Defensie zet Zenobe Gramme te koop, het iconische zeilschip van de Marine: “Het heeft 19 keer de wereld rondgevaren”

Meer dan zestig jaar was de Zenobe Gramme het opleidingssschip van de Marine. © Defensie
Stefan Vankerkhoven

Defensie stelt de Zenobe Gramme, het legendarisch zeilschip van de Belgische Marine, openbaar te koop. Geïnteresseerde kopers kunnen deze maand op afspraak het schip, dat meer dan zestig jaar geleden te water gelaten werd en 410.000 zeemijl gevaren heeft, in de Marinebasis van Zeebrugge bezichtigen.

Offertes moeten voor 5 november ingediend worden. Het enige gunningscriterium is de prijs. De verkoopdienst van Defensie zal het schip toewijzen aan de hoogstbiedende kandidaat-koper. Op 26 juli nam de Marine afscheid van de Zenobe Gramme die in 1961 gebouwd werd.

Opleidingsschip

De Zenobe Gramme heeft, nu eens als wetenschappelijk schip, dan weer als opleidingsschip, zijn haar stempel gedrukt op generaties leerling-zeelieden, van matroos tot admiraal. Met 410.000 zeemijl op de teller heeft de Zenobe Gramme 19 keer de wereld rondgevaren. Meer dan 4.300 mensen vaarden mee, onder leiding van 24 commandanten.

Op de website van Defensie haalt Alain Vittone, commandant van het schip van 1989 tot 1995, herinneringen op: “Ik was drie jaar lang instructeur op dit schip en had het geluk om tijdens die drie jaar onder andere admiraal Michel Hofman, onze voormalige Chef Defensie, op te leiden.”

Begrafenis

Commandant Gerd Huygh, sinds januari 2023 aan het roer van de Zenobe Gramme, heeft geen opleiding aan boord van dat schip gevolgd, maar is een echte zeebonk. Hij ging op 16-jarige leeftijd bij de Marine als mecanicien en klom op binnen de gelederen. Als laatste commandant van het jacht noemt hij het afscheid moeilijk: “Het is net als een begrafenis. Er was een echte cohesie onder de bemanning, zoals een familie, en een onwankelbare wil om elke uitdaging te overwinnen.”

Onder het bevel van Gerd Huygh leerden bijna 130 studenten de zeilen hijsen. Het opleidingsschip leidde toekomstige officieren en onderofficieren op en elke zomer verwelkomde het ongeveer dertig jongeren voor zeilkampen, waar ze kennis maakten met navigatie en het leven aan boord.

Ambassadeur

De Zenobe Gramme verkende IJsland, Noorwegen, de Baltische Zee en de Middellandse Zee. De zeilboot nam deel aan verschillende wedstrijden, waaronder de Columbus Regatta om de 500ste verjaardag van de ontdekking van Amerika te vieren, waaraan 275 jachten van over de hele wereld deelnamen.

Alain Vittone herinnert zich: “Voor de kust van Portugal werden we geconfronteerd met een lagedrukgebied dat, in plaats van zoals gewoonlijk naar het noordoosten te trekken, op ons afkwam. We hadden piekwinden van 76 knopen. Een nachtmerrie!”

Vrouwen

De Zenobe Gramme werd ontworpen door scheepsingenieur Frank Van Dyck voor 25 miljoen frank, een som deels gesponsord door de Koninklijke Yachting Club van Brussel. Haar oorspronkelijke functie was oceanografisch onderzoek, vandaar haar motto: “Quarendo invenies” (Wie zoekt, vindt). De naam is een eerbetoon aan de Luikse uitvinder van de dynamo.

De Zenobe Gramme verwelkomde ook de eerste vrouwen aan boord. Alain Vittone vertelt: “Tijdens de grote Tall Ships races wisselden we kadetten uit met andere schepen en vroeg ik of er vrouwen aan boord mochten komen. Dat was een enorm pluspunt.”

“Nadien nam ik vrouwen bij de Marine aan omdat ik vrijwilligers nodig had om te zeilen. In tegenstelling tot de legende brengt een vrouw geen ongeluk op een zeilboot, maar het woord ‘konijn’, dat touwknaagdier, wel”, aldus de commandant op de nieuwswebsite van Defensie.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier