De drie partijen die in Oostende het meest geld uitgaven aan de verkiezingscampagne, zijn ook zij die stemmen verloren: de Stadslijst, N-VA en CD&V. Partijen die wat minder spendeerden, boekten stemmen- en zetelwinst: Open VLD, Groen en Vlaams Belang. In vergelijking met veel andere kandidaten haalde Bart Tommelein zijn burgemeesterssjerp binnen voor een prikje: slechts 54 cent per stem. Koploper Jasna Ameye spendeerde aan de campagne 7,34 euro per stem. Zij is niet verkozen.
Lees meer over de verkiezingsuitgaven op www.kw.be/verkiezingsuitgaven.
Alle partijen en individuele kandidaten moeten na de verkiezingen aangifte doen van hun verkiezingsuitgaven. Wij keken de cijfers in op de rechtbank in Brugge en dat leverde interessante conclusies op. Als we naar de uitgaven van de partijen als geheel kijken, zien we eerst en vooral dat geen enkele partij in Oostende het toegelaten maximum van 60.926 euro overschreed. De Stadslijst komt wel in de buurt: 58.492,03 euro. Daarna volgen N-VA met 46.663,12 euro en CD&V met 44.038,79 euro.
Vlaams Belang spendeerde het minst, toch van de partijen die zetels behaalden: 9.422,57 euro. Dat is zelfs minder dan Oostende Koningin, dat geen zetel veroverde, maar er 11.141,69 euro doorjoeg. De Groen-campagne is al een stuk duurder, 25.180,26 euro. Open VLD hoestte 34.988,59 euro op. Opvallend: de drie partijen met de duurste campagne verloren stemmen, de drie met de goedkoopste campagne de hele kleintjes niet meegerekend gingen vooruit.
CD&V: duurste zetels
Een interessante oefening is om de campagnekosten te delen door het aantal behaalde zetels. Zo kom je te weten hoeveel een zetel de partij kostte. De drie CD&V-verkozenen zitten op de duurste stoelen: de partij moest er 14.679,60 euro per stuk voor neertellen. Daarna volgt N-VA met 6.666,16 euro per zetel en de Stadslijst vervolledigt de top drie met 5.358,37 euro per zetel. De Stadslijst verloor vier zetels, N-VA drie en CD&V geen zetels, maar wel 745 stemmen.
Groen voerde een vrij sobere campagne, maar die kostte per zetel toch 5.036,05 euro. Daarmee vergeleken komt Open VLD er goedkoop van af met 3.887,62 euro per zetel. Vlaams Belang haalde zijn zes zetels binnen voor de weggeefprijs van 1.570,43 euro per stuk. Groen boekte één zetel winst, Open VLD won er drie zetels bij en Vlaams Belang verdubbelde zijn zetelaantal tot zes.
Grootste partij
“Veel strategie zit er niet achter ons uitgavenpatroon”, zegt burgemeester Johan Vande Lanotte. Zijn Stadslijst voerde de duurste campagne. “Wij sparen gewoon zes jaar. Alle mandatarissen doen elk jaar een bijdrage aan de partijkas. Van het bijeengespaarde bedrag geven we 80 procent uit. We blijven uiteraard ook binnen de toegelaten limieten. De partijen die vooruitgang boekten, gaven het minst uit? Dat is iets waar je niet veel aan kan doen. Wij zijn toch de grootste partij gebleven.”
Johan Vande Lanotte: “Zes jaar sparen en dan 80 procent van kas voor campagne”
Als we naar de persoonlijke uitgaven kijken, bleef Johan Vande Lanotte met 3.207,77 euro relatief sober. Uiteraard een fiks bedrag, maar toch eerder bescheiden voor de lijsttrekker van de grootste partij. Drie partijgenoten lieten het breder hangen: Niko Geldhof, die met 3.843,14 euro uitgaven niet verkozen raakte, Arne Deblauwe 3.471,16 euro en Vanessa Vens 3.407,33 euro. Johan Vande Lanotte deed het ook nipt zuiniger dan zijn grootste tegenstander Bart Tommelein, die 3.244,33 euro armer is. Deze vijf zijn de grootste besteders.
Geld voor kandidaten
“Wij voerden vooral een groepscampagne”, aldus Vande Lanotte. “Ik maakte relatief weinig persoonlijke publiciteit. We werkten bewust sterk op de groep.”
