Joachim Coens en Benjamin Dalle: “We moeten weer naar een bubbel van vijftig”

Dat hij woest was na het overlegcomité. Joachim Coens is de eerste Vlaamse partijvoorzitter die luidop zijn ongenoegen uit. De onvrede over het uitblijven van maatregelen voor jongeren, zit diep bij CD&V. Coens en partijgenoot Benjamin Dalle, Vlaams minister van Jeugd, komen daarom naar buiten met een stevig statement. De twee Dammenaren willen onder meer dat studenten naar de aula kunnen, liever vandaag dan morgen.

D’Oede Schole is een gezellig kunstencentrum in het hart van het charmante boekenstadje Damme. Het is hier dat de kleine Benjamin Dalle zijn eerste stapjes zette in de basisschool. Zijn ouders wonen nog steeds om de hoek. Hijzelf woont met zijn gezin in Laken, een groene vlek aan de rand van Brussel. Het is eveneens hier dat Joachim Coens vorige maand zijn digitale nieuwjaarstoespraak hield. De voorzitter van CD&V, én burgemeester van Damme, maakte toen al een vuist voor de jeugd. Het is de eerste keer dat de twee Dammenaren een dubbelinterview doen.

Kent u elkaar van vroeger?

Coens : “Niet goed. Benjamin is van een andere generatie. Ik kende beter zijn grootouders en zijn ouders. Wist je, Benjamin, dat ik naar jouw trouwfeest ben gekomen?”

Dalle : “Ja. Mijn vader wou enkele vrienden uitnodigen. Dat is een typisch West-Vlaamse traditie, denk ik. ( lacht ) De naam Coens is natuurlijk een monument in Damme. Eerst was er vader Daniël: dat was dé minister. De hele gemeente was daar fier op. Daarna werd Joachim schepen en parlementslid. Dat was opnieuw iemand om naar op te kijken. De familie genoot echt ontzag. Ik vrees dat er vandaag minder respect is voor politici.”

Joachim : “Ik woonde in Dubai toen mijn vader overleed (in 1992, red.). Ik was daar ingenieur voor Besix. Pas toen ik terugkeerde, ben ik in de politiek gestapt. Let wel: ik ben van Sijsele, Benjamin van Damme. Dat is een verschil, hoor. Dat waren aparte leefgemeenschappen, zeker in die tijd. (denkt na) Benjamin is mij pas echt opgevallen toen hij minister werd. Ik wist wel dat hij voordien voor de partij werkte. Ik heb ook filmpjes zien passeren van hem in bloot bovenlijf. Dat moet een verstedelijkte Dammenaar zijn, wist ik direct.” ( lacht )

Dalle : “Dat was mijn campagnefilmpje voor de verkiezingen. Maar dat was niet mijn lijf, hoor.” (lacht)

Was u verrast dat hij voorzitter wou worden?

Dalle : “Ja, maar aangenaam verrast. Ik was blij dat een succesvolle havenbaas de overstap wou maken naar de politiek. Dat is een grote meerwaarde. We hebben niet alleen carrièrepolitici nodig.”

Het overlegcomité heeft enkele versoepelingen goedgekeurd, onder meer voor kappers. Wat is de stempel van uw partij?

Coens : “Ik ben blij dat u dat vraagt. (grijnst) Wij hebben aangedrongen op de opening van de kappers. Dat is economisch belangrijk, maar ook voor het welzijn van de mensen. Zaken die in het begin niet essentieel lijken, worden op de duur wél essentieel. Veel mensen beginnen zich echt ongemakkelijk te voelen. Anderzijds was ik ook ontgoocheld, moet ik toegeven. Ik had gehoopt op een doorbraak voor jongeren, en zeker voor studenten. (even stil) Ontgoocheld is zelfs zacht uitgedrukt. Ik was eigenlijk woest. Ik heb zelf vier tieners. Ik voel de diepe nood van die gasten aan meer sociale contacten.”

Uw partij pleit al even voor de jeugd, maar maatregelen blijven uit. Hoe komt dat?

Dalle : “Dat klopt niet helemaal. We hebben twee weken geleden beslist om buitenschoolse activiteiten weer mogelijk te maken voor jongeren van 12 tot 18 jaar. Dat was een belangrijke opening.”

Coens : “Dat is zo, dat maakt een groot verschil. Het is ook dankzij Benjamin dat de kampen vorige zomer zijn doorgegaan.”

