Betaalbare huurwoningen zijn haast onvindbaar in Zuid-West-Vlaanderen: “Maar dankzij Woonclub vond ik toch een huis”

In Zuid-West-Vlaanderen betaal je tegenwoordig gemiddeld 753 euro per maand voor een huurwoning, een stijging van 9 procent in vergelijking met vorig jaar. Dat blijkt uit een steekproef van de Woonclub, die hiermee aankaart hoe moeilijk het is geworden om een betaalbare en kwaliteitsvolle woning te vinden. “Vergis je niet, zelfs werkenden met een redelijk loon krijgen het moeilijk”, aldus Philippe De Coene, voorzitter van welzijnsorganisatie W13.

Net zoals vorig jaar voerde de Woonclub, onderdeel W13, een steekproef uit op een grote Immosite om na te gaan hoe de huurmarkt van Zuid-West-Vlaanderen eruit ziet. De resultaten zijn allesbehalve rooskleurig. Zo blijkt dat vandaag al 9 procent meer moet neertellen voor een huurwoning in onze regio dan exact één jaar geleden. Gemiddeld betaal je 753 euro per maand. Volgende gemeenten werden in beschouwing genomen: Anzegem, Avelgem, Deerlijk, Harelbeke, Kortrijk, Kuurne, Lendelede, Menen, Spiere-Helkijn, Waregem, Wervik, Wevelgem, Wielsbeke, en Zwevegem.

Slechte EPC-waarde

Opvallend: bij bijna een derde van de aangeboden woningen staat geen EPC-waarde vermeld. Nochtans is dit bij wet verplicht. Ongeveer 1 op 4 woningen die deze informatie wél meegaven hadden een EPC-waarde D, E of F. Rekening houdend met de huidige torenhoge energieprijzen is zo’n slecht geïsoleerde woning natuurlijk allesbehalve aantrekkelijk. “Toch zijn deze woningen niet per sé een pak goedkoper dan kwaliteitsvollere woningen”, aldus Mauranne Debosschere van W13. “Het kan in het beste geval zo’n 100 euro huurprijs per maand schelen. Wie echt in nood is, schuift de EPC-waarde toch sneller aan de kant. Op langere termijn zorgt dit natuurlijk voor evenveel financiële problemen, omdat die mensen zich daarna blauw betalen aan energiefacturen.”

Volgens Kortrijks schepen van Armoedebestrijding Philippe De Coene blijven die disproportioneel hoge huurprijzen bestaan omdat verhuurders weten dat er kandidaten genoeg zijn. “Verhoudingsgewijs kloppen die prijzen langs geen kanten. De enige oplossing voor deze problematiek is volgens mij een objectiveerbare huurprijs die in correlatie is met de kwaliteit van de woning. Als mensen dan door hun beperkt inkomen toch moeten kiezen voor een woning met bijvoorbeeld een slechte EPC-waarde, houden ze tenminste voldoende budget over om later hun energiefacturen te betalen”, aldus de schepen, die tevens voorzitter van W13 is.

Premie voor kwetsbaren

Wie moeite heeft om een geschikte huurwoning te vinden kan terecht bij de Woonclub. “Wij helpen mensen op verschillende vlakken. Bij wie een laag gezinsinkomen heeft checken we eerst of zij wel overal aanspraak op doen waar ze recht op hebben. Dat kan gaan over extra uitkeringen, subsidies, sociale tarieven of premies”, vertelt Mauranne. Eén van die hulpmiddelen is de huurpremie, een toeslag van ongeveer 157 euro per maand. Dit bedrag kan hoger of lager zijn afhankelijk van de gezinsgrootte, het inkomen en de woonplaats van de aanvragen. De huurpremie is er voor mensen die al 4 jaar op de wachtlijst voor een sociale woning staan. Die kwetsbare doelgroep werd via briefpost geïnformeerd over het bestaan van deze premie, toch diende slechts de helft een aanvraag in. De OCMW’s gaan nu al die mensen opsporen om hen te ondersteunen bij de aanvraagprocedure.

“Daarna gaat de Woonclub op zoek naar een goede match voor de kandidaat-huurder. We helpen onze klanten eigenlijk navigeren door de immowereld. Ze weten vaak niet waar ze op moeten letten bij een bezoek, hoe de hele papierwinkel in elkaar zit, enzoverder”, legt Mauranne uit. Maar ook bij onrealistische verwachtingen van de verhuurder komt de Woonclub tussen.

Disproportionele huurprijzen voor gebrekkige woningen moeten aan banden worden gelegd

“Verhuurders houden vaak vast aan de regels dat je slechts een derde van je gezinsinkomen aan huur mag besteden. Dit om te garanderen dat zij betaald worden, maar ook voor de huurder werkt dit natuurlijk beschermend om ervoor te zorgen dat ze voldoende budget overhouden om van de leven. Maar in 2021 van het gemiddelde gezinsinkomen van de klanten van de Woonclub 1.365 euro per maand. Volgens de 1/3e regel zou je dan 455 euro huur mogen betalen. In onze regio zijn dat soort woningen gewoonweg onvindbaar. In Kortrijk stellen wij dan een huurgarantiefonds voor aan de verhuurder, om de verhuurder in bepaalde gevallen toch te overtuigen om een gezin dat meer dan een derde van hun inkomen moet spenderen toch een kans te geven”, vult Philippe aan.

De enige oplossing voor deze problematiek is volgens mij een objectiveerbare huurprijs die in correlatie is met de kwaliteit van de woning

“Wanneer je denkt dat dit enkel voor de meest kwetsbaren een probleem is, heb je het mis. Wij zien heel veel alleenstaanden, met of zonder kinderen, en jonge starters die noodgedwongen andere woonvormen zoals cohousen opzoeken. Ook al werken ze en verdienen ze 1.700 euro netto per maand, als je van thuis geen spaarpot meekrijgt, is de huidige huurmarkt meedogenloos.”

Ontmoedigende zoektocht

Ook Mirando Braye deed een beroep op de diensten van de Woonclub: “Ik woonde 30 jaar in een verouderde woning in Wevelgem. Een lage huurprijs, toffe buren… ik woonde er graag. Maar begin 2021 kreeg ik bericht dat de kinderen van mijn recent overleden huisbaas iets anders wilden doen met de woning.” Zo begon de zoektocht van de alleenstaande Mirando, die bijna pensioengerechtigd was en op dat moment een vervangingsinkomen kreeg. Zijn budget was laag en hij kwam niet in aanmerking voor een sociale huurwoning.

“Daarna ben ik samen met Woonclubmedewerker Steffi Vandevelde maandenlang op zoek gegaan. Ik bezocht overal huizen in en rond Wevelgem, zelfs tot in Dadizele. Na zes maanden was het dan eindelijk prijs: ik kon een huurcontract voor een huis in een centrum van Wevelgem tekenen, zonder de Woonclub was me dit nooit gelukt, ik ben hen heel dankbaar.”

Enkele cijfers