Sterke focus op de groep? Dat hebben heel wat kandidaten bij de Stadslijst toch anders begrepen. In de top 20 van de duurste persoonlijke campagnes staan 13 mensen van de Stadslijst.
Wel valt op dat heel wat Stadslijst-kandidaten onder elkaar samen legden voor een folder, affiche of Facebookbericht en dat die gemeenschappelijke acties ook grotendeels door de partij betaald werden. Ook andere partijen gaven geld aan hun kandidaten om de persoonlijke campagne te financieren: elke N-VA’er ontving zo 321,02 euro, bij CD&V lag voor elke kandidaat 135 euro klaar en bij Vlaams Belang zien we wisselende bedragen en voor een aantal kandidaten ook niets.
Niemand boven limiet
Ook wat persoonlijke uitgaven betreft, ging niemand in Oostende boven de limiet van 4.145,65 euro. Per stem gerekend, betaalde Tommelein slechts 54 cent per stem en Vande Lanotte 63 cent. CD&V-lijsttrekster Krista Claeys declareerde 1.502,55 euro campagne-uitgaven, of 1,42 euro per stem. Zo gerekend is zij de duurste lijsttrekker.
De goedkoopste kopman, van de partijen die zetels in de wacht sleepten, is Björn Anseeuw (N-VA) met amper 413,49 euro campagnekosten of 16 cent per stem. Ook Wouter De Vriendt (Groen), 803,48 euro of 31 cent per stem, en Christian Verougstraete (Vlaams Belang), 516, 58 euro of 33 cent per stem, hielden de portefeuille redelijk dicht.
Conclusie: je kan verkiezingen winnen met relatief weinig kosten. Nietwaar, stemmenkampioen Bart Tommelein? “We moeten elkaar ook geen Liesbeth noemen”, reageert de toekomstige burgemeester. “Tijdens de campagne voel je wel aan als je meer inspanningen moet leveren om winst te boeken of het verlies te beperken. Wij voelden dat het goed zat en hoefden dus niet meer uit te geven. Maar het klopt dat wij doelbewust een vrij goedkope campagne gevoerd hebben.”
aandacht
“Vooreerst heb ik veel geïnvesteerd in sociale media voor de sperperiode. Dat zijn kosten die we niet moeten aangeven”, verklapt Tommelein zijn keukengeheimen. “Bovendien ben ik een absolute non-believer van affiches en drukwerk. Affiches en folders beperkten wij tot een minimum en we plaatsten nagenoeg geen borden. Een goede investering was wel het huren van een pand in de Alfons Pieterslaan als campagnehoofdkwartier. Dat kostte ons slechts zo’n 4.500 euro, maar leverde heel veel op.”
Bart Tommelein: “Ik geloof absoluut niet in affiches en drukwerk”
“We hebben de hele campagne gevoerd zonder reclamebureau”, stipt de bijna-burgemeester aan. “Maar natuurlijk: als minister krijg je ook veel media-aandacht. Je hebt geen grote campagne nodig om te winnen. Dat speelt ook voor Johan Vande Lanotte: de hele verkiezingscampagne draaide rond de tweestrijd tussen ons. Dat zorgt voor heel veel aandacht, waardoor je niet veel extra meer hoeft te doen.”
Christian Verougstraete (Vlaams Belang): “Het heeft vooral met de politieke sfeer te maken”
“Wij hebben wat minder uitgegeven dan bij vorige verkiezingscampagnes”, zegt Vlaams Belang-kopman Christian Verougstraete. “In 2014 heeft onze partij nationaal de verkiezingen verloren, vandaar dat we minder middelen ter beschikking hebben. We moesten daardoor ook ons partijsecretariaat in Oostende opgeven. Onze administratie moet nu door vrijwilligers gebeuren. We keren terug naar de bron, als het ware.”
“We kozen er bewust voor om niet te veel uit te geven aan deze campagne, maar de mensen moeten wel weten dat je nog bestaat en je moet je kandidaten bekend kunnen maken. Wij gingen meer dan vroeger de digitale weg op, maar plaatsten ook publiciteit in de kranten en verspreidden folders. Je moet nieuwe en oude methodes gebruiken, want er zijn veel oudere mensen in Oostende. Onze kandidatenfolder lieten we wel bussen door vrijwilligers. We gaven minder uit, maar met meer succes. Het verkiezingsresultaat hangt veel meer af van de politieke sfeer die er heerst. Dat hebben we ook aangevoeld. We gingen veel op stap, naar de wijken en op café. Zo hoor je van de mensen zelf wat de problemen zijn. Menselijk contact blijft belangrijk.”
