Jean-Marie Dedecker: “Alle partijen staan aan mijn deur om te praten”

“Ik heb over alles een mening. Zelfs over het seksuele leven van de mier.” In zijn bureau, dat uitkijkt over het kanaal Plassendale-Nieuwpoort, bereidt Jean-Marie Dedecker (66) de verkiezingen van 14 oktober voor. Tussen boeken, documenten en dossiers. Het typeert de dossiervreter. En dat heeft politiek Middelkerke de afgelopen zes jaar geweten. “Ik wil over alles iets weten en lees elke dag vijf kranten. Alleen als je het onderwerp kent, kan je er een mening over hebben. Zelfs een domme mening is een mening. Ik vind dat je mag verkondigen wat je wil. Het recht op vrije meningsuiting is voor mij absoluut.”

“Komaan Jean-Marie. We rekenen op joen!” Een wielertoerist wuift enthousiast als hij langs het huis van Jean-Marie Dedecker passeert. “Als ik tien minuten in mijn tuin werk, dan stopt er altijd wel iemand om een praatje te maken. Omdat ik toegankelijk ben en mij onder de mensen begeef. Daarom geloof ik ook rotsvast dat ik in oktober aan zet kom. Ik ben nog nooit aan een kamp begonnen met de gedachte in mijn achterhoofd dat ik ging verliezen. Als competitiebeest ga je altijd voor winst. Ik ambieer dus alle zetels. Realistisch? Een tiental zetels is zeker haalbaar. Ik ken de buik van de bevolking. Ik kom veel buiten in Middelkerke. Wie hier woont, snakt naar verandering.”

Ik denk dat u een van de grootste ‘schreeuwers’ in de Middelkerkse gemeenteraad bent.

“Ik ben fractievoorzitter van de grootste oppositiepartij. Het is logisch dat ik mijn stem laat horen. Dat was in Oostende ook zo.”

Als buitenbeentje in de politiek schopte u al tegen veel schenen. Zullen er na 14 oktober nog deuren open gaan voor coalities?

“Natuurlijk wel. Ik heb nog geen bruggen opgeblazen. Omdat ik betrouwbaar ben, vinden andere politieke partijen mij ‘ongeschikt’ voor politiek. Toch hebben alle partijen al aan mijn deur gestaan om te praten. Zeker de partijen die aan de macht zijn, hebben angst om die macht te verliezen. Want dan zijn ze weg van de smeerpotten van de gemeente. Er is geen voorakkoord, de kiezer beslist. Maar praten is altijd nuttig. Over inhoud, niet over postjes. Ik kan gerust compromissen sluiten. Maar niet als het over wantoestanden gaat. Wantoestanden verdragen geen compromis, beleid wel. Zolang je je principes niet verloochent. Ik heul niet mee… Zelfs in het parlement vind je amper nog dissidenten. De grote politiek verdraagt dit niet. Ontnuchterend toch? Binnen de grote partijen is er niemand die de top durft tegenspreken.”

Binnen CD&V doet bijvoorbeeld Hendrik Bogaert dat toch wel?

“Dat is spartelen om weer in de aandacht te komen. Hij is zelf jaren aan de macht geweest en heeft niets veranderd. Nu hij binnen zijn eigen partij aan de kant geschoven wordt en gemarginaliseerd is, schreeuwt hij van de zijlijn. Eindelijk misschien. Alle sympathie daarvoor. De politiek heeft nood aan dissidenten. En het zijn maar de gekken die nooit van mening veranderen.”

Heeft u uw mening al veel herzien?

“Natuurlijk. Dan hebben we het over voortschrijdend inzicht. Over roken in openbare ruimtes bijvoorbeeld. Het is goed dat daar vandaag regels voor zijn. Ik ben een sportman en ik rook zelf niet, maar ik ben tegen de demonisering van rokers. Ik vind nog altijd dat je in een café zou mogen roken als de cafébaas het ermee eens is. Rokers zijn geen paria’s.”

Past u binnen traditionele politiek partijen?

“Nee. Dat is ook al bewezen. Bij de grote politieke partijen gaat het al lang niet meer om ideologie. Het gaat om macht: de overheidskas kunnen gebruiken ten gunste van je eigen achterban. Om binnen de traditionele politieke partijen te kunnen opklimmen, moet je flemen bij degenen die de touwtjes in handen hebben. Jaknikken. Je eigen principes verloochenen. Tot ze je zo hard vertrouwen dat je in de inner circle geraakt om van daaruit uiteindelijk zelf de macht te grijpen. Zo zit ik niet in elkaar. Traditionele politici hebben angst van rechtlijnigheid.”

