Broeder Noël herenigd met leerlinge van voor de genocide in Rwanda

Broeder Noël Vannoorden (81) werd onlangs herenigd met Auxiliatrice Uwamahoro (39), één van zijn leerlingen uit Rwanda, die de volkerenmoord van 1994 in Rwanda overleefde. Het was een blij weerzien na een lange vlucht en een daaropvolgende zoektocht.

Broeder Noël Vannoorden is afkomstig uit Menen en woont in een assistentiewoning op Hoog Mosscher in Kortrijk. Hij werd in 1953 op zijn 18de tot broeder gewijd. Dan gaf hij drie jaar les in de Broederschool in de Schoolstraat in Heule. Dan volgde nog zijn legerdienst en in 1959 trok hij naar Congo, van waar hij in 1964 terugkeerde. “Dan kreeg ik nog zes jaar een functie in België om in 1970 weer naar Afrika te kunnen gaan. Ondertussen waren mijn medebroeders in Rwanda en niet meer in Congo. Daardoor ging het bij mij ook richting Rwanda.”

“Veel leerlingen waren vermoord of gevlucht”

In 1994 – het jaar van de genocide (volkerenmoord) – gaf broeder Noël les in een technische school in de regio van Butare in het zuiden van Rwanda. “De onrust in Rwanda was al begonnen in 1990 met een kleine invasie van FPR (het Rwandees patriottisch Front) in het noorden van het land. Hutus en Tutsis kwamen nooit overeen. We hadden het dus al voelen aankomen.” Op de vraag of broeder Noël niet bang was antwoordt hij negatief. “We wisten dat het moorden onder elkaar gebeurde, het was niet tegen de Belgen, enkel in het voorjaar van 1994 was niemand meer veilig. Toen werden de Belgen onder begeleiding uit het land weggehaald. Samen met mijn drie jaar oudere zus die ook kloosterzuster is en nog enkele andere Belgen zijn we teruggekomen. We werden geëvacueerd door de Belgische ambassade. Mijn zus is later naar de vluchtelingenkampen in Congo teruggekeerd met Caritas International. Ze woont nu in Brugge.” Broeder Noël keerde tegen december 1994 al terug naar Rwanda en gaf er opnieuw les in dezelfde school. “De directeur en de econoom waren in november al teruggekeerd om er de school weer op te starten”. Veel leerlingen van vroeger zag broeder Noël nooit meer terug. “Ze waren vermoord of gevlucht. Er kwamen ook veel nieuwe leerlingen bij.” Tot in 2000 bleef broeder Noël in Rwanda. Toen werd hij 65 jaar en ging hij met pensioen. Hij ging bij de Broeders Van Dale op het Marie-Joséplein wonen. Van daar kwam hij naar een assistentiewoning op Hoog Mosscher.

Streng maar rechtvaardig

Auxiliatrice Uwamahoro was één van de leerlingen op de technische school waar broeder Noël les gaf. “Ze was de intelligentste van de klas en verdiende het respect van de jongens. “Ze was het enige meisje in de school maar kreeg echter geen volledig schooljaar les van mij, want het was het schooljaar van de genocide.”, zegt broeder Noël. Auxiliatrice heeft de glimlach van broeder Noël altijd onthouden. “Hij heeft me altijd aangemoedigd en voorspelde dat ik naar het buitenland zou gaan werken”, zegt ze. Ze vertelt dat broeder Noël ook heel streng was. “Maar hij was rechtvaardig en schreeuwde ook nooit. Hij heeft een diepe indruk bij mij nagelaten.”

‘Kimitsi’

Auxiliatrice vluchtte na de genocide in de bossen, waar ze zo’n acht jaar overleefde. Ze vluchtte door Rwanda, Congo, Centraal-Afrika en Kameroen en kwam uiteindelijk in 2012 in Frankrijk terecht. Van haar gezin waar zeven meisjes en een jongen waren, wist ze niet waar iedereen terechtgekomen was. “In Kameroen vond ik al de naam van mijn grote zus op een lijst van gevluchte Rwandezen. Uiteindelijk vond Auxiliatrice al haar zussen en haar broer terug. Ze wonen bijna allemaal in Frankrijk en één zus woont in België. Ze is gehuwd met Peter Verlinden. Mede door zijn opzoekingswerk hebben we broeder Noël teruggevonden”, glundert Auxiliatrice. Broeder Noël keek natuurlijk raar op toen hij hoorde dat een oud-leerlinge uit Rwanda hem zocht via Peter Verlinden. Vorige week vond het weerzien plaats. Auxiliatrice, die ondertussen gehuwd is en vier kinderen heeft, en in een woonzorgcentrum werkt, woont in Frankrijk, niet ver van Luxemburg. Ze kwam op bezoek bij broeder Noël, en is steevast overtuigd om zeker ook eens met haar kinderen te komen. “Ik heb al veel over ‘Kimitsi’ en over mijn leven aan hen verteld”, zegt ze. Kimitisi is de naam die ze in Rwanda gaven aan broeder Noël en die betekent ‘sterke en moedige man‘. “Dank zij de Broeders Van Dale ben ik er uiteindelijk geraakt in het leven”. Voor broeder Noël is het heel deugddoend dat zijn leerlingen zo dankbaar zijn. “Auxiliatrice heeft echt moeite gedaan om me terug te vinden, en dat doet me echt plezier”, besluit hij.

(EDB – Foto EDB)