Dalle : “De aandacht voor kinderen en jongeren is alleen maar toegenomen in deze crisis. In de eerste lockdown werden zij vergeten. Zelfs de speelpleintjes werden gesloten. Herinnert u zich nog de rode linten rond de toestellen? Vreselijk. Dat was té radicaal. In de tweede lockdown is dat anders aangepakt. Ik heb daar hard op aangedrongen. De scholen bleven open, net als de speelpleintjes en de skateparken. Maar ik deel de bezorgdheid van Joachim. We moeten iets doen voor de studenten. De volgende versoepeling moet voor de jongeren zijn.”

Coens : “Zij hebben het mentaal echt zwaar. Dit duurt een eeuwigheid, hé. Je moet je voorstellen dat je vandaag achttien jaar bent. Je gaat naar een studentenstad, waar je niemand kent en waar je niemand kan leren kennen, want je moet op je kot blijven. (feller) Maar voor de examens mogen ze wel naar de aula (doelt op de Universiteit Gent, red.). Er moet op korte termijn een oplossing komen voor de studenten. Dit is niet houdbaar.”

Welke maatregel zou een wezenlijk verschil maken? En dan bedoel ik niet extra geld voor geestelijke gezondheidszorg.

Coens : (op dreef) “Laat hen eens les volgen in de aula. Zo kunnen ze eindelijk leeftijdsgenoten zien. Er moet een beter evenwicht komen tussen afstandsonderwijs en fysiek onderwijs. En dat moet op korte termijn gebeuren. Dat is prioriteit voor mij. De hogescholen en de universiteiten moeten dat op een veilige manier kunnen organiseren. De studenten volgen nu al maanden les op een scherm. Dat is om helemaal gek van te worden.”

Dalle : “Ik kijk vooral naar het jeugdwerk, want dat is mijn bevoegdheid. Het volgende overlegcomité (op vrijdag 26 februari, red.) moet met een plan en een timing komen. De paasvakantie mag niet zo streng zijn als de krokusvakantie. Ik maak daar een prioriteit van. Ik denk aan grotere groepen. Vandaag is het jeugdwerk gebonden aan een bubbel van tien. Dat is moeilijk te organiseren. We moeten weer richting vijftig gaan, zoals vorige zomer. We moeten ook meer buitenactiviteiten stimuleren. Het is vooral binnen dat het virus circuleert. (benadrukt) Het jeugdwerk moet weer volle bak kunnen draaien. Dat is zó belangrijk voor de kinderen, voor de jongeren, maar ook voor de ouders. Die rekenen daarop. Onderschat dat niet. Wie zal anders de kinderen opvangen? De grootouders?”

Coens : “Als we versoepelen, dan eerst voor de jongeren: dat is mijn oproep. En deze keer mag het niet bij woorden blijven. Ik verwacht daden. Zeker in open lucht moet er meer mogelijk zijn, misschien zelfs op de terrassen van horecazaken.”

Wat met de kotbubbel? Is die afgevoerd?

Dalle : “Wij zijn voorstander, maar dat ligt vandaag te moeilijk. Elke maatregel die we nemen, moet natuurlijk virologisch verantwoord zijn.”

Was u onder de indruk van het verhaal van Felix Coens, meneer Dalle?

Dalle : “Ja. Het is een verhaal dat herkenbaar is voor veel jongeren. In een studentenstad toekomen, niemand kennen en niemand leren kennen: dat moet verschrikkelijk zijn. Ik vond het sterk hoe Felix dat bracht. Hij heeft mooi verwoord wat een hele generatie voelt.”

Coens : “Hij heeft een zware klop gekregen toen de Gentse rector (Rik Van de Walle, red.) in december, in volle blok, plots strenger wou zijn dan de andere universiteiten. Bam, tot Pasen alles toe, zette die op Twitter. (zucht) Elk perspectief viel weg. Dat is hard aangekomen. (even stil) Ik was geschrokken toen Felix zijn verhaal deed op sociale media. Je bent als vader zelfs even bang. Hij zal toch geen domme dingen doen, zeker? Ik heb lange en goede gesprekken gevoerd met hem. Het zit echt heel diep. Maar hij heeft mij ook gerustgesteld.”

Weet gouverneur Carl Decaluwé al dat de partij inzet op de jeugd?

Dalle : (grijnst) “Carl is meer begaan met de jeugd dan u zou denken. Hij heeft vorige zomer heel goed meegewerkt aan de kampen. Maar ik weet wat u bedoelt. Er wordt nu volop geframed dat hij teruggefloten zou zijn.”

De gouverneur stuurde een bericht de wereld in dat alle activiteiten voor kinderen verboden werden. U hebt hem op Twitter teruggefloten, meneer Coens. Dat is geen framing .

