Na twee zware verkiezingsnederlagen, zowel op het federale als op het lokale niveau, zei Mercedes Van Volcem eind vorig jaar de politiek vaarwel. Ze verdween in de anonimiteit om de diepe wonden te laten helen. Op de vooravond van haar terugkeer als advocate doorbreekt de 53-jarige Brugse de stilte. “Ik wil nu nog zeker 25 jaar advocaat zijn. Dan ben ik er 78. Veel mensen willen op rust gaan, ik niet.”
Mercedes Van Volcem is terug. Niet als politica, maar als advocate. Volgende week wordt ze opnieuw aan de tableau, zoals dat heet, van de Brugse balie toegevoegd. Ze zal samenwerken met haar man Francis Missault en binnenkort allicht ook met hun zoon Elliott, die ook advocaat is maar momenteel nog stage loopt in Kortrijk.
“Drie jaar heb ik een pauze genomen als advocate”, opent Mercedes Van Volcem. “Na 27 jaar in de advocatuur vroeg ik in juni 2022 om mijn weglating vanwege de zware schepenportefeuille die ik had: financiën, juridische zaken, eigendommen en publiek domein. Die taken worden nu over tweeënhalve schepen verdeeld. (fijntjes) Het juridische is in die tussentijd evenwel nooit ver weggeweest. Als juriste volgde ik alle juridische dossiers van de stad op en als parlementair maakte ik wetten en decreten.”
Waarin wilt u zich als advocate specialiseren?
“Ik zal me toeleggen op personen- en familierecht, zoals echtscheidingen en bewindvoering, maar ook op handelsrecht, vastgoedrecht, omgevingsrecht en verkeerszaken. Uiteraard ken ik ook het omgevingsrecht en overheidsopdrachten. Als ex-politica kan ik nu optreden voor particulieren en bedrijven tégen de overheid. Maar evengoed kan ik nu de overheid verdedigen. Ik zie wel wat er op me afkomt. Volgende week start ik ook met de opleiding omgevingsbemiddelaar – elke donderdag, 18 weken lang – aan de Universiteit Antwerpen. Wie heeft er nood aan zes jaar aan processen in een bouwprocedure? Mensen willen een oplossing en rechtszekerheid.”
Zullen we u ook zien in strafrechtzaken?
“Die zal ik ook aanvaarden, want de mens boeit me. In mijn opleiding had ik al voor strafrecht gekozen, in mijn beginjaren heb ik ook veel strafzaken gedaan. Het was fijn om te zien hoe sommigen toch opnieuw op het juiste pad konden geraken. Een goed lief deed daarbij vaak wonderen. (lacht) Iedereen maakt wel eens fouten en iedereen heeft recht op re-integratie. Mensen worden vaak afgerekend op één fout, terwijl ze ook duizend goede dingen hebben gedaan. Ik zal ook mensen pro Deo verdedigen, want iedereen heeft recht op verdediging, vind ik.”
Is het een voor- of een nadeel dat u enkele jaren afwezig was voor uw politieke carrière?
“Een advocaat analyseert, neemt positie in en zoekt creatieve oplossingen. Ik ben altijd in mijn hart en denken een advocaat gebleven. Een advocaat bén je.”
U bent er nu 53. Wat wil je nog bereiken in de juridische wereld? U kennende is het niet om de hoop te vullen.
“Ik wil goed zijn in wat ik doe en mensen met vuur verdedigen. Ik begin bescheiden. Ik moet opnieuw beginnen en hoop, zoals elke starter, om vooral veel werk te hebben. Daarna wil ik nog zeker 25 jaar advocaat zijn. Dan ben ik er 78. Veel mensen willen op rust gaan, ik niet. Ik wil niet met pensioen.”
We hebben u bijna een heel jaar, na de vorige verkiezingen, niet gehoord. Heeft de negatieve uitslag voor zo’n zware klap gezorgd?
“Eerlijk, dat was een hele zware klap, ja.” (stilte)
Hoe heeft u die klap verwerkt?
“Met vallen en opstaan. En met ook wel wat tranen. Dat was sterker dan mezelf. De draden volledig doorsnijden was voor mij het enige wat hielp. Ik heb ook professionele hulp gezocht, ik ben niet te beroerd om dat toe te geven.”
“Ik heb hulp gezocht, ik ben niet te beroerd om dat toe te geven”
Wat heeft u het voorbije jaar geleerd?
“Dat je in moeilijke tijden je echte vrienden leert kennen én dat er een leven buiten de politiek is. Toen ik stopte, heb ik van één iemand een geschenkje gekregen: een kaars, met een kaartje: dank je voor wat je voor Brugge hebt gedaan. Dat kwam uit eerder onverwachte hoek. Heel december heb ik welgeteld vier telefoontjes gekregen. Nobody loves you when you are down and out. Mensen weten ook niet hoe ze moeten omgaan met iemand die verloren heeft.”
Wie heeft u intussen nog gehoord vanuit de politieke wereld?
