Kinderen maken zich opnieuw op voor Zoute Beach Flower Festival in Knokke-Heist

Elke zomer opnieuw ontluiken er in Knokke-Heist overal op het strand papieren bloemen in allerlei kleuren, vormen en maten. Zet zaterdag 19 augustus alvast in je agenda, want dan verandert het strand voor het Albertplein, ook gekend als de ‘Place m’as-tu vu’, in een heuse marktplaats met papieren bloemen.

Talloze kinderen gaan de strijd aan om de origineelste strandbloemenwinkel en de creatiefste bloem van het jaar te maken. Deelnemers ontvangen een doos met materiaal en tutorials om een zo origineel mogelijke strandshop te bouwen.

Het festival gaat trouwens veel verder dan een wedstrijd. Naast het concours worden er heel wat extra activiteiten voorzien op het strand. Het Zoute Beach Flower Festival wordt zo een echt familiegebeuren, die Knokke een hele dag lang extra onderdompelt in de unieke traditie van papieren strandbloemen.

Van de elite naar de massa

Papieren strandbloemen kregen begin 2021 een officiële erkenning als immaterieel erfgoed van Vlaanderen. De grote vraag blijft vanwaar dit populaire strandgebeuren eigenlijk komt. De precieze oorsprong is moeilijk te achterhalen. Er is weinig documentatie. De geschiedenis is vooral gebaseerd op herinneringen, verhalen en foto’s. Algemeen wordt aangenomen dat de traditie dateert van tijdens het interbellum, en misschien zelfs van vroeger. Al vanaf de belle époque, aan het eind van de 19de eeuw, werden papieren bloemen gebruikt als versiering bij religieuze feesten of als verfraaiing van interieurs. Rond diezelfde periode kwamen in onze contreien ook de eerste bloemencorso’s voor, fleurige optochten van praalwagens waarin naast echte bloemen ook crêpebloemen een rol speelden. Wellicht is de strandbloemenbusiness daarop geïnspireerd. Al valt het niet uit te sluiten dat het spel gewoon voortkomt uit de verbeeldingskracht van kinderen die een handeltje wilden drijven naar het voorbeeld van hun ouders.

De strandbloementraditie mag dan al zo’n honderd jaar oud zijn, de essentie van het spel is nog steeds dezelfde: je maakt bloemen van papier, graaft een grote zitput en verhoogt de voorzijde tot een toonbank. Vervolgens lok je klanten en neem je schelpen in ontvangst als betaling voor je koopwaar. Ook de techniek om de bloemen te maken, wordt al van generatie op generatie doorgegeven. De materialen zijn tot op vandaag grotendeels dezelfde als tijdens het interbellum, al zijn er wel kleine verschillen per kustgemeente of familie. De eerste papieren bloemen bestonden uit zijde-, zilver- of crêpepapier. Naast zilverpapier is vooral dat laatste nog steeds het materiaal bij uitstek om de bloemen mee te maken. Het enige grote verschil is dat huidige bloemenmakers steeds vaker kleefband gebruiken in plaats van de traditionele binddraad.

Schelpen

Strandbloemen koop je niet met geld, maar met schelpen. Bijna elke badplaats heeft op dat vlak een eigen etiquette. Er zijn sterk ingeburgerde gewoontes die van gemeente tot gemeente verschillen en ook doorheen de tijd evolueren. In Knokke-Heist zijn zaagjes of couteautjes al decennialang de gangbare munt. En zoals het een mondaine badstad betaamt, moeten de schelpen er in perfecte staat zijn. Ook op andere plekken, zoals in Oostende en Wenduine, zijn kinderen streng. Met mosselen, oesters of zwaardschedes bijvoorbeeld koop je er geen bloemen. In andere badplaatsen, denk aan Blankenberge, kijkt men minder nauw en worden sinds het interbellum alle soorten schelpen aanvaard.

Wat de regels van het ruilproces ook zijn, het leuke is dat kinderen actief diverse skills leren, zoals de basisregels van de economie. De principes van vraag en aanbod, onderhandelen over prijzen en doorverkopen met winst, het maakt allemaal deel uit van het spel. Daarnaast heeft de bloemenhandel een belangrijke sociale functie, omdat het ruilproces het contact tussen kinderen stimuleert.