Cyriac Borloo (CD&V): “Zorgen dat ons achteraf niets te verwijten viel”
Als je de prijs per behaalde zetel berekent, heeft CD&V de duurste verkiezingscampagne van Oostende. Maar de partij is niet ontgoocheld. “Bij het begin van de legislatuur besloten wij om de eerste drie jaar zuinig te zijn, zodat we een redelijk budget konden bijeensparen voor de campagne”, verklaart voorzitter Cyriac Borloo de vrij hoge factuur. “Wij kozen voor een uitgebreide campagne, een mix van drukwerk en digitaal, professionele filmpjes… We wilden een frisse campagne die de verjonging van de lijst uitstraalde. Dat was vrij duur, maar het is ook zo dat onze kandidaten maar heel weinig investeringen moesten doen. Bij andere partijen voeren de kandidaten ook nog heel wat persoonlijke campagne, bij ons is dat niet het geval. Het resultaat was dan ook een gestroomlijnde, maar duurdere campagne. Dat heeft ons niet de verhoopte stemmenwinst opgeleverd, maar we wilden ook dat ons achteraf niets te verwijten viel. We hadden een jonge, dynamische lijst en we hebben veel geïnvesteerd in de bekendmaking daarvan. Daaraan zal het niet hebben gelegen. Wij werken nu verder aan de verjonging van de partij. Wij zijn zeker niet gefrustreerd, maar gaan op de ingeslagen weg verder.”
Christian Verougstraete (Vlaams Belang): “Het heeft vooral met de politieke sfeer te maken”
“Wij hebben wat minder uitgegeven dan bij vorige verkiezingscampagnes”, zegt Vlaams Belang-kopman Christian Verougstraete. “In 2014 heeft onze partij nationaal de verkiezingen verloren, vandaar dat we minder middelen ter beschikking hebben. We moesten daardoor ook ons partijsecretariaat in Oostende opgeven. Onze administratie moet nu door vrijwilligers gebeuren. We keren terug naar de bron, als het ware.”
“We kozen er bewust voor om niet te veel uit te geven aan deze campagne, maar de mensen moeten wel weten dat je nog bestaat en je moet je kandidaten bekend kunnen maken. Wij gingen meer dan vroeger de digitale weg op, maar plaatsten ook publiciteit in de kranten en verspreidden folders. Je moet nieuwe en oude methodes gebruiken, want er zijn veel oudere mensen in Oostende. Onze kandidatenfolder lieten we wel bussen door vrijwilligers. We gaven minder uit, maar met meer succes. Het verkiezingsresultaat hangt veel meer af van de politieke sfeer die er heerst. Dat hebben we ook aangevoeld. We gingen veel op stap, naar de wijken en op café. Zo hoor je van de mensen zelf wat de problemen zijn. Menselijk contact blijft belangrijk.”
Silke Beirens (Groen): Nul euro kosten en meteen schepen
Er zijn ook heel wat kandidaten die geen persoonlijke verkiezingsuitgaven doen. Bij Groen waren er dat zelfs 26, onder wie toekomstig schepen Silke Beirens. Nul euro kosten en meteen schepen, van een geslaagde campagne gesproken! “Het was voor mij de eerste keer”, legt ze uit. “Het leek me zot om massaal veel kosten te maken. Van de partij kregen we een 25-tal affiches en een 100-tal flyers en dat leek mij voldoende. Op een bepaald moment heb ik getwijfeld om nog wat affiches bij te drukken, maar ik had het gevoel dat het goed was zo. Groen ijvert ook voor zo weinig mogelijk drukwerk. Ik deed veel huisbezoeken – een hele inspanning, want ik was zwanger – en ik heb veel gepraat met de mensen. Dat was blijkbaar voldoende om verkozen te worden en om een schepenzetel in de wacht te slepen. Ik moet wel bekennen dat ik zoveel stemmen (663, red.) niet had verwacht. Ik voelde wel dat veel mensen mij aanspraken. Mijn voorgeschiedenis speelt wel mee: ik werkte op het stadhuis en had twee jaar een eigen zaak. Veel mensen kennen mij nog van daar. Ik kwam wel bewust niet op plaatsen waar ik anders ook niet kom. Gewoon jezelf blijven en je niet anders voordoen dan je bent, dat leek me het beste.”
