Mindfullness brengt rust: nieuw schoolvak leert leerlingen met stress omgaan

De leerlingen mindfullness hebben nog geen spijt van hun keuze. © HH
Hannes Hosten

Wellicht als eerste school in West-Vlaanderen biedt het Sint-Godelievecollege Gistel mindfullness en aandachtstraining aan als keuzevak voor de zesdejaars. “Mindfullness is zich bewust zijn van het hier en nu en daar kwaliteit uithalen. Erg actueel in tijden van stress en multitasken”, vertellen leerkrachten Elise Pollet en Jelle Druez. “Buitenstaanders nemen mindfullness niet altijd serieus”, reageren de leerlingen.

Niet-alledaagse schooltaferelen op vrijdagnamiddag in het Sint-Godelievecollege. Een tiental leerlingen en twee leerkrachten zit op matjes, schoenen uit en ogen dicht, sommigen met de handen samengevouwen, anderen handpalmen naar boven: ze mediteren. De leerkracht kondigt aan dat hij enkele leerlingen op de rug zal tikken, loopt rond, maar tikt uiteindelijk niemand. “Welke gevoelens had je daarbij?”, is de vraag. “Ik was de kans aan het berekenen dat ik aangetikt zou worden”, antwoordt een leerlinge. “Je was dus bezig met wat misschien zou gebeuren, niet met wat effectief gebeurde”, concludeert de leerkracht. “Het is de kern van mindfullness: focussen op het hier en nu, omgaan met stress en drukte.”

Omgaan met stress

De les eindigt met een oefening: de leerlingen moeten rondlopen met de ogen toe. Eerst proberen ze elkaar te ontwijken en zeggen ‘sorry’ in hun hoofd als dat niet lukt. De tweede keer gaan ze juist rechtdoor en botsen desnoods tegen elkaar op. De laatste keer proberen ze netjes langs elkaar te lopen en elkaar vriendelijk te groeten. Dat laatste is het beste, zo blijkt. “Denk aan een muziekfestival en een massa volk waar je probeert door te raken. De ‘sorryzeggers’ lopen na vijf meter vast, de ‘bulldozers’ komen neus aan neus te staan met andere bulldozers. Maar wie geeft en neemt, komt het verst.”

Leerkrachten Elise en Jelle zijn ook de promotoren van mindfullness op school. Ze kenden elkaar als collega, maar wisten niet van elkaar dat ze hiermee bezig waren. Tot ze elkaar ontmoetten op een opleiding. “Vorig jaar gaven we eens een sessie aan de collega’s. Zij waren erg positief”, vertellen ze. “We besloten onze stoute schoenen aan te trekken en de directrice te vragen of we dit vak ook aan de leerlingen mochten aanbieden. We zijn de school en onze directrice Ilse Bouchez erg dankbaar dat ze hier achter staan.”

De boodschap van mindfullness? Doe één iets en wees je daar bewust van

Sinds september wordt mindfullness en aandachtstraining in SIGO een keuzevak of seminarie voor de zesdejaars. 25 leerlingen kozen er voor, verdeeld in twee groepen. Een eerste groep gaat de matjes op van september tot aan de kerstvakantie, na de kerstvakantie start een tweede groep. “We zijn tevreden over de interesse”, klinkt het bij beide leerkrachten. “Wij hebben een 80-tal zesdejaars, maar niet alle richtingen konden hun seminaries vrij kiezen. Van wie kon, koos toch ruim de helft voor mindfullness.”

“Mindfullness leert mensen om de aandacht te filteren en te focussen”, legt Elise uit. “Dat helpt bij faalangst of bij examen- en andere stress. En het welbevinden verhoogt als je kwaliteit haalt uit het leven hier en nu.”

“Meer en meer wordt van ons verwacht dat we meerdere dingen tegelijk doen. We zijn ook nog eens bezig met onze smartphone… Heel wat mensen ervaren enorm veel stress”, vervolgt Jelle. “De boodschap van mindfullness is: doe één iets en wees je daar bewust van. En dat maakt je kalmer.”

“Onderzoeken hebben al aangetoond dat mindfullness effect heeft”, zegt Elise. “Het is geen zeemzoeterige quatch, maar een werkzaam middel in de psychologie. Je moet eens ‘stop’ kunnen zeggen en gewoon ‘zijn’, hier en nu. Vergelijk het met een zondag als rustdag. Je mag je eens vervelen, alles stilleggen, gewoon ‘zijn’. Maar jongeren kennen dat niet meer. Ze zijn niet grootgebracht met dat idee. Je moet doen, bereiken, presteren. Maar dat blijkt onhoudbaar: kijk naar de vele mensen met stress, burn-outs en hart- en vaartziekten.”

Zwaarder dan gedacht

“Voor ons is het heel plezant, maar druk. Want we maken onze eigen cursus”, aldus Elise en Jelle. “We zijn de school en directrice Ilse Bouchez erg dankbaar dat we dit mogen doen. Dit vak ligt niet voor de hand. Sommigen vragen zich af of mindfullness wel past op school. Maar we kunnen het kaderen: deze lessenreeks sluit aan bij godsdienst, want de oorsprong ligt in het boeddhisme. En het is ook te linken aan psychologie. En als je weet hoeveel stressklachten er zijn bij leerlingen en leerkrachten, twijfel je er niet aan dat het zinvol is. Het is een verrijking voor jongeren als we hen hiervan laten proeven.”

Arno Vandenabeele, Margaux Degelen en Sarah Roose zijn drie leerlingen uit verschillende klassen en richtingen, maar ze vinden elkaar op vrijdag voor het seminarie mindfullness. “Het kan druk zijn op school”, vindt Sarah. “Dan is het goed om iets chill te doen, iets wat rust brengt.” “Deze aandachtstraining helpt me om me beter te focussen”, zegt Arno.

“Het vak is zwaarder dan gedacht”, weerlegt Margaux de mogelijke veronderstelling dat het om twee gemakkelijke lesuurtjes gaat. “We krijgen telkens opdrachten mee”, legt Arno uit. “Daar moet je thuis wel mee bezig zijn. In verhouding is dit het vak met het meeste huiswerk. Dit moet je dus niet kiezen om het gemakkelijk te hebben. We kregen wat theorie in het begin en een toets, nu moeten we alle oefeningen bijhouden in een logboek.”

Dit trio dacht dat nog meer medestudenten voor mindfullness zouden kiezen. “Veel mensen nemen dit niet serieus”, denkt Margaux. “Maar zij kennen de inhoud niet. Ik raad iedereen aan om het te doen.”

“Je leert anders kijken naar wat je doet in het dagelijks leven”, vindt Arno. “En dat zullen we later kunnen gebruiken”, vermoedt Sarah. “Wij wisten ook niet echt wat het was. Maar ik heb er zeker geen spijt van. De lessenreeks loopt bijna op zijn einde, maar wat ons betreft zou het ook na de kerstvakantie mogen doorgaan.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier