Wie zijn ze? Wat drijft ze? Paul Jambers groeide indertijd uit tot Pieken Paultje door die vragen te stellen. Nu Vlaams Belang piekt en in vele West-Vlaamse gemeenten de sterkste partij is, volgden we ‘een zwarte route’ doorheen de provincie, om die kiezers te vinden en te horen wat hen drijft. Maar zolang ze niet uit het cordon sanitaire verlost worden, zijn velen niet happig om zich te tonen.
De uitbaatster van Tearoom Chocolat op ‘t Sas in Bredene wil niet over de verkiezingen praten. “Mijn bloed gaat koken van de politiek,” briest ze. “We zijn verplicht om te gaan kiezen, maar de stemmen van de winnende partijen die niet in het kraam van de machthebbers passen, belanden meteen in de vuilnisbak. Want dat is toch wat dat cordon is?”
(Lees verder onder de video)
Dorine L’Usyne laat net haar hondje Arthur uit op het Plovieplein. “Ik ben een rode,” zegt ze. En ze heeft het niet alleen over haar haarkleur. “Ik vind nog altijd dat men niet mag vergeten dat ik dankzij de socialisten het recht heb om te stemmen. Maar ik voelde zaterdag al op de barbecueparty van het volleybal welke wending het zou nemen, toen ik de jongens hoorde zeggen dat ze voor het Vlaams Belang zouden stemmen. Ze zijn bang dat alle werk in de toekomst voor de vreemdelingen zal zijn.”
Verborgen armoede
Ronny Malengier staat vlakbij aan de kassa in de Spar uit te leggen dat het nu maar eens tijd moet zijn om dat cordon sanitaire op te heffen. “Ik werk van mijn 14 jaar. Wat ga ik hebben van pensioen? Ik ben nu bijna 63. Ik heb twee keer een hartinfarct gehad. Ik heb in de bouw gewerkt en nu sta ik in de keuken. Is dat misschien geen zwaar beroep? Ga hier eens aanbellen bij de mensen, je zult schrikken van hoeveel verborgen armoede er is. Dat de dames en heren politici eens besparen.”
“Ik ben geen racist, maar wij moeten ervoor werken en die vreemden krijgen het in de schoot geworpen” – Ronny Malengier, keukenhulp
“Ze denken: de werkende mensen, dat zijn ezels, hou ze dom. Ze hebben dat indertijd ook gezegd van de ‘negertjes’. Maar zij zijn slimmer geworden, al die vreemden. Ze kennen beter de weg dan wij, alle achterpoortjes ook, en ze hebben veel meer voordelen. Ik ben geen racist hé, maar wijmoeten ervoor werken en zij krijgen het in de schoot geworpen.”
Droom er niet van
Even later in Houthulst. Een oudere man die liever zijn naam niet in de gazet ziet, “want veel mensen kennen mij”, laat doorschemeren dat hij ook voor het Belang gestemd heeft. “Maar ik trek het me allemaal niet meer aan. Het enige wat ik nog aantrek is ‘s morgens mijn broek,” lacht hij. Alice Lemahieu, een keurig en fit dametje op leeftijd staat naar de affiches van Francesco Vanderjeugd te kijken op de aanplakborden bij de kerk. Ze komt uit Staden, maar ze is van een trotse familie uit Houthulst.
“Jammer dat ons burgemeestertje niet verkozen is. Die jongen staat dan nog zo mooi zijn plek af,” zegt ze op een toon die de aanhef van een klaagzang zou kunnen zijn. Maar dan herpakt ze zich. “Ik hou van Houthulst. Mensen helpen mekaar hier,” zegt ze terwijl een stoet bejaarde rolstoelpatiënten voorbij rolt, geruggensteund door verplegers waarvan één kwijt wil “dat ik niet goed ben van den uitslag“. Alice zegt dat ze geen mening heeft over de verkiezingsresultaten. Al heeft ze er haar twijfels bij dat het “die partij om het belang van de Vlamingen te doen is”. “Ik denk dat de jongeren zich hebben laten vangen,” maakt ze de bedenking. Maar ze verwijt niemand iets. “Ze moeten trachten overeen te komen. Dat is in een menage ook zo. Wie zegt dat er nooit meningsverschillen zijn, die liegt. Maar je moet dat weer goedklappen. Weet je wat mijn man en ik zeiden voor we ‘s avonds de ogen sloten? ‘Droom er niet van’. En we zijn 57 jaar getrouwd geweest.”
