“Ik zoom nooit in op iemands tranen bij een begrafenis”: Peggy Raemdonck van ‘DoodMooi’ is fotograaf op begrafenissen

Geboortes, huwelijken en andere belangrijke gebeurtenissen die we levenslang willen koesteren, willen we – soms koste wat kost – liefst van al uitgebreid vastleggen op beeld. Een moment vergeten we daarbij: het laatste. Fotografe Peggy Raemdonck brengt daar met ‘DoodMooi’ verandering in. “Foto’s geven de nabestaanden een tastbare herinnering.”

Peggy Raemdonck (50) uit de Faliestraat is al vele jaren gebeten door fotografie. “Mijn mama verwoordt het zo: ‘als ik een foto neem van een boom, dan is dat gewoon een foto van een boom, als jij dat doet leeft die boom op de foto.’ Mijn vader had ook een passie voor fotografie en liep altijd met een camera rond. Duizenden dia’s heeft hij verzameld”, begint Peggy, fotografe in hoofdberoep en in het verleden in bijberoep.

Van urbex naar rouw

“Vroeger was ik vooral gebeten door urbexfotografie – het fotograferen van verlaten gebouwen, ziekenhuizen, fabrieken… Ik heb prachtige pareltjes op beeld gezet, zoals een verlaten maffia-villa, NATO-gebouw en legerbasis hier in België. Gaandeweg ben ik me meer gaan ontwikkelen als fotografe en ben ik in bijberoep gestart. Toen ik bij een begrafenisondernemer ging werken, begon het idee bij mij te spelen om iets te doen met rouwfotografie. Iets wat hier bij ons nog steeds niet bekend is, maar in bijvoorbeeld Nederland wel al veel gebruikelijker is. En terecht ook, de dood is nog steeds een taboe dat moet doorbroken worden. Alle mooie en belangrijke momenten, zoals geboortes en huwelijken, willen we liefst van al prachtig vereeuwigen, maar van een begrafenis blijft er misschien hoogstens een smartphonefoto over die dan bovendien ook nog dikwijls in het geniep genomen werd. Terwijl er niets mis mee is om een begrafenis of een afscheid te documenteren met foto’s. Ik had al kinderen van een overledene die per se wou dat ik foto’s nam op haar begrafenis, die twijfelachtig stonden tegenover het idee. Achteraf waren ze zó blij. De mama van een overleden vrouw was er ook niet voor te vinden, maar toen ik al een tijdje bezig was met foto’s nemen, vroeg ze me om een foto te trekken van haar en de urne van haar dochter. Mensen komen los eens het ijs gebroken is. Ze zien de troost ervan in.”

“Rouwfoto’s hoeven niet per se op een begrafenis. Zo was ik ook al bij een laatste familiepicknick”

Rouwfotografie hoeft niet enkel gekoppeld te worden aan een begrafenis, kisting of rouwmaaltijd. “Ook de laatste momenten horen daarbij. Zo was ik bij een laatste familiepicknick voor een euthanasie. Of ik mijn emoties kan loskoppelen? Ik heb een heel groot hart en hou ervan om mensen te steunen in de moeilijke periodes van hun leven. Daar word ik gelukkig van. Maar ik ken wel mijn plaats. Ik ben aanwezig, maar tegelijkertijd ook niet aanwezig. Ik verstoor geen intieme momenten, ik leg ze vast op beeld. Een laatste spontane knuffel, een blik… Dat zijn zaken waarvoor je niet kunt poseren. Die gebeuren spontaan. Dát is mijn moment om een foto te nemen. Maar mensen moeten absoluut geen schrik hebben: ik ben Jambers niet en zal dus tijdens een begrafenis nooit inzoomen op iemands tranen. Het is de familie die beslist wat ik vastleg op beeld en ik probeer zo onzichtbaar mogelijk te zijn. Ik focus me volledig op het moment, want het kan niet overgedaan worden.”

Fijne anekdote

Peggy plaatst alle foto’s in een online galerij. “Als we trouwen, dan kunnen we niet snel genoeg de foto’s bekijken – liefst van al in een album – maar na een overlijden hebben we die drang niet. De nabestaanden kunnen op hun eigen tempo de foto’s ontdekken in de galerij. Bekijken ze er eerst vijf en lukt het niet, dan kijken ze over enkele dagen, weken of zelfs maanden verder. Willen ze een album, dan kan dat ook. Alle reacties die ik ondertussen al kreeg waren positief. Mensen zijn zó gelukkig dat ze iets tastbaars hebben aan hun moeder, vader, dochter of zoon. Ook voor kleine kinderen kan het later een troost bieden. Om hen te tonen dat ze erbij waren. Maar dat kan ook gelden voor de dichtste nabestaanden. Op zo’n dag ben je zo ondergedompeld in rouw en gaat alles precies vliegensvlug voorbij. Hoe vaak heb ik niet gehoord: ik weet er nauwelijks nog iets van, ik voel me er zelfs een beetje schuldig over. Met foto’s kan je nog eens terugblikken. Een beeld koppelen aan een fijne anekdote die verteld werd tijdens het afscheid. De foto’s bieden een tastbare herinnering. Ik was op een lezing van rouwexpert Manu Keirse en hij zei ook dat beelden zó belangrijk zijn voor de rouwverwerking.”

Yin en yang

Ook rouwfotografie voor dieren deed Peggy – zelf ook een grote dierenvriend – al. “Anderzijds doe ik ook nog geboortefotografie onder de naam Out Of The Box. Het is een beetje als yin en yang, geboortes en overlijdens. Allebei unieke levensmomenten, het begin en het einde van het leven. Hoe sereen mijn aanpak is voor rouwfotografie, hoe ludiek ik het aanpak met mijn geboortefotografie: letterlijk out of the box.”