Brugs burgemeester Dirk De fauw: “We moeten transmigranten vastzetten in een gesloten centrum”

“Er zijn véél Bruggelingen teruggekeerd uit een rode zone. Wij kunnen onmogelijk controleren of die thuiszitten.” Dirk De fauw (CD&V) neemt geen blad voor de mond in deze vooruitblik op het nieuwe jaar. Komen voorts aan bod in dit pittige gesprek: het belaagde Europacollege, het omstreden voetbalstadion en de toekomst van zijn stad. De burgemeester van Brugge komt ook met een oplossing voor de transmigranten: een gesloten centrum. Hij heeft zelfs een locatie … in Sint-Andries.

We hebben afspraak op maandagavond in het stadhuis. Het is de eerste werkdag van het nieuwe jaar. “De eerste werkdag in het stadhuis”, corrigeert Dirk De fauw. “De stedelijke crisiscel is zaterdag al bijeengekomen. Digitaal dan. We doen dat elke week om de coronatoestand te analyseren.” De burgemeester heeft cijfers bij over de kerstvakantie in zijn stad. Die zijn niet om vrolijk van te worden. Het verblijfstoerisme: min 84 procent. De dagjestoeristen: min 68 procent. De dagjesrecreanten: min 47 procent. Dat zijn hallucinante cijfers die wegen op de hoofdstad van onze provincie. “We hebben weet van minstens 45 bedrijven die in moeilijke papieren zitten”, zucht De fauw.

Het doet de burgemeester pijn dat zijn stad hard getroffen wordt door het virus, harder dan elke andere plek in West-Vlaanderen. “Dat is ook de frustratie van onze hoteliers. Waarom draaien de hotels in Ieper wél en die in Brugge niet? Wij zijn natuurlijk vooral gericht op buitenlands toerisme.” De stad heeft het nochtans geprobeerd. Denk aan het omstreden lichtfestival Wintergloed, dat dan weer te veel volk op de baan bracht, volgens critici. De fauw haalt de schouders op. “Waarom hebben we dat laten doorgaan? Omdat we de mensen iets wilden aanbieden in deze donkere dagen. Was het een succes? Jawel. Het was misschien een te groot succes.”

Zou u het opnieuw doen?

“In deze omstandigheden en met wat we vandaag weten? Wellicht niet. Omdat de horeca niet open is. Er is veel tegenkanting gekomen. Dat voelt ook voor mij wrang aan. Ik geef dat eerlijk toe.”

Hoe is oudejaarsavond verlopen?

“Dat was wel rustig. De politie heeft amper 25 pv’s moeten opmaken. Dat waren vooral overtredingen op het samenscholingsverbod en de avondklok. Dat is miniem voor een stad zoals Brugge. Er was eigenlijk geen kat op straat na 12 uur.”

Had u erger verwacht?

“Ja. Dat is ook de reden waarom we Wintergloed niet lieten doorgaan op 31 december en op 1 januari.”

Halfweg januari komen de studenten van het Europacollege terug. Houdt u uw hart al vast?

( grijnst ) “De rector heeft vlak voor de vakantie besloten om de gemeenschappelijke delen van de residenties te sluiten. Dat is een ingrijpende maatregel. Ik hoop vooral dat de studenten begrepen hebben dat ze zich moeten gedragen. Wie trouwens terugkomt uit een rode zone, moet zich laten testen en in quarantaine gaan.”

Wat loopt er fout in dat prestigieuze college? Er zijn de voorbije vier maanden maar liefst veertien feestjes stilgelegd.

“Ik wil die studenten niet goedpraten, maar … ( even stil ) Dat zijn allemaal internationale studenten. Die blijven ook in het weekend hier. Als de studenten van Gent en Leuven op kot zouden moeten blijven, dan zouden zich daar dezelfde taferelen afspelen. Dat waren geen wilde braspartijen, hé. Ik heb de verslagen van de politie gelezen. Dikwijls zaten zij gewoon samen aan tafel iets te eten en te drinken.”

Hebt u begrip voor hen?

( aarzelend ) “Ik wil vooral genuanceerd zijn. Ik kan hun argumentatie wel begrijpen. Zusters die in hetzelfde klooster wonen, mogen samen aan tafel. Studenten die in dezelfde residentie wonen, mogen dat niet. Ik vind dat zij op dat vlak een punt hebben. Ik zou hen durven verdedigen als advocaat.”

U zal opnieuw de kritiek krijgen dat u te braaf bent.

“Kan ik dat deel schrappen?” ( lacht )

Helaas niet, neen.

( weer ernstig ) “Ik wil zeker niet goedkeuren wat er gebeurd is. Wie de wet overtreedt, wordt beboet. Dat is daar ook gebeurd. Maar ik wil tegelijk niet te streng veroordelen. Dat zijn jonge mensen. Die maken fouten. Ik ben ook student geweest. Ik heb ook fouten gemaakt.”

Zijn dat niet vooral rijkeluiskinderen die een boete met de glimlach betalen?

