Dringend gezocht: 135 politieagenten (m/v)

De lokale politiekorpsen in onze provincie trekken aan de alarmbel. Uit een rondvraag van uw krant blijkt dat er in West-Vlaanderen maar liefst 135 politiemensen te kort zijn. Oorzaken? De terreurdreiging en een structureel aanwervingstekort. De gevolgen zijn desastreus: gemeenten betalen zich blauw aan overuren, basistaken zoals onderzoek naar inbraken worden op een laag pitje gezet en het ziekteverlet bij politiemensen is historisch hoog. “Het water staat niet aan onze lippen, het staat erboven.”

Het was de korpschef van politiezone Polder die onlangs de kat de bel aanbond door een negatief advies te geven voor de doortocht van een aantal wielerwedstrijden in zijn zone. “Te weinig politie, men moet keuzes maken”, aldus Johan Geeraert. Uit onderzoek van uw krant blijkt nu dat het niet alleen in Diksmuide is dat ze politiemensen te kort hebben. Behalve bij politiezones Kouter en Riho is er overal volk te weinig. Veel volk. Alles bij elkaar zijn er in West-Vlaanderen liefst 135 politiemensen te kort. Honderdachtendertig. Dat zijn méér politiemensen dan de volledige korpsen van politiezones Gavers en Middelkerke samen. De gevolgen zijn dramatisch en een oplossing is niet meteen in zicht.

Je krijgt op je kop van je bazen en ook het gemor van de basis is voor jou

Pompen of verzuipen

Er zijn drie redenen voor het tekort, zegt Nicholas Paelinck, ondervoorzitter van het Vast Comité voor de Lokale Politie en korpschef van PZ Westkust. “Politiemensen gaan sneller met pensioen omdat de pensioenleeftijd mogelijk opgeschoven wordt en men daarom nu al eieren voor zijn geld kiest. Daarnaast worden er te weinig nieuwe mensen aangeworven. Ten derde kregen we onlangs te horen dat de lichting nieuwe inspecteurs, die in mei afstudeert, volledig ingezet zal worden in Brussel en Zaventem voor de terreurbestrijding.”

“Het is bovendien nog maar afwachten wat minister Jambon (vanVeiligheid en Binnenlandse Zaken, red.) van plan is met de lichting die in oktober afstudeert”, aldus Benny Lavaert van politievakbond NSPV. “De minister belooft van alles en nog wat, maar er gebeurt niets. Het water staat niet aan onze lippen, het staat erboven. We zijn aan het verzuipen”, vult zijn collega Florent Platteeuw van het VSOA aan.

Politiemensen gaan sneller met pensioen omdat de pensioenleeftijd mogelijk opgeschoven wordt

50.000 overuren

De gevolgen van het enorme gat in het politiebestand zijn desastreus, zowel voor de politie als voor de burger. In Brugge betaalden ze zich in 2016 blauw aan overuren, omdat de werklast – maar ook het ziekteverlet – er jaar na jaar stijgt. 50.000 overuren presteerde de politie er. In Middelkerke moet een politieman of -vrouw dan weer zowat alles kunnen. “Men is hier niet gewoon lid van de mountainbike-patrouille of hondengeleider, maar ook lid van de interventiedienst of een dienst op bureau”, klinkt het.

Dossiers slepen aan

Soms is dat soort kunst- en vliegwerk zelfs niet genoeg. In politiezones Polder en Bredene/De Haan geven ze met zoveel woorden toe dat er simpelweg geen tijd of volk is om fenomenen zoals inbraken- of diefstallenplagen echt grondig te onderzoeken. Bij politiezone Grensleie stapelt het schrijfwerk zich op, waardoor er nog minder blauw op straat te zien is en de dossiers langer aanslepen. En aan de kust houden ze hun hart al vast voor het zomerseizoen want ook dit jaar krijgen ze geen steun van de federale politie. “De vakanties van onze mensen worden beperkt. Op een zomerse dag loopt hier 300.000 man rond. Zonder steun is dat amper te doen. We zitten op ons tandvlees”, zegt korpschef Paelinck.