Coens : (droog) “Ik heb geen macht over de gouverneur, hé. Ik was vooral verrast door dat nieuws. Het was fout om dat openbaar te maken, terwijl dat niet beslist was.”

Dalle : “Ik heb de gouverneur meteen gebeld, toen dat bericht kwam. Dat was een goed gesprek. Hij heeft dat ook meteen rechtgezet.”

Moet dit doen nadenken over de macht van de gouverneur?

Coens: (na lange stilte) “We moeten over alles durven nadenken. Mij doet het vooral nadenken over de nood aan een pandemiewet. Dat moet duidelijk maken wie wat kan beslissen, wat de checks en balances zijn, enzovoort. Onze minister, Annelies Verlinden, is daarmee bezig.”

Dalle : “De gouverneur heeft een belangrijke rol te spelen in crisissen. Ik vind dat ook goed. Je kan niet alles lokaal of nationaal beslissen. Ik vind trouwens dat het systeem gewerkt heeft. De manier waarop, was niet mooi, dat klopt. Maar finaal is wel bewezen dat een gouverneur niet alleen kan beslissen. Had hij echt willen doorzetten, dan had hij kunnen botsen op de voogdij van Binnenlandse Zaken.”

Iets anders. Hoe gaat met het de partij?

Coens : (weer stralend) “Zéér goed, dank u wel. Te meer omdat we hier zitten, in het mooie Damme.” (lacht)

Dalle : “Joachim laat een nieuwe wind waaien. Ik waardeer het dat hij de kaart van de jeugd trekt. Hij is ook recht door zee en dúrft dingen zeggen. Dat was in het verleden soms het probleem van de partij. CD&V heeft een traditie van eerst overal een draagvlak te zoeken vooraleer een standpunt in te nemen. Joachim durft voluit gaan. Kijk naar de straffe ministerkeuze: veel jonge en nieuwe gezichten.”

Coens : “Vier van onze zes ministers zijn nieuw. We hebben zowel in de Vlaamse als in de federale regering de jongste ploeg. Er zit een nieuwe dynamiek in de partij, en daar ben ik fier op. Ook onze burgemeesters leveren sterk werk in deze moeilijke crisis. De focus ligt inderdaad op de jeugd, maar niet alleen daarop. Ook op nabijheid, duurzaamheid, enzovoort. Wij zijn bezig met de thema’s van de toekomst.”

Weer een volkspartij worden van dertig procent, is dat nog mogelijk?

Coens : “Waarom niet? Ik geloof daarin. De partij die ik voor ogen heb, kan weer de brede volkspartij worden. Het christendemocratische gedachtegoed is nog steeds mainstream in Vlaanderen. Het probleem is dat de christendemocraten verspreid zitten over alle partijen. We moeten die terughalen. (enthousiast) Wat is de mainstream ? Dat is toch focus op nabijheid en verbondenheid? Wel, dat is de kern van de christendemocratie.”

Over nabijheid gesproken. Wat vindt u van het plan van Vlaams minister Bart Somers (Open VLD) om Vlaanderen in dertien regio’s in te delen?

Coens : “Het laatste woord is daarover niet gezegd. Ik ben geen voorstander van een nieuw bestuursniveau. Er zijn al gemeenten, provincies, Vlaanderen en federaal: w hat’s next ? Neem West-Vlaanderen: dat zou volgens Somers in drie regio’s verdeeld worden. Ik zie de meerwaarde niet. Let wel: ik deel de doelstelling van bestuurlijke vereenvoudiging. Hij wil af van het kluwen van bovenlokale verbanden. Maar de vraag is of zijn plan het goede antwoord is. Ik denk van niet.”

Als u weer dertig procent wil halen, moet u de VRT misschien vragen om u een jaar te volgen. Dat kan helpen.

Coens : “Goed idee. Alhoewel: bespaar de mensen daarvan. ( lacht ) Het is niet omdat Bart De Wever een jaar lang gevolgd wordt, dat ook de andere voorzitters gevolgd moeten worden. Enfin , dat is mijn mening. U moet dat aan de minister van Media vragen. Die zit hier. Benjamin?” (lacht)

Dalle : (glimlacht) “Ik kom daar niet in tussen. Ik krijg in het parlement regelmatig vragen over inhoudelijke keuzes van de openbare omroep. Ik vind het niet aan de politiek om daarover uitspraken te doen.”

Coens : “Ik ben wel benieuwd naar de reeks. Voor of tegen, Bart is een politieke topper. Het kan interessant zijn om een inkijk te krijgen achter de schermen.”