De ‘splitsing’ van West-Vlaanderen botst op verzet: “Minister Somers ontkent ons West-Vlaamse gevoel”

Olaf Verhaeghe

De hertekende provinciekaart van minister Bart Somers stuit op verzet bij de meerderheid van de West-Vlaamse burgemeesters. Vooral CD&V ziet in de regiovorming het begin van het einde van West-Vlaanderen als geheel. “Somers wil rommelen met het West-Vlaamse gevoel zonder de situatie hier echt te kennen”, klinkt het.

Van de organisatie van het openbaar vervoer tot het regelen van de afvalophaling: door altijd met dezelfde buren, steden en gemeenten samen te werken moet het transparanter, efficiënter en goedkoper worden. Dat is het idee van Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open VLD).

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

In oktober had hij zijn nieuwe kaart van Vlaanderen klaar, met daarop 13 regio’s. Die concrete samenwerkingsverbanden tussen steden en gemeenten moeten straks komaf maken met het lappendeken aan intercommunales, overlegorganen en algemene vergaderingen. In het voorstel van minister Somers wordt West-Vlaanderen opgedeeld in drie regio’s: Zuid-West-Vlaanderen, Westhoek en het grote Brugge-Oostende-Midwest.

Vraagtekens

Dat kaartje komt op het bureau van de provinciegouverneurs terecht, die na gesprekken met hun burgemeesters de opmerkingen terug kunnen sturen naar de minister. En of er West-Vlaamse opmerkingen komen. Het rapport dat gouverneur Decaluwé terugstuurt, staat vol kanttekeningen en vraagtekens.

Niet dat het voorstel genadeloos wordt afgeschoten, maar veel animo is er niet. Twee op de drie West-Vlaamse burgemeesters uit bezwaar tegen het hertekende kaartje. Vooral vanuit CD&V-hoek is de vrees voor het einde van West-Vlaanderen als geheel groot. In het plan ziet men een opstapje naar het schrappen van provincies. West-Vlaanderen als één regio, net zoals Limburg één kleur krijgt in het voorstel, kan soelaas bieden.

Brecht Warnez, CD&V-schepen in Wingene en lid van het Vlaams Parlement, is fel gekant tegen de regiovorming.© BELGA
Brecht Warnez, CD&V-schepen in Wingene en lid van het Vlaams Parlement, is fel gekant tegen de regiovorming.© BELGA

CD&V’er Brecht Warnez, schepen in Wingene, Vlaams Parlementslid en professor Bestuursrecht aan de Universiteit Gent, erkent het probleem van de structurele verrommeling, maar is streng voor de minister en de oplossing die hij voorstelt. “Hij wil rommelen met het West-Vlaamse gevoel, met onze identiteit, met onze samenhang, zonder de situatie hier te kennen”, stelt hij.

“Dat Bart Somers zich wil afzetten tegen Antwerpen: mij goed. Maar daar hebben wij niets mee te maken” – Brecht Warnez, Vlaams Parlementslid voor CD&V

“Van Wingene tot Heuvelland en van De Panne tot Anzegem mag je het gaan vragen: wij voelen ons allemaal West-Vlaming. Bart Somers is burgemeester in Mechelen en voor hem is het blijkbaar vreselijk om ik ben Antwerpenaar te zeggen. Dat hij zich wil afzetten tegen de stad Antwerpen, allemaal goed en wel.

Maar daar hebben wij niets mee te maken. Bart Somers wil West-Vlaanderen splitsen, maar West-Vlaanderen wil dat helemaal niet. Wij kunnen de vraagstukken die er zijn perfect onder de koepel van één West-Vlaamse regio oplossen, met gebiedsgerichte werking.”

Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open VLD).© BELGA
Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open VLD).© BELGA

Kris Declercq, CD&V-burgemeester van Roeselare, nuanceert de scherpe woorden van Brecht Warnez enigszins, maar vraagt minister Somers alleszins te luisteren naar de input vanuit West-Vlaanderen. “Met Midwest zijn wij aan elkaar verknocht en bewijzen we dat goed en gericht samenwerken voor verschillende thema’s zeker kan”, zegt hij.

“Maar er mogen geen ijzeren gordijnen tussen de regio’s ontstaan. We moeten over het muurtje kunnen blijven kijken en in die optiek vind ik de rol van de provincie zeker nog belangrijk. Het werk stopt niet aan de grens, ook niet aan die van de regio.”