Hoofdinspecteurs

Behalve ‘gewone’ inspecteurs blijkt dat West-Vlaanderen met nog een specifiek probleem kampt: een structureel tekort aan hoofdinspecteurs. Niet minder dan 54 zijn er te kort, terwijl die wel broodnodig zijn. Alleen een hoofdinspecteur heeft bijvoorbeeld de bevoegdheid om een rijbewijs te laten intrekken of een gerechtelijke arrestatie te doen.

Tekort aan hoofdinspecteurs: ‘Ze schijten op je kop en zeiken in je schoenen’

“Wij moeten samenwerken met een andere zone om in het weekend een wachtofficier te hebben”, zeggen ze bij PZ Spoorkin. De politie in Ieper zoekt liefst zeven hoofdinspecteurs. “We halen er soms weg uit andere diensten maar dan ontstaat er een tekort in onze wijkcommissariaten”, klinkt het daar. Elk jaar in oktober start een opleiding tot hoofdinspecteur maar erg populair is de functie niet.

“Vorige keer waren er vier, nu zijn er 23 in opleiding. Die mensen verdienen in het begin 100 euro netto meer dan hun collega’s die inspecteur zijn maar krijgen er wel heel wat verantwoordelijkheden en kopzorgen bij. ‘Ze schijten op je kop en zeiken in je schoenen’, hoorde ik eens. Je krijgt op je kop van je bazen en ook het gemor van de basis is voor jou. Een dankbare job is het soms niet, maar het blijft wel een uitdagende functie die op langere termijn financieel wél interessant wordt”, zegt Steve Margodt van de West-Vlaamse Politieschool in Zedelgem.

Een oplossing op korte termijn blijkt niet te bestaan. “Van het moment dat je je inschrijft voor de testen tot je eventueel afstudeert als inspecteur, daar gaat twee jaar over”, legt korpschef Paelinck uit. Dit jaar studeren er in West-Vlaanderen 120 nieuwe inspecteurs af, maar het gros daarvan verdwijnt dus in de pool voor de terreurbestrijding. Zomaar een blik nieuwe inspecteurs opentrekken, is ook geen optie. “Als je er honderd wil opleiden voor West-Vlaanderen, moet je er ook honderd opleiden in Limburg. Dat is wettelijk zo bepaald. Maar in Limburg hebben ze er voldoende. En dus gebeurt er niets”, klinkt het.

De politieschool onderhandelt momenteel met enkele lokale zones om rechtstreeks politiemensen te rekruteren. “Het knelpunt is echter dat die zones, en dus de gemeenten, dan zelf moeten instaan voor de opleidingskost en de wedde van deaspirant-inspecteurs. Pas als dat geld gevonden wordt en de zones samen aan 25 studenten raken, kunnen wij een klas maken. Klassen kleiner dan 25 zijn voor ons financieel niet haalbaar”, zegt opleidingsdirecteur Steve Margodt.

Goodwill

Is West-Vlaanderen dan wel nog veilig, als er amper nog politiemensen zijn die zich kunnen wijden aan het echte politiewerk? “Tot nu toe kunnen we het wel nog aan, maar enkel dankzij de goodwill van gemotiveerde mensen binnen alle korpsen. Overuren bijvoorbeeld, die worden op een latere datum ingeschreven in de hoop dat men ze ‘ooit’ eens zal kunnen opnemen. Wat natuurlijk nooit gebeurt. En om de overuren uit te betalen, is er geen geld“, zegt Benny Lavaert van het NSPV, zelf aan de slag als rechercheur bij politiezone Mira. “Veiligheid heeft zijn prijs. Nu is het eenvoudigweg dramatisch: de dienstverlening naar de burger toe is niet meer optimaal en de politiemensen zijn overbezet”, besluit Florent Platteeuw van het NSPV.