“Nationaal kwamen de contacten vooral van buiten mijn partij. Behalve dan Vincent Van Quickenborne. Hij nam contact op, ook al waren we nooit goeie vrienden. Lokaal hoorde ik Jean-Marie Deplancke en Benedikte Bruggeman en nog enkelen van de lijst Voor Brugge. Annick Lambrecht stuurde me elke week een berichtje, dat deed deugd. Na zeven maanden nam ook Franky Demon contact op. Hij durfde me niet bellen, zei hij, maar hij miste me wel. Twee weken geleden ben ik gaan lunchen met Mathijs Goderis.”
De cijfers waren niet goed. Met Voor Brugge haalde u slechts 7,9 procent van de stemmen. En de 1.776 voorkeurstemmen waren er 300 minder dan Jasper Pillen, de nummer twee op de lijst. Daarenboven had Dirk De fauw geen plaats meer voor jullie in de coalitie. Vond u het verkiezingsresultaat oneerlijk?
“Het voelde voor mij oneerlijk aan, ja. Ik heb heel hard mijn best gedaan, maar de Bruggeling apprecieerde precies niet wat ik allemaal deed. Of anderen liepen met de pluimen weg.”
Wat is uw analyse van de twee verkiezingsnederlagen? Zie je dat als persoonlijk falen of het falen van je partij?
“Nationaal zat de sfeer niet goed, maar ik was loyaal aan de partij hoewel die niet loyaal was tegenover mij. Een partij is voor mij meer dan een tijdelijke machthebber. Ik wou niet, zoals velen, de partij in de steek laten. Ik ga door tot het einde, hoe zwaar en moeilijk ook. Ik ben daarvoor te dankbaar voor het vertrouwen van mijn vorige voorzitters, zoals Karel De Gucht, die me kansen gaven en geloofden in mijn engagement en politiek talent.”
Waar liep het in Brugge mis?
“In Brugge had ik slechte kaarten. Om te beginnen moest ik het opnemen tegen een populaire burgemeester. Met Dirk De fauw vormde ik een goeie tandem en samen konden we veel realiseren, maar hij kwam over als de lieve opa, en ik als de harde tante. Ik deed veel voor hem, ook al wist ik dat hij me beloog. Hij had een voorakkoord met Vooruit, al sinds 2 januari 2023, maar stelde wel honderd keer dat hij ook met mij verder wilde. Ik wist diep vanbinnen dat Dirk zijn woord niet zou houden, en dat kruipt onder je vel. Maar ik ging verder voor mijn kabinetsmedewerkers, de partij, de andere mensen op de lijst die verkozen willen geraken en mijn engagement. Daarnaast wilde een nummer twee in mijn eigen partij (Jasper Pillen, red.), koste wat kost nummer één worden. Hij deed zelfs een fluistercampagne tegen me, ondanks dat ik mijn plaats op de Vlaamse lijst aan hem had gegeven… En tot slot is onze partij niet goed gestructureerd. Met kiesrecht in plaats van kiesplicht heeft ons dat parten gespeeld.”
“Ik deed veel voor Dirk De fauw, ook al wist ik dat hij me beloog”
Heeft u ook zelf fouten gemaakt?
“Zeker. Ik had oppositie moeten voeren vanuit de meerderheid en, zoals vroeger, meer tegen De fauw moeten ingaan. Maar menselijk vond ik dat moeilijk. Ik had net zoals Vooruit tegen zijn mobiliteitsbeleid moeten reageren. Misschien wilde ik vooral dingen realiseren en was ik niet meer zo bezig met de groei van de partij en stemmen te winnen. Ik dacht dat die realisaties wel automatisch zouden leiden tot stemmen. Daar heb ik me echt in vergist… Ik had ook minder moeten werken en meer ontspanning moeten nemen, zodat ik vriendelijker kon zijn of overkomen. En nationaal had ik voor het lijsttrekkerschap moeten gaan en dat niet mogen afgeven.”
Neemt u iemand iets kwalijk?
“Ja, sommigen hebben echt op mijn hart getrapt. Dat zal ik nooit vergeten. Nu kijk ik naar de toekomst. Ik ben weer gelukkig en vol energie. Ik wens uitdrukkelijk iedereen te bedanken die wel in me geloofde en me heeft gesteund. Brugge is een prachtige stad, waar het goed is om te wonen.”
Op welke verwezenlijkingen uit uw politieke loopbaan bent u het meest trots?
“De 26 vernieuwde pleinen, de tien nieuwe parken, de bosuitbreiding van Beisbroek, de halvering van terrastaks, de terugkeer van de Ronde, de verzoening tussen Club en Cercle Brugge over het gebruik van het Jan Breydelstadion, de gezonde stadsfinanciën, de ondergrondse parking op ‘t Zand en het eerste uur gratis parkeren daar, de investering in Brusk, de afschaffing van diverse taksen, de groene stoelen en de bebloeming, de doorlooptijd van de bouwvergunningen die verkleinde van gemiddeld zeven maanden naar 66 dagen…”
Zit uw politieke carrière er nu definitief op? Of plant u ook daarin nog een comeback?
“Op dit ogenblik denk ik niet aan een comeback in de politiek.”
