Naar jaarlijkse gewoonte start het pirobakseizoen in Groot-Anzegem het derde weekend van oktober. Traditiegetrouw komt Nieuw Yvegem – bij Mieke & Jurgen – als eerste aan de beurt. “Toen we een tijdje terug een telefoontje kregen van de ‘Orde van de piro’ met de vraag of we weer bovenaan de affiche wilden, zeiden we volmondig ‘ja’”, vertellen Jurgen Parmentier (53) en Mieke Vanwynsberghe (46), die nu hun derde jaar zijn begonnen in het overgenomen café. “De meeste liefhebbers lusten het stuk worst – zonder snaar omhuld door pistoletdeeg – goed warm.” Ook Nico Vervaeke uit Tiegem weet de lekkernij te waarderen en was de eerste die er in de vooravond liet verpakken. “Ik kom hier elk jaar piro’s halen. Het vet van het kruidig gehakt druipt in het brood, dat maakt het zo smakelijk. Je weet pas wat ik bedoel als je het zelf proeft”, loopt het water in zijn mond.
Mieke geeft van achter de toog nog even mee wat de regels van de kunst zijn om de piro’s op te warmen. “Kwartiertje in een voorverwarmde oven van 180°C met een potje water onderaan, de beste garantie voor een knapperig broodje.”
Het is opmerkelijk hoe Nico Vervaeke past in de vermoedelijke geschiedenis van de piro: zoals de grensarbeiders in de jaren 1900 naar het noorden van Frankrijk trokken in de textielindustrie, gaat hij dagelijks naar Sint-Baafs-Vijve waar hij in de textielreus Balta zijn brood verdient met het lossen en laden van tapijten. “Zondag kom ik waarschijnlijk nog een aantal stuks ophalen voor op mijn werk maandag”, likkebaard Nico. “Enkel dit weekend eet ik piro’s, ik ken het hier. Na mijn werk kom ik soms een colaatje drinken voor ik naar huis ga. Welke saus ik gebruik? Ketchup! Ik bijt in de piro, doe vervolgens wat ketchup op het vlees, bijt er terug in, weer wat saus erop en zo afwisselend. Zes stuks, drie voor mijn vader, drie voor mij. Maar nu ga ik vertrekken, mijn vader wacht.”
Tussenstop
Het is overgewaaid vanuit Rijsel, gekend voor de driedaagse kermis ‘La ducasse à Pierrots’ met worst en bonen dat met brood werd geserveerd. Soms met aardappelen, aangevuld met andouillette, varkenspoten, pensen en konijn, maar vooral worst. De deelnemers betaalden voor de maaltijd en deden heel wat ‘verteer’ aan schuimend gerstenat. De donderdag erna trakteerde de herbergier op worsten en brood, uit dankbaarheid. De grensarbeiders, die voornamelijk uit de streek van Anzegem tot Spiere kwamen en aanpalende gemeenten zoals Wortegem, Heestert, Otegem en Ingooigem, verzamelden de worst als proviand voor hun terugreis naar huis. Het brood gebruikten ze om de worsten in te rollen om hun ransel – die zie over de schouder op de rug droegen – niet te besmeuren met het vet. De ‘Pierrot’ deed zo haar intrede in de streek, waarvan de naam evolueerde tot ‘Piro’.
Affiche
Voor de arbeiders bij moeder de vrouw arriveerden, hielden ze nog een tussenstop in de lokale herberg. De meegebrachte piro’s werden opgewarmd en bij menig pintje of druppel jenever gesmaakt. Dit evolueerde naar de gekende pirobak. Om de wildgroei – en de frustraties – in goede banen te leiden, maakte de gemeente Tiegem in 1905 een lijst op met alle herbergen, zeventig.
“Het gebeurt nog altijd zo”, aldus Frank Furniere van de Orde van de piro en de Anzegemse cultuurraad. “Zelfs hetzelfde tricolore randje op de affiche. Samen met de gemeente houden we deze traditie levendig. Alle cafés prikken een datum, daarnaast zijn er verenigingen die zelf een pirobak organiseren met het doel wat geld in het laatje te brengen. Het is vooral een sociaal gebeuren, hét ideale excuus om op café te gaan”, lacht hij.
Vijf jaar ‘Orde van de piro’
In Nieuw Yvegem wordt het alleszins een topweekend, met daarna de rest van Anzegem. “Een vers van het vat getapte Jupiler of Stella, je kan hier kiezen. Het is dé ideale combinatie met een piro. We verwachten heel wat gasten, vooral zondag krijg je hier de deur amper dicht, dan is het (piro)bakske vol”, schatert Jurgen. “Bakkerij Dewaele uit de Pastoor Verrieststraat heeft ons prachtige, grote piro’s geleverd. Vandaag de eerste vierhonderd en zondag nog eens zoveel. Kom maar af!”
De vierde zondag van februari viert de Orde van de piro haar vijfjarig bestaan in CC De Stringe. Hierover zal ze ten gepaste tijde haar discipelen briefen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