(Nog) niet einde van provincie

Dat het vormen van regio’s een uitholling, laat staan splitsing, van de provincies voor ogen heeft, ontkent minister Somers bij monde van zijn woordvoerder. De persoonlijke mening van de minister over de rol van provincies liever kwijt dan rijk is gekend, maar het huidige Vlaams regeerakkoord laat geen ruimte om op provinciaal vlak aan bevoegdheden te sleutelen.

“Regio’s zijn geen bestuurslaag zoals de provincies. Het enige wat wij met deze oefening voor ogen hebben, is orde scheppen in de chaos van de meer dan 2.200 samenwerkingsverbanden tussen gemeenten”, stelt Somers’ woordvoerder Arthur Orlians. “Een kat vindt er zijn jongen onmogelijk nog terug. Hoe de regio’s eruit zullen zien, ligt nog niet vast en uiteraard houden we rekening met alle opmerkingen en adviezen. We hebben een startkaart gemaakt waar West-Vlaanderen drie regio’s krijgt, maar dat kunnen er evengoed vier of vijf worden.”

Eén provinciale regio is dus een no go . Naar vijf dan maar, bouwend op de fundamenten die er vandaag al grotendeels liggen? “Veel logischer”, knikt Bart Tommelein, burgemeester van Oostende en partijgenoot van minister Somers. “Zuid-West-Vlaanderen en de Westhoek, dat spreekt voor zich. Daarnaast heb je vandaag al een sterke Midwest en zijn er in de regio Oostende en de regio Brugge al concrete en verregaande samenwerkingen. Het gaapt gelijk een oven, zoals men dat zo mooi zegt, om dat te bestendigen en uit te bouwen. En je kan niet zeggen dat het niet van onderuit is gegroeid, want we we doen het al!”

Stadsregio

“Ik volg de collega’s van CD&V bovendien niet helemaal wat dat West-Vlaamse gevoel betreft. Uiteraard zijn er veel gemeenschappelijke kenmerken, maar alleen al het zuiden en het noorden zijn enorm verschillend”, aldus burgemeester Tommelein.

“Ik denk dat we moeten afstappen van de idee om West-Vlaanderen altijd als één geheel te bekijken. Met 64 gemeenten in een vergadering zitten… Ik daag u uit. Dat is praktisch onhaalbaar. Natuurlijk blijft er een rol voor de provincie, al mogen we die niet overdrijven. Op een gegeven moment moet je durven zeggen waar het op staat: een stadsregio is het meest efficiënt voor heel wat bovenlokale afspraken.”

Eind februari trekt de Vlaamse regering de laatste grenzen op de regiokaart. De knoop over de ‘splitsing’ zal dan worden doorgehakt. Benieuwd of iedereen zich daarbij zal neerleggen.

Politicoloog Herwig Reynaert: “Niet overtuigd van meerwaarde miniprovincies”

Politicoloog Herwig Reynaert (UGent), expert op vlak van lokale politiek, maakt nog veel voorbehoud bij het regioplan van minister Somers. “De vrees bestaat dat je een heel aantal miniprovincies krijgt, een nieuw laagje tussen het lokale bestuur en Vlaanderen”, duidt hij. “Men heeft het over meer transparantie, meer duidelijkheid en meer efficiëntie, maar of dat effectief het geval zal zijn, is lang niet zeker. Inhoudelijk is er bijvoorbeeld nog veel onduidelijkheid over de specifieke rol van die regio’s. Ik ben op dit moment niet overtuigd van de meerwaarde.”

Dat er vandaag al heel wat gehakketak is over de regio’s, doet volgens professor Reynaert weinig goeds vermoeden. “Er zijn, ook binnen de Vlaamse regering, meer tegenstanders van de provincies dan voorstanders. Maar in deze begin je al met discussie en met verzet. De regio’s zullen er komen en veel burgemeesters zullen zich er tegen wil en dank moeten bij neerleggen. Heel handig is dat niet”, besluit hij. (OV)

Lees ook de opinie van onze opiniërend hoofdredacteur Jan Gheysen: “Het werkstuk waarmee de minister nu naar buiten komt is allesbehalve een meesterstuk. Het is, wat ons betreft, ronduit een misbaksel, waarvan we hopen dat het niet de etalage haalt.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier