Thomas Barbier: “Bruggeling Peter Verhelst is mijn lievelingsauteur”

Thomas Barbier al vijfde generatie in 130 jaar oude boekhandel De Reyghere. “Dat de grootste bestsellers kookboeken zijn, heeft mij nooit gefrustreerd. Die verkopen wij natuurlijk ook. Maar we proberen ook de poëzie te promoten”, zegt Thomas Barbier, medezaakvoerder van boekhandel De Reyghere op de Markt.

Boekhanddel De Reyghere bestaat dit jaar precies 130 jaar. Thomas Barbier (33) is in 2012 als vijfde generatie in de familiezaak gekomen.

Was het een jongensdroom om boekhandelaar te worden?

“Deels wel, ik ben er natuurlijk in opgegroeid. Maar mijn ouders hebben nooit hard aan mijn mouw getrokken. Pas toen ik mijn studies kmo-management aan de HoGent afgewerkt had, rijpte het idee echt. Ik heb toen samen met met ouders en mijn vrouw Inge een financiële analyse van onze boekhandel gemaakt. Er waren acties nodig om ons familiebedrijf gezond het houden. Van toen af aan, ben ik er 200 procent voor gegaan.”

Boekhandel De Reyghere heeft een rijke geschiedenis.

“Edmond De Reyghere startte samen met zijn echtgenote Julie Laridon in 1888 een boekhandel in de Geldmuntstraat op. Hij overleed op jonge leeftijd, maar zijn weduwe zette de zaak voort met haar zoon. De derde generatie de gebroeders Maurice en Lucien De Reyghere verhuisde naar de Markt en betrok het pand waar nu Delvaux gehuisvest is. Bij het overlijden van Julie Laridon gingen haar twee zonen elk hun eigen weg: Lucien trok naar het huis waar we nu gevestigd zijn, hij was veel zakelijker ingesteld dan Maurice een dromer met een literair netwerk.”

“Als we een subsidie krijgen, kunnen we een stadsdichter aanstellen”

“Lucien was tijdens WO II zeer geëngageerd: hij had connecties met Engeland en vertaalde Engelse persberichten naar het Nederlands. Toen de Duitsers Brugge bezetten, vluchtte hij met zijn gezin naar Engeland. Pas na de oorlog keerde hij terug. Zijn winkel was tijdens de bezetting ingepalmd door de Zwarte Vlag: een bureau dat Bruggelingen naar Duitsland stuurde. Op de muur was een reusachtige Duitse adelaar geschilderd. Lucien moest zijn zaak volledig heropbouwen. Tegelijkertijd werd Maurices zaak stopgzet.”

“Luciens dochter Lucienne mijn groottante baatte de winkel uit tot in de jaren ’80. Zij kreeg op het einde de hulp van mijn moeder, de Duitse Ivy Steinberger. Want Suzanne, de zus van Lucien De Reyghere, was getrouwd met de Duitser Christophe Steinberger, en woonde in Hamburg. In die Duitse stad volgde mijn moeder een professionele opleiding tot boekhandelaar. Eens zij in Brugge de Nederlandse taal geleerd had, kon zij voluit meewerken in de boekhandel. Zij werd in 1988 de zaakvoerder. Mijn vader Joris Barbier hielp wat mee in de zaak, maar was van beroep godsdienstleraar in de athenea van Brugge en Sint-Michiels. Ik ben er als vijfde generatie in 2012 bij gekomen.”

Wat heb je veranderd toen je in het familiebedrijf stapte?

“De komst van Fnac naar Brugge enkele jaren eerder had voor een bombardement gezorgd bij de kleinhandel. Het was een grote uitdaging om daar een antwoord op te vinden. Bovendien stelden we vast dat we met een grote voorraad zaten die we niet verkocht kregen. Genres als sport en tuin werden afgestoten. We hebben onze voorraad nauwer gecontroleerd en tegelijkertijd meer geïnvesteerd in een duurzame band met onze klanten. Wij wilden een meerwaarde zijn voor hen, wat tegelijkertijd onze boekhandel ten goede zou komen.”

“De komst van Fnac naar Brugge was een bombardement voor de kleinhandel”

“Bovendien was er in Brugge een groot gebrek aan literaire activiteiten. Ik heb daar op ingezet. Met het organiseren van lezingen door schrijvers kregen hun nieuwe boeken extra aandacht. Schrijvers als Peter Verhelst, Hugo Claus, Cees Noteboom en Chris Destoop zijn bij ons langs geweest. We beperkten die lezingen niet tot schrijvers, maar betrokken er ook andere kunsttakken bij. Zo organiseerden wij bijvoorbeeld een lezing over de Servische videokunstenares Marina Abramovic.”

Heeft De Reyghere de komst van Fnac verteerd?

“Het was een moeilijke periode, er was tegelijkertijd de financiële crisis. De tijd van de hoogconjunctuur is voorbij. Nu moet je drie keer zo hard werken om er op het einde even veel aan over te houden. Die crisis is ook een uitdaging, ze dwingt je om als boekhandelaar creatief te zijn.”

Onder Lucienne De Reyghere was uw boekhandel vooral befaamd om de vele Franse romans. Is dat zo gebleven?

“Ja, maar onze sectie Engelstalige romans is enorm gegroeid. Veel jongeren zijn erin geïnteresseerd en de toeristen die onze winkel binnenstappen vragen er ook om. Daarnaast is onze outlet in de Sint-Amandsstaat erg succesvol: het is een modern antiquariaat waar uitgeverijen tegen een lagere prijs hun onverkochte boekenstock van de voorbije jaren kwijt kunnen. Zo worden vele boeken van de brandstapel gered. Heel wat goede literatuur vindt in die outlet een geboeide lezer.”

