Ieper kreunt onder een recordaantal leefloners en moet zich nu voorbereiden op een eerste asielcentrum in eigen stad met maximum 375 asielzoekers. “We kunnen niet toveren”, waarschuwt welzijnschepen Eva Ryde (N-VA), die ervoor pleit om van Ieper de veertiende centrumstad van Vlaanderen te maken. “In de feiten zijn we al lange tijd een centrumstad op vlak van welzijn. Helaas krijgen we niet dezelfde middelen.”
“Is Ieper nog steeds een Vredesstad? Die zelfverklaarde kwaliteit houdt wel een aantal engagementen in.” Oud-burgemeester en oud-gouverneur Paul Breyne (CD&V) stelt zich vragen bij de onvrede van het stadsbestuur over de komst van een eerste asielcentrum in de stad.
“We willen niet overkomen alsof we niks willen doen voor asielzoekers en vluchtelingen”, reageert welzijnschepen Eva Ryde (N-VA) nu. “Maar de mensen mogen niet vergeten dat de asielcrisis zich hier al een hele tijd laat voelen, waardoor het water ons intussen aan de lippen staat: de inzet van onze diensten is ongezien.”
Recordaantal leefloners
Een indicator is het aantal leefloondossiers bij de stad. “In januari 2022 waren dat er 195, nu zitten we aan een recordaantal van 375”, stelt Ryde. “En één zo’n dossier kan gaan om meerdere personen. We merken bijvoorbeeld dat er enorm veel mensen bijkomen via gezinshereniging: erkende vluchtelingen laten hun familie overkomen. In een bepaald geval gaat het om de ouders en twaalf broers en zussen.”
De stad zette in maart 2022 de voltallige Technische Dienst in om het verouderde leegstaande Kapucijnenklooster bewoonbaar te maken voor Oekraïners. “Als enige in de regio zijn we in de eerste maand van de oorlog gestart met een collectief opvangcentrum. Daar kregen bijna 200 Oekraïners intussen de eerste opvang. Zo’n 160 van hen wonen hier nog en vragen begeleiding van de stad.”
Het collectief opvangcentrum voor Oekraïners is een extra inspanning bovenop de jarenlange opvang van maximum 27 asielzoekers in de stad. “Onze Vredesstad doet dus al heel veel”, vindt Ryde. “Er is echter iets grondig mis met de instroomregels en bij de spreiding van asielopvang houdt Brussel onvoldoende rekening met de uitstroom van asielcentra op het platteland – zoals Poelkapelle en Alveringem – richting de dichtste steden. Van zodra ze erkend zijn, komt een groot aantal vluchtelingen in Ieper terecht voor hun leefloon, arbeidsbegeleiding en huisvesting. Voor daklozen hebben we op vandaag geen noodwoning meer ter beschikking, ondanks de uitbreiding van 8 naar 14 noodwoningen een paar jaar geleden. We zijn de luxe kwijt om daklozen te laten kiezen: een noodwoning of nacht- en crisisopvang. Hoe gaan we straks de winter in? Ook onze begeleidingscapaciteit staat onder druk. We zoeken, maar vinden nog moeilijk extra maatschappelijke werkers. Dat is een knelpuntberoep geworden.”
Kinderopvang
Het nieuwe asielcentrum kan die druk vergroten. “Volgens De Moor staat het Rode Kruis in voor de asielzoekers op de site van de kazerne en wordt ter plaatse alles voorzien zolang hun procedure loopt, pas na een eventuele erkenning komen ze bij de stad terecht”, aldus Ryde. “Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V) sprak over een aanzienlijk deel gezinnen onder de asielzoekers. Het nieuwe centrum zal dus wel vanaf dag één voelbaar zijn in het Ieperse onderwijs en de kinderopvang, die nu al kreunt onder gigantische wachtlijsten.”
Onderwijs
Onthaalonderwijs voor anderstalige kinderen (OKAN) wordt nu voor het derde schooljaar op rij ingericht in Ieper. De Sint-Maartensscholen organiseren OKAN op de campus van secundaire school Heilige Familie. “Op dit moment heeft onze OKAN-werking een capaciteit van 85 tot 90 leerlingen en die is nog niet volzet”, zegt Hans Debel, directeur van de Heilige Familie.
De haalbaarheid voor OKAN hangt volgens Debel af van enkele factoren. “Zoals het aantal gezinnen en niet-begeleide minderjarigen. Daarnaast kunnen we met andere OKAN-scholen de spreiding herbekijken van leerlingen uit bestaande asielcentra. Ik zie dus wel mogelijkheden, maar het klopt natuurlijk dat er al een grote druk bestaat op de OKAN-werking. De leerlingen uit Poelkapelle vormen trouwens slechts een klein deel van de 72 leerlingen die bij ons OKAN volgen. Nu hebben we nog 14 Oekraïners: een aantal van hen zijn al doorgestroomd naar het regulier onderwijs, waardoor de druk wat is afgenomen. Die tendens zien we ook in de rest van West-Vlaanderen.”
Centrumstad?
“Toveren lukt niet, maar iedereen is bereid creatief te willen puzzelen”, stelt Ryde vast. “We staan voor een voldongen feit, dus we moeten de knop omdraaien en ons zo goed mogelijk organiseren in overleg met Rode Kruis, onderwijs, CLB’s en andere partners. Met een nieuw asielcentrum in de stad en een asielcentrum vlakbij in Poelkapelle, met het psychiatrisch ziekenhuis Heilig Hart en het Jan Yperman Ziekenhuis, en met het arresthuis dat volgend jaar wordt uitgebreid tot een echte gevangenis is Ieper in de feiten al lange tijd een centrumstad op het vlak van welzijn. Helaas krijgen we niet dezelfde middelen als de dertien erkende centrumsteden in Vlaanderen.”
Tankmuseum
Het toekomstige tankmuseum, dat al voor beroering zorgde bij buurtbewoners die bezwaren indienden tegen de vergunningsaanvraag, wordt een dichte overbuur van het asielcentrum.
“Wij werken aan een nieuw museumproject rond gewapende conflicten na 1945 aan de hand van gepantserde voertuigen en artilleriestukken op zo’n 7 hectare van de kazernesite die in totaal bijna 45 hectare groot is”, duidt Franky Bostyn, projectverantwoordelijke bij het War Heritage Institute. “Het World Heritage Institute is een instelling die zich bezighoudt met de studie van gewapende conflicten. Wij weten dus als geen ander wat het betekent wanneer mensen voor oorlog en conflicten op de vlucht moeten. Ongetwijfeld zullen daar mensen tussen zitten die in die situatie verkeren. Dan is het zeker de maatschappelijke plicht om die mensen te helpen. Er zullen natuurlijk ook andere bij zijn.”
“Anderzijds heeft ons project een belangrijke toeristische dimensie: we willen bezoekers aantrekken voor ons museum”, benadrukt Bostyn. “Daarom hebben we ons ingeschreven in het hele traject van de strategische spie, die een stimulans moet zijn voor ondernemen, wonen, natuur en toerisme. De vraag rijst nu hoe de komst van dit asielcentrum zal te rijmen zijn met de ontwikkeling van dit toekomstig stadsdeel. Er zal veel overleg nodig zijn, want het wordt een grote uitdaging voor de stad en de streek.” (TP)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
