzwembad te gebruiken. Wie goedkoop wil zwemmen, kan terecht in De Groene Meersen in Zedelgem en Ter Polder in Bredene. Daar betaal je slechts anderhalve euro.
Zodra er ook subtropische elementen bij komen kijken, betaal je een pak meer. Duurste in dat rijtje is Plopsaqua in De Panne. Daar betaal je als volwassene maar liefst 27,50 euro, exclusief parking (15 euro, red.). In het Aquapark van Bellewaerde betaal je 23 euro. (BVB)
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