Denkt u niet dat iedereen die in de politiek stapt dat doet met het ideaalbeeld van iets te kunnen veranderen?

“Dat is iets anders. Daar geloof ik zeker in. Het is het systeem dat rot is. Macht corrumpeert.”

Hoe zeker bent u dat dat u niet zal overkomen zodra u aan de macht bent?

“Ik zit al lang in de politiek en het is nog niet gebeurd. Ik ben coach geweest, heb in sportfederaties gewerkt. Men heeft mij nog nooit van iets kunnen beschuldigen. Eerlijkheid is heilig voor mij.”

De traditionele partijen hebben het wel moeilijker. Overal duiken open lijsten en stadslijsten met verruimingskandidaten op.

“Uit noodzaak. De platgetreden paden van de traditionele politiek werken niet langer bij de bevolking. Ze vinden geen volk meer voor hun lijsten. Stadslijst in Oostende, Lijst van de burgemeester in Kortrijk… Volgens mij is dat plat opportunisme. Het verdoezelen van hun onmacht. Een derde van de verkozenen in de Nederlandse gemeenteraden zijn onafhankelijke kandidaten. Ik geloof dat ook wij die richting uitgaan. Met Lijst De Decker weten mensen voor wie ze stemmen. What you see, is what you get.”

“Omdat ik betrouwbaar ben, vinden andere politieke partijen mij ‘ongeschikt’ voor politiek”

In hoeverre moeten de mensen op uw lijst binnen de lijntjes kleuren?

“Dat moeten ze niet. Een eigen mening hebben mag. We hebben samen het partijprogramma voor deze gemeente vastgelegd. Dat is wat wij verdedigen, waar we voor staan.”

Lijsten vullen, is niet evident.

“Van mij mochten er 50 kandidaten op de lijst. Ik heb mensen moeten ontgoochelen. Ik heb geen kandidaten te kort. Zelfs geen vrouwen.”

Is een coalitie met N-VA mogelijk na wat er tussen u en Bart De Wever is gebeurd?

“Op initiatief van Theo Francken – met wie ik goed overeen kom – hebben we onlangs samen op restaurant gezeten. Hij heeft zich verontschuldigd voor de manier waarop alles gelopen is. Daarmee is voor mij de kous af. Ik voelde dat het oprecht was. Je kan vergeven, maar vergeten is iets anders.”

“Hier kan ik eigenlijk met iedereen door de deur, zelfs met Geert Verdonck, een socialist. Hij is eerlijk en rechtlijnig. Je weet wat je aan hem hebt. Zo wil ik ook aan politiek doen.”

“Ik kan gerust compromissen sluiten. Maar niet als het over wantoestanden gaat”

Het casinodossier was de afgelopen legislatuur allesbepalend in Middelkerke. Zal het ook zijn rol spelen tijdens de komende verkiezingen?

“Natuurlijk. Het casino ligt erbij als de ruïne van Tsjernobyl. Dat steekt, de mensen pikken dat niet. Als inwoner wil je trots zijn op je gemeente. De Pano-reportage heeft veel in gang gezet. Je kan als politicus roepen in de gemeenteraad, dingen aankaarten. Toch hebben de mensen dan nog hun twijfels. De ingeschatte geloofwaardigheid van een politicus ligt op 17 %, dacht ik. Maar als het op televisie is geweest, dan is het waarheid. Zo’n ontluisterend dossier over wanbeleid, corruptie, bouwmaffia, belangenvermenging en vriendjespolitiek. Dat zijn Russische toestanden. Dit is het symptoom van het beleid. Kan je een gemeente noemen in België waar de gerechtelijke politie de afgelopen legislatuur twee keer binnengevallen is? De bestuursploeg probeert dit af te doen als politieke pesterijen van de oppositie. Maar een onderzoeksrechter beslist niet zomaar tot een huiszoeking, hoor. Geloof me, de kiezers zijn slimmer dan dat. De burgemeester en de schepenen hebben te veel macht. In het schepencollege wordt heel veel beslist zonder de controlerende rol van de gemeenteraad. In de loop van deze legislatuur is een van de schepenen hier in de gemeenteraad al 24 keer even naar buiten moeten gaan omdat er een dossier werd behandeld over hemzelf of over een van de ondernemingen waar hij inzit. De grootste economische activiteit aan de kust is immobiliën. Zoek zelf maar eens uit hoeveel kustburgemeesters actief zijn in immobiliën. Je zal versteld staan.”

Hoe ziet u dan zelf uw rol?

“Als oppositieraadslid moet je de meerderheid controleren. Maar dit gebeurt vandaag niet meer. Ook in het parlement zie je dat. Zelf ben ik wel iemand die dossiers uitpluist en die controlerende rol op mij neem. Tot grote ergernis van het bestuur. Ik ben een outcast en een ambetanterik. Men verwijt mij gebrek aan respect. Maar democratie werkt pas als de oppositie de meerderheid controleert.”

Verdienen gemeenteraadsleden en dan in het bijzonder oppositieraadsleden wel genoeg om die controlerende rol naar behoren uit te voeren?

“Nee. Gelukkig zit ik in een luxepositie. Ten eerste heb ik ervaring. Ik zit ondertussen al 20 jaar in de politiek, ook op nationaal niveau. Ten tweede heb ik tijd. Gewone gemeenteraadsleden oefenen die taak meestal uit naast hun gewone job. Probeer dan maar eens tijdens de openingsuren van het gemeentehuis tijd te vinden om dossiers te gaan uitpluizen. Ik heb daar tijd voor, maar toch is het niet altijd evident. De notulen van het schepencollege krijgen we pas veel later doorgestuurd. Je zou een agendapunt kunnen toevoegen aan de volgende gemeenteraad, maar op het moment dat die samenkomt, zijn de beslissingen dikwijls al genomen. Als oppositielid kan je eigenlijk alleen maar gefrustreerd zijn.”

Wat wil u veranderen in Middelkerke?

“Ten eerste duidelijkheid en transparantie. Ik denk dat dat voor zich spreekt na de schandaalsfeer van de huidige legislatuur. Ten tweede jongeren en jonge gezinnen aantrekken. Ik ben een 60-plusser, net als de helft van de bevolking. Ten derde wil ik de gemeentebelastingen op 0 % brengen. Met de verkwisting alleen los je dat op. We hebben 50 miljoen verspeeld in het casinodossier. Gooi niet met geld voor nutteloze plastic eendjes of schapen – noem het kunstwerken als je wil. Net zo frustrerend is het geld dat verdwijnt voor het eigenbelang, zoals bij de restauratie van een molen voor de familie van de burgemeester. Kustgemeenten zijn rijk. De belasting op de tweede verblijven is een groot inkomen. Rationaliseren is de boodschap.”

“Discussie in de politiek moet nieuw leven ingeblazen worden. Ik mis de preekstoel in het parlement. De redenaarskunst, de eloquentie (welsprekendheid, n.v.d.r.) om dingen aan te brengen. Bart De Wever is daar een meester in. Voor mij maakt dat ontegensprekelijk deel uit van de politiek. Als de kiezer mij een kans geeft in Middelkerke, dan is het eerste wat ik invoer een vragenuurtje voor de burger tijdens de gemeenteraad. Je moet weten wat er leeft. Ik ben een absoluut voorstander van een referendum: als het gaat om het traject van de E40 of de toekomst van het casino, dan verdienen de inwoners toch inspraak? Je moet de democratie laten spelen.”

Speelt zo’n referendum niet in de kaart van mensen die overal tegen zijn? Wie neutraal staat tegenover een voorstel is minder geneigd om te komen stemmen. Onderzoek wijst uit dat vooral de nee-stemmers komen opdagen tijdens een referendum.

“Dat is hun goed recht. Dan moet je maar een beter project voorstellen. Projecten die de toekomst van onze gemeente bepalen, daar laat je de burgers mee over beslissen. En als de grootste schreeuwers gelijk halen, dan leg je je als bestuursploeg daar bij neer.”

En wat met Lijst De Decker na Jean-Marie Dedecker?

“Mijn neef Tom is een rastalent. Hij staat klaar om mij op te volgen. Wie bij mij gedijt, heeft dezelfde ingesteldheid. In deze tijd van politieke correctheid, apprecieer ik het meest de mensen die vrank en vrij durven uitkomen voor hun mening. Zo ben ik ook. Maar voor het aan de opvolging is… Ik ben eens bijna partijvoorzitter geweest van Open VLD, eens bijna minister. Nu zou ik graag eens echt burgemeester worden.”