Staan ook bij De Reyghere de kookboeken bovenaan de top 10 van bestsellers?

“Ja. Ik heb mij nooit gefrustreerd in het feit dat kookboeken zo populair zijn. Ook wij verkopen de nieuwste recepten van Jeroen Meus. Ik zal daar niet flauw over doen, ook Jeroen Meus is voor ons belangrijk. Dankzij de verkoop van die kookboeken kunnen wij investeren in literatuur. Opvallend is wel dat onze winkel niet vijf bestsellers heeft, maar een lange lijst boeken die het goed doen. Dat is een weerspiegeling voor de manier waarop wij onze klanten adviseren.”

Juicht u de vaste boekenprijs toe?

“Uiteraard! De voorbije jaren had je een devaluatie van het boek, omdat ketens als Carrefour en Colruyt de boeken van Pascale Naessens aan inkoopprijs verkochten. Zo maak je de boekenmarkt kapot. Nu betaal je de prijs die een boek echt waard is.”

Vormen e-books een bedreiging voor boekenwinkels?

“Neen. die technologie is enkel nuttig voor mensen met oogproblemen, die de kleine letters in de gewone boeken niet kunnen lezen. Bij een e-book kun je de grootte van het lettertype aanpassen. Qua verkoop vormen ze slechts een minimale bedreiging. E-books zijn eerder een uitdaging voor de uitgeverijen, om het geprinte boek zo mooi mogelijk maken. In vijf jaar tijd is de vormgeving enorm verbeterd. Je wil bijvoorbeeld het nieuwe boek van Peter Verhelst hebben, alleen al omdat het zo mooi is om naar te kijken. In het verleden hebben uitgevers op dat vlak kansen gemist. Het boek bestaat al 600 jaar, naar beleving toe kun je er nog veel meer mee doen. Kijk naar de wereld van de videogames die via limited editions de klanten allerlei extra’s geven.”

Met andere woorden: u haalt uw neus op voor goedkope pockets?

“Een tricky question, er bestaan gelukkig niet veel pockets meer in het Nederlands taalgebied. Pockets hebben ook bij ons een kast, maar persoonlijk verkies ik een boek dat je kunt koesteren. Dat klinkt wellicht romantisch, maar ik beleef plezier aan iets dat er ook mooi uitziet.”

Welk genre lees je zelf het liefst?

“Literatuur, poëzie en filosofie. Peter Verhelst is mijn lievelingsauteur. Wat poëzie betreeft, ben ik de laatste jaren intensief bezig geweest met TS Elliott. Ik heb geprobeerd om zijn lange gedicht The Waste Land volledig van buiten te leren. Inzake filosofie ben ik een fan van Michael Sandel: een Amerikaanse prof die boeken schrijft over rechtvaardigheid en de invloed van de economie op de politiek en omgekeerd. Daarnaast werd ik vorig jaar omver geblazen door Tragic Shores, een reisverhaal van Thomas Cook, waarin hij het ook heeft over de tragische ziekte van zijn vrouw.”

Welke literaire auteurs scoren bij De Reyghere?

“De Japanner Haruki Murakami, Bruggeling Peter Verhelst, Julian Barnes, Stephen Fry en George Orwell. Zijn boek 1984 is aan een revival toe sinds Donald Trump Amerikaanse president is. Hij heeft indertijd ook een mooi boek geschreven over de waarheid in het politieke discours. Met andere woorden: over fake news!”

U bent ook de oprichter van de vzw Zwerm, die poëzie wil promoten in Brugge.

“Samen met Elsie Roose van De Makersrepubliek willen wij onder andere een schrijfwedstrijd voor jongeren organiseren. We hebben ook bij burgemeester Renaat Landuyt een subsidiedossier ingediend omtrent het stadsdichterschap: als we een toelage krijgen, kan er een stadsdichter aangesteld worden. In samenwerking met de Week van de Amateurkunsten willen we dichters een podium bieden en daarnaast in het najaar literaire optredens organiseren.”

De tips van Thomas Barbier

“Ik ben vegetariër. De klassieke restaurants op de Markt hebben nauwelijks een aanbod voor vegetariërs. Mijn favoriet eethuisje is Den Amand in de Sint-Amandsstraat. Ze serveren er en heerlijke vegetarische loempia. En Reliva in de Goezeputstraat, met zijn jonge chef van 26 jaar, is top!”

“De tuin van het Guido Gezellemuseum in de rolweg: het is er aangenaam om te zitten, je kunt er rustig een boek lezen.”

“Ik ben geen verwoed shopper. Boekhandel De Reyghere? Voor kleren? Lee:Loo in de Sint-Jakobsstraat.”

“Het Peak District in Engeland. Je krijgt het gevoel dat je een stukje in de tijd terug gaat in die heuvelachtige landschappen nabij Manchester. Elk jaar gaan we met de kinderen kamperen in Engeland.”

“Ik ben iemand die altijd open en oprecht probeert te zijn, in de hoop dat ik hetzelfde krijg van anderen. Noem mij een ouderwetse optimist met een gezonde naïviteit. Gelukkig heb ik tot nog toe nog nooit het deksel op mijn neus gekregen. Ik streef ernaar om op een positieve en constructieve manier met andere mensen om te gaan.”

“Er heerst in Brugge een toffe dynamiek van jonge mensen die dingen uitproberen en op een creatieve manier ondernemen. Soms heb ik het gevoel dat nogal wat Bruggelingen niet meer met veel plezier spreken over hun stad. Ten onrechte! Ik geniet van de mooie dingen in Brugge en zou het doodjammer vinden als de Bruggelingen zich terugtrekken uit hun eigen stadscentrum. Brugge heeft mooie handelszaken en een gezellige horeca.”