Cyriac Borloo (CD&V): “Zorgen dat ons achteraf niets te verwijten viel”
Als je de prijs per behaalde zetel berekent, heeft CD&V de duurste verkiezingscampagne van Oostende. Maar de partij is niet ontgoocheld. “Bij het begin van de legislatuur besloten wij om de eerste drie jaar zuinig te zijn, zodat we een redelijk budget konden bijeensparen voor de campagne”, verklaart voorzitter Cyriac Borloo de vrij hoge factuur. “Wij kozen voor een uitgebreide campagne, een mix van drukwerk en digitaal, professionele filmpjes… We wilden een frisse campagne die de verjonging van de lijst uitstraalde. Dat was vrij duur, maar het is ook zo dat onze kandidaten maar heel weinig investeringen moesten doen. Bij andere partijen voeren de kandidaten ook nog heel wat persoonlijke campagne, bij ons is dat niet het geval. Het resultaat was dan ook een gestroomlijnde, maar duurdere campagne. Dat heeft ons niet de verhoopte stemmenwinst opgeleverd, maar we wilden ook dat ons achteraf niets te verwijten viel. We hadden een jonge, dynamische lijst en we hebben veel geïnvesteerd in de bekendmaking daarvan. Daaraan zal het niet hebben gelegen. Wij werken nu verder aan de verjonging van de partij. Wij zijn zeker niet gefrustreerd, maar gaan op de ingeslagen weg verder.”
Christian Verougstraete (Vlaams Belang): “Het heeft vooral met de politieke sfeer te maken”
“Wij hebben wat minder uitgegeven dan bij vorige verkiezingscampagnes”, zegt Vlaams Belang-kopman Christian Verougstraete. “In 2014 heeft onze partij nationaal de verkiezingen verloren, vandaar dat we minder middelen ter beschikking hebben. We moesten daardoor ook ons partijsecretariaat in Oostende opgeven. Onze administratie moet nu door vrijwilligers gebeuren. We keren terug naar de bron, als het ware.”
“We kozen er bewust voor om niet te veel uit te geven aan deze campagne, maar de mensen moeten wel weten dat je nog bestaat en je moet je kandidaten bekend kunnen maken. Wij gingen meer dan vroeger de digitale weg op, maar plaatsten ook publiciteit in de kranten en verspreidden folders. Je moet nieuwe en oude methodes gebruiken, want er zijn veel oudere mensen in Oostende. Onze kandidatenfolder lieten we wel bussen door vrijwilligers. We gaven minder uit, maar met meer succes. Het verkiezingsresultaat hangt veel meer af van de politieke sfeer die er heerst. Dat hebben we ook aangevoeld. We gingen veel op stap, naar de wijken en op café. Zo hoor je van de mensen zelf wat de problemen zijn. Menselijk contact blijft belangrijk.”
Jasna Ameye (Stadslijst): “Ik heb een risico genomen”
“Mijn campagne is wat duur uitgevallen. Maar dat is het risico dat je neemt”, zegt Jasna Ameye (Stadslijst) van bakkerij Riviera, voor wie elke stem 7,34 euro kostte. Dat is het hoogste bedrag van alle kandidaten. “Ik heb een mooie folder laten maken door een professioneel bureau. Het was de eerste keer dat ik aan de verkiezingen deelnam. Ik moest iets doen om me bekend te maken, maar wist niet hoe er gereageerd zou worden. Die folder kon natuurlijk goedkoper, maar ik ben er nog altijd tevreden over en heb er geen spijt van. Ik kan met dit resultaat overweg. Het was erop of eronder. Ik wist niet wat ik moest verwachten. Ik ben niet echt ontgoocheld, misschien had de partij wel verwacht dat ik meer stemmen zou halen. Het probleem voor mij was dat veel kandidaten die zelfstandig zijn, zoals ik, verspreid stonden over verschillende lijsten. Mijn mogelijke kiezers konden dus ook op heel wat andere lijsten terecht. Ik heb een risico genomen door kandidaat te zijn op de Stadslijst”, beseft Jasna. “Maar ik geloof in het programma van de partij en ik vind dat hun mensen de voorbije jaren veel zaken verbeterd hebben in Oostende. Of ik verder politiek actief blijf? Ik denk het wel, want ik heb de smaak nu wel te pakken.”