“Moeten wij ons aanpassen aan hen, of zij aan ons?” – Ivan Schoolaert, werkte 45 jaar in fabriek
Ivan Schoolaert droomt er wel van. Hij is een wat bedeesde, keurige man die na een 45-jarige beroepscarrière sinds 1 mei met pensioen is. Hij heeft net zijn kleinzoon Mathis opgehaald van de kleuterschool. Hij was altijd een trouwe CD&V-volgeling, maar nu heeft hij op Vlaams Belang gestemd. “Maar ik ben geen racist hé,” benadrukt ook hij meteen. Hij is ontgoocheld in de politiek en bang. “Nee, er zijn hier inderdaad nog niet veel vreemdelingen. Maar kijk in Roeselare, Kortrijk en nog meer in de echt grote steden. Daar krijgen andere culturen stilaan de bovenhand. Moeten wij ons aanpassen aan hen, of zij aan ons? In veel gevallen gebeurt het omgekeerde.”
Ivoren toren
In frontdorp Moorslede zegt Danny Bardyn dat hij zoals gewoonlijk heeft gestemd “voor de partij van de werkmensen”. “Maar ik begrijp de vele stemmen voor het Vlaams Belang. Er zit heel veel frustratie in die stemmen. Zij die gaan werken hebben te weinig, zij die niet werken vaak te veel. Om de vier jaar vragen de politici om een bolletje te kleuren en je vervolgens te negeren tot er weer gestemd moet worden. Het is tijd dat ze uit hun ivoren toren komen.” Paul Deman in café ‘In Cany’ heeft niet voor Vlaams Belang gekozen. “Als één van de weinigen in de gemeente,” lacht hij. “Maar ik ben wel voor het doorbreken van het cordon. Als ze nu mogen meebesturen en ze kunnen het niet, dan gaan ze volgende keer afgestraft worden. Maar als ze nu weer aan de zijlijn moeten toekijken, dan halen ze bij de volgende verkiezingen 30 procent.”
Danny Seynhaeve heeft wel voor het Belang gestemd. Onder meer omwille van de vreemdelingenproblematiek. “Die zijn hier toch niet?”, proberen we. “O nee?”, repliceert hij. “Kijk, hier naast mijn deur is het OCMW aan het bouwen. Niet voor de gewone mens, maar voor de vreemdelingen. We worden achteruitgeduwd. Vlaams Belang zegt: ‘Onze mensen eerst’. En daarom krijgt de partij mijn stem. Want wij worden genegeerd. Vroeger had ik een mooie villa”, zegt hij, en zijn blauwe ogen worden glazig. “Een bende Polen heeft al mijn materiaal gestolen. Ik was met verlof en ik kwam terug en alles was weg: kraan, bestelwagens, alles, tot de laatste nagel. Opeens had ik niets meer. Ik heb een hele tijd met vijf euro per dag moeten leven. Je ziet jonge buitenlanders rondrijden met dure sleeën, terwijl ik nauwelijks een deftige fiets kan kopen.”
Vuile zakkendoeken
Nog meer zulke verhalen op het terras van ‘t Vervolg in grensstad Wervik. Jonge, afgetrainde mannen in strakke T-shirts spuien er hun verontwaardiging. “Komaan zeg, als de koning nu weer Tom Van Grieken niet uitnodigt, dan is dit hier toch geen democratie meer? De tweede partij van het land wordt niet gehoord.” Ze willen niet in beeld komen. “Eenmaal je op Vlaams belang stemt, ben je racist. Dat is dikke zever. Ik heb veel maten die niet blank zijn, maar ik stem al 12 jaar op het Vlaams belang, gewoon omdat het de enige partij is die luistert naar het volk. En het volk heeft gekozen”, zeggen ze.
“Mijn ouders stemmen op Vlaams Belang, dus ik ook” – Brian Devoldere, student
Student Brian Devoldere stapt even van de fiets bij het standbeeld van het parend hertenkoppel van Wim Delvoye op Steenakker om te vertellen waarom ook hij voor het Vlaams Belang heeft gestemd. “Mijn ouders stemmen erop, dus ik ook.” Gevraagd naar wat hem aanspreekt in het programma van het Vlaams Belang, verwijst hij meteen naar het thema van de migratie. “Mijn vriendin woont in Menen, en daar zie je alleen nog ‘zulke’,” snuift hij. “Toen ik daar een vakantiejob had, moest ik er papier rapen en die mannen kwamen speciaal in mijn buurt hun neus snuiten en gooiden de gebruikte zakdoeken voor mijn voeten op de grond. Mensen van bij ons keken hen ook aan. Dat doe je toch niet?”
Lees al het verkiezingsnieuws hier én vrijdag in onze extra verkiezingskrant. Twee kranten voor de prijs van één!
Verkiezingen 26 mei 2019
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier