De Brusselse raadkamer velt maandag haar beschikking over Operatie Kelk, het onderzoek naar zedenmisdrijven door leden van de katholieke kerk en een doofpotoperatie daarrond binnen de kerk. Volgens het federaal parket is de strafvordering in het dossier vervallen, terwijl heel wat burgerlijke partijen van oordeel zijn dat er heel wat is misgelopen in het dossier
Huiszoekingen
Operatie Kelk begon in juni 2010 met spectaculaire huiszoekingen bij het aartsbisdom in Mechelen, de Sint-Romboutskathedraal, de privéwoning van kardinaal Godfried Danneels, bij de toenmalige commissie onder leiding van kinderpsychiater Peter Adriaenssens, die zich boog over het kindermisbruik in de kerk, en bij het Rijksarchief.
Daarop begon een procedureslag over die huiszoekingen in het aartsbisschoppelijk paleis, in de kantoren en in de privéwoning van (wijlen) kardinaal Danneels. Drie verschillend samengestelde kamers van inbeschuldigingstelling (KI) beslisten achtereenvolgens dat die huiszoekingen onregelmatig waren, vervolgens dat ze perfect wettelijk waren en ten slotte dat ze toch onregelmatig waren.
In december 2012 werd ook definitief beslist dat de stukken die bij de huiszoekingen in beslag waren genomen, uit het onderzoeksdossier verwijderd moesten worden. Die stukken werden jaren geleden ook al teruggegeven aan de betrokken partijen. De onderzoeksdaden die op de in beslag genomen stukken gebaseerd werden, bleven wel wettelijk en die stukken bleven wel in het dossier.
In april 2016 bleek al dat het federaal parket van oordeel was dat de strafvordering in het dossier vervallen was. Er was immer sprake van 68 verdachten in het dossier, van wie er 37 overleden waren, en vier al veroordeeld waren. Voor de 27 anderen waren de feiten verjaard.
Bijkomende onderzoeken
Bij een eerste raadkamerzitting in april 2016 vroegen verschillende burgerlijke partijen bijkomende onderzoeksdaden. Zo was op de laptop en op de persoonlijke computer van de voormalige bisschop Roger Vangheluwe pornografisch materiaal gevonden waarvan de burgerlijke partijen vermoedden dat het ging om beelden van seksueel misbruik van minderjarigen. Analyse door een expert wees volgens het federaal parket echter uit dat geen van de beelden als strafbaar gekwalificeerd kon worden.
Ook meldden zich nog verschillende nieuwe burgerlijke partijen in het dossier, onder wie personen die verklaarden dat ook zij seksueel misbruikt waren door Vangheluwe, wat ook leidde tot bijkomend onderzoek. Maar ook die bijkomende onderzoeken hebben volgens het federaal parket geen elementen opgeleverd die ertoe kunnen leiden dat iemand in het dossier vervolgd kan worden.
De advocaten van de slachtoffers hekelden dan weer dat er gedurende het verloop van het onderzoek kroonstukken zijn verdwenen uit het dossier, dat na vermeende inmenging van de Belgische kerk in het onderzoek. Ook vroegen ze aan de voorzitter van de raadkamer om rekening te houden met de bevindingen uit de parlementaire onderzoekscommissie. “Daar zijn erg belangrijke zaken aan het licht gekomen”, klonk het. “Zo hebben de betrokken magistraten gezegd dat bepaalde beslissingen niet hadden mogen gebeuren. We spreken hier over de hoogste magistraten van het land, dat is toch allemaal niet min.”
Na ‘Godvergeten’
Na het VRT-programma ‘Godvergeten’, waarin verschillende slachtoffers en naasten aan het woord kwamen, en het boek van advocaat Walter Van Steenbrugge, werd het dossier in 2023 weer brandend actueel. Er volgde een onderzoekscommissie in de Kamer naar het seksueel misbruik in de kerk, terwijl de Hoge Raad voor Justitie (HRJ) in haar rapport over het onderzoek melding maakte van een reeks disfuncties. Na de verkiezingen in juni 2024 zette de plenaire vergadering van de Kamer unaniem het licht op groen voor de oprichting van een nieuwe parlementaire onderzoekscommissie naar het seksueel misbruik in de kerk. Die legt nu de focus uitsluitend op de mogelijke misstanden bij justitie in Operatie Kelk, het gerechtelijk onderzoek naar de feiten.
LEES OOK:
- Mark Vangheluwe getuigt na jaren misbruik door zijn oom en bisschop Roger Vangheluwe: “Hij moest door de mand vallen”
- Jan was drie jaar lang het slachtoffer van seksueel geweld door priester: “Hij gaf me elke keer achteraf een kruisje”
- “Het heeft veertien jaar moeten duren”: advocaat van neef Roger Vangheluwe reageert nu voormalige bisschop al zijn titels kwijt is