Silke Beirens (Groen): Nul euro kosten en meteen schepen
Er zijn ook heel wat kandidaten die geen persoonlijke verkiezingsuitgaven doen. Bij Groen waren er dat zelfs 26, onder wie toekomstig schepen Silke Beirens. Nul euro kosten en meteen schepen, van een geslaagde campagne gesproken! “Het was voor mij de eerste keer”, legt ze uit. “Het leek me zot om massaal veel kosten te maken. Van de partij kregen we een 25-tal affiches en een 100-tal flyers en dat leek mij voldoende. Op een bepaald moment heb ik getwijfeld om nog wat affiches bij te drukken, maar ik had het gevoel dat het goed was zo. Groen ijvert ook voor zo weinig mogelijk drukwerk. Ik deed veel huisbezoeken – een hele inspanning, want ik was zwanger – en ik heb veel gepraat met de mensen. Dat was blijkbaar voldoende om verkozen te worden en om een schepenzetel in de wacht te slepen. Ik moet wel bekennen dat ik zoveel stemmen (663, red.) niet had verwacht. Ik voelde wel dat veel mensen mij aanspraken. Mijn voorgeschiedenis speelt wel mee: ik werkte op het stadhuis en had twee jaar een eigen zaak. Veel mensen kennen mij nog van daar. Ik kwam wel bewust niet op plaatsen waar ik anders ook niet kom. Gewoon jezelf blijven en je niet anders voordoen dan je bent, dat leek me het beste.”
Cyriac Borloo (CD&V): “Zorgen dat ons achteraf niets te verwijten viel”
Als je de prijs per behaalde zetel berekent, heeft CD&V de duurste verkiezingscampagne van Oostende. Maar de partij is niet ontgoocheld. “Bij het begin van de legislatuur besloten wij om de eerste drie jaar zuinig te zijn, zodat we een redelijk budget konden bijeensparen voor de campagne”, verklaart voorzitter Cyriac Borloo de vrij hoge factuur. “Wij kozen voor een uitgebreide campagne, een mix van drukwerk en digitaal, professionele filmpjes… We wilden een frisse campagne die de verjonging van de lijst uitstraalde. Dat was vrij duur, maar het is ook zo dat onze kandidaten maar heel weinig investeringen moesten doen. Bij andere partijen voeren de kandidaten ook nog heel wat persoonlijke campagne, bij ons is dat niet het geval. Het resultaat was dan ook een gestroomlijnde, maar duurdere campagne. Dat heeft ons niet de verhoopte stemmenwinst opgeleverd, maar we wilden ook dat ons achteraf niets te verwijten viel. We hadden een jonge, dynamische lijst en we hebben veel geïnvesteerd in de bekendmaking daarvan. Daaraan zal het niet hebben gelegen. Wij werken nu verder aan de verjonging van de partij. Wij zijn zeker niet gefrustreerd, maar gaan op de ingeslagen weg verder.”
Christian Verougstraete (Vlaams Belang): “Het heeft vooral met de politieke sfeer te maken”
“Wij hebben wat minder uitgegeven dan bij vorige verkiezingscampagnes”, zegt Vlaams Belang-kopman Christian Verougstraete. “In 2014 heeft onze partij nationaal de verkiezingen verloren, vandaar dat we minder middelen ter beschikking hebben. We moesten daardoor ook ons partijsecretariaat in Oostende opgeven. Onze administratie moet nu door vrijwilligers gebeuren. We keren terug naar de bron, als het ware.”
“We kozen er bewust voor om niet te veel uit te geven aan deze campagne, maar de mensen moeten wel weten dat je nog bestaat en je moet je kandidaten bekend kunnen maken. Wij gingen meer dan vroeger de digitale weg op, maar plaatsten ook publiciteit in de kranten en verspreidden folders. Je moet nieuwe en oude methodes gebruiken, want er zijn veel oudere mensen in Oostende. Onze kandidatenfolder lieten we wel bussen door vrijwilligers. We gaven minder uit, maar met meer succes. Het verkiezingsresultaat hangt veel meer af van de politieke sfeer die er heerst. Dat hebben we ook aangevoeld. We gingen veel op stap, naar de wijken en op café. Zo hoor je van de mensen zelf wat de problemen zijn. Menselijk contact blijft belangrijk.”
Dossier Verkiezingsuitgaven
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier