Brugse Erfgoedkoepel: “Ons Brugs erfgoed is in groot gevaar”

Vanop de Minnewaterbrug is het nieuwe blok aan het station goed zichtbaar. Storend, vinden de erfgoedverenigingen. © Davy Coghe
Stefan Vankerkhoven

De Erfgoedkoepel heeft een brief gestuurd naar het Unesco hoofdkwartier in Parijs, waarin geprotesteerd wordt tegen de plannen van de stad Brugge om een hedendaags paviljoen te bouwen op het Gruuthuseplein. Maar ook de ‘visuele hinder’ van het vierde blok met kantoren, flats en een hotel in de wijk Nieuw Brugge aan het station is een doorn in het oog van de Brugse erfgoedverenigingen.

Meer dan tien jaar geleden schreef Bruggeling Dries van den Abeele namens Marcus Gerards Stichting en SOS voor een leefbaar Brugge al eens een protestbrief naar Unesco. Die stuurde toen een internationale commissie naar Brugge om na te gaan of ze haar titel van werelderfgoedstad wel nog verdiende. Uiteindelijk nam het stadsbestuur enkele maatregelen om zijn patrimonium beter te beschermen.

Positieve ontwikkelingen

Acht weken voor de gemeenteraadsverkiezingen heeft de Erfgoedkoepel, een samenwerkingsverband van Brugse erfgoed- en milieuverenigingen, een tienpuntenprogramma voor een mooi en leefbaar Brugge klaar. Alle Brugse lijsttrekkers kregen die eisenbundel in de bus. “We hopen dat alle politieke partijen die aanbevelingen inwilligen“, zeggen initiatiefnemers Wouter Priem, Hubert Van Belle en Dries van den Abeele.

“Zes jaar geleden hebben wij al een oproep verspreid om het erfgoed van de historische binnenstad beter te beschermen en het stadscentrum leefbaar te houden voor de Bruggelingen. Sindsdien waren er een aantal positieve ontwikkelingen. Desondanks worden de erfgoedwaarde en de leefbaarheid van de stad nog altijd bedreigd. Onze politici hebben blijkbaar onvoldoende geleerd uit hun eerdere fouten.”

Glazen kot

De grootste bron van ergernis bij de Erfgoedkoepel is het plan van het stadsbestuur om volgend jaar op het Gruuthuseplein een hedendaags paviljoen te bouwen, dat zal dienen als ticketbalie voor de stedelijke musea. “Men wil in een Unesco-werelderfgoedstad een glazen kot, of beter: een snikhete serre, bouwen en tegelijkertijd zomaar het paradijsportaal van de Onze-Lieve-Vrouwekerk openen. Bij de restauratie van die kerk is trouwens het bodemarchief onnodig en zonder ernstig archeologisch onderzoek verstoord“, aldus Dries van den Abeele.

“Men wil een ‘glazen kot’ bouwen in een werelderfgoedstad”

Ondertussen is er zelfs een tweede dossier in de maak dat volgens de erfgoedverenigingen Unesco ten zeerste zal betreuren. “Het vierde blok met kantoren, flats en een hotel nabij het station in Nieuw Brugge is hoger dan de andere drie woonblokken en zorgt dus voor visuele hinder”, zegt Hubert Van Belle.

Dit glazen paviljoen zal op het Gruthuseplein opgericht worden.
Dit glazen paviljoen zal op het Gruthuseplein opgericht worden.© Musea Brugge

“Indertijd heeft Unesco Brugge met aandrang gevraagd om langs de stadsring geen al te hoge gebouwen toe te laten, omdat die een negatieve visuele impact hebben op het werelderfgoed. Welnu, vanop de Minnewaterbrug is het zicht van die nieuwbouw erg storend.”

Sloop

Het Erfgoedforum heeft overigens ook bezwaar aangetekend tegen de sloop van drie huizen in de Ezelstraat voor de realisatie van het vastgoedproject in de Weylerkazerne. “De promotor wil zeven woningen slopen, daarvan zijn er drie waardevol”, meent Wouter Priem. Hij vindt dat er extra maatregelen nodig zijn om het historisch stadscentrum duurzaam te beschermen. “Het thematisch ruimtelijk uitvoeringsplan Stadslandschap en de bescherming als stadsgezicht van bepaalde poortstraten, pleinen, reien en vesten komen slechts gedeeltelijk tegemoet aan de aanbevelingen van Unesco. De vroegere bufferzones van 50 meter rond de beschermde gebouwen dienen hersteld te worden.”

“Vlaanderen heeft de Magdalenakapel in de Nieuwe Gentweg tien jaar laten verkrotten”

“Ook de groene zones en open ruimtes moeten beter beschermd worden, zeker nu bouwpromotoren azen op de vele tuinen in leegstaande kloosters. Er bestaat een Brugs beleidsplan voor de groene ruimtes, maar dat is juridisch niet afdwingbaar en wordt niet altijd gerespecteerd. Het nieuwe erfgoeddecreet versterkt de beschermingsmaatregelen niet. Integendeel! Het holt ze uit. Zowel de Brugse als de Vlaamse overheid blijven in gebreke.”

“Vlaanderen heeft de Magdalenakapel in de Nieuwe Gentweg tien jaar laten verkrotten. Gelukkig wil de stad die site restaureren en er nu een nieuwe museumhal in inrichten. Al is dat nog niet zeker, ik verneem dat een aantal CD&V’ers in het stadsbestuur nog altijd de Sint-Andreassite verkiest voor tentoonstellingen…”, aldus Hubert Van Belle, die ervoor pleit dat de stad een globale visie ontwikkelt voor zijn erfgoed, zodat ook een waardige bestemming voor vrijkomende Brugse kerken, kloosters en kantoorgebouwen verzekerd blijft.

Verloederd

Onze drie gesprekspartners waarschuwen: “De stad wordt al te veel verloederd door het massatoerisme. Na de pralinewinkels en de biershops is er nu stilaan een wildgroei aan buitenlandse barbiers. Dat is blijkbaar een nieuwe trend. Niet alleen de gewone winkels, maar ook de kantoren verdwijnen uit het stadscentrum. Het stadsbestuur heeft de voorbije jaren een slecht voorbeeld gegeven door zoveel mogelijk stadspanden te verkopen en de stadsadministratie grotendeels uit de binnenstad te doen verdwijnen.”

Verbaasd

Burgemeester Renaat Landuyt reageert verbaasd op de brief die het Erfgoedforum naar Unesco gestuurd heeft. “Ik heb het intern nagevraagd bij onze stadsdiensten, niemand heeft weet van die brief. De Unescocommissie heeft overigens unaniem onze plannen goedgekeurd. Ook Vlaanderen steunt de bouw van een hedendaags paviljoen als ticketbalie. Alle procedures zijn gevolgd. Vorig jaar hebben wij de erfgoedverenigingen betrokken in gesprekken, ze hebben zelfs informeel hun toestemming gegeven!”