“Zeker niet. Er zitten daar ook veel beursstudenten tussen. Het Europacollege is een goede mix van nationaliteiten en achtergronden. De boete is trouwens opgetrokken van 250 naar 750 euro. Dat is een goede zaak.”

U sprak daarnet over de verplichte quarantaine. Die geldt voor alle reizigers uit rode zones. De regering wil dat de lokale besturen dat controleren.

“De nieuwe regering neemt de lokale besturen alvast serieus. Dat is een stap vooruit. Maar ik heb de indruk dat in deze kwestie té veel naar het lokale niveau gekeken wordt. De regering vraagt eigenlijk het onmogelijke van ons. De minister denkt dat de lokale politie de quarantaine kan controleren. Ik zal duidelijk zijn: dat kan niet. Dat is onmogelijk. Er zijn véél Bruggelingen teruggekeerd uit een rode zone. Wij kunnen onmogelijk elke dag controleren of die allemaal thuiszitten.”

De minister is een partijgenote van u, Annelies Verlinden. Hebt u haar gebeld?

“We hebben gewhatsappt met elkaar. Ook onze voorzitter Joachim Coens is op de hoogte. Zelfs áls ik zou weten wie teruggekeerd is uit een rode zone, dan nog kan ik mijn agenten niet naar al die huizen sturen. Wij hebben daar niet de middelen voor.”

Bent u blij dat 2020 voorbij is?

“Ja. Het was geen aangenaam jaar, ook niet voor politici. Er waren eigenlijk alleen maar moeilijke momenten. De mooie momenten, dat zijn de kermissen, de jubilea, de tentoonstellingen: die werden allemaal afgelast. Ik heb dat gemist. Ik kom graag onder de mensen.”

Het was ook voor u een emotioneel jaar. U hebt een mesaanval overleefd. Wat hebt u daaraan overgehouden?

“Een litteken. Gelukkig niet meer dan dat. Het kon anders afgelopen zijn. Ik heb eigenlijk geluk gehad. ( even stil ) Dat was een vreselijk moment. Je verwacht zoiets niet. Ik kende die persoon al tien jaar. Ik was zijn bewindvoerder. Ik wist niet dat hij in staat was om iemand zó kwaad te doen. Gelukkig heb ik dat mentaal snel van me kunnen afzetten. Ik blijf geloven in de fundamentele goedheid van de mens.”

Hebt u daar geen nachtmerries van?

“In het begin wel. Nu niet meer. Je schrikt wel op, als op televisie een mes getrokken wordt. En ik kan je verzekeren: dat gebeurt meer dan je zou denken. Ik zag het onlangs nog in de nieuwe serie Black-out . Dat is altijd even schrikken.”

Wat is de grootste uitdaging voor uw stad in het nieuwe jaar?

“Dat is covid-19 overwinnen. Het normale leven weer op gang brengen. Dat is natuurlijk niet alleen een stedelijke verantwoordelijkheid. Dat zal voor een groot stuk afhangen van de snelheid van de vaccinatie. Ik kan maar dit zeggen: Brugge is klaar. Het testcentrum kan het vaccinatiecentrum worden. ( enthousiast ) Er zijn al gepensioneerde geneesheren en verplegers die zich melden als vrijwilligers. Dat is dan weer het mooie aan deze crisis: de enorme inzet van mensen.”

Zal Brugge weer dezelfde stad worden als twee jaar geleden?

“Wellicht niet. En we zijn daar niet rouwig om. In het begin zeiden de Bruggelingen: hoera, de stad is weer van ons . Vandaag hoor ik dat niet meer. Het is te kalm. We zijn te hard getroffen. We moeten een nieuw evenwicht vinden. Het massatoerisme hoeft niet meer. Brugge wil geen openluchtmuseum zijn. Wij zijn Bokrijk niet. Ook in de binnenstad moeten de inwoners kunnen leven, werken, handel drijven en naar school gaan. We willen inzetten op een ander soort toerisme: op meerwaardezoekers en op congrestoerisme. Het nieuwe congresgebouw zal eind dit jaar klaar zijn.”

Wat met het nieuwe voetbalstadion? Club Brugge-voorzitter Bart Verhaeghe wil dit jaar een definitieve vergunning. Zou u daar uw geld op zetten?

( aarzelend ) “Ik zou daar geen geld op verwedden. ( denkt na ) Ik weet waar we moeten landen, maar ik weet niet wanneer we zullen landen. Cercle wil een kleiner stadion bouwen langs de Blankenbergse Steenweg. Club zal een nieuw stadion bouwen op de huidige site. Het kán dat er dit jaar een vergunning komt, maar dan mogen er niet veel nieuwe procedures komen. Weet u wat het probleem is? Dat er geen termijn staat op die procedures. Die kunnen eeuwig aanslepen.”

Intussen is de brexit een realiteit, vijf jaar na het referendum in het Verenigd Koninkrijk. Bent u blij?

“Ik ben blij dat er duidelijkheid is. Wij hebben ons voorbereid op een no deal . Het uiteindelijke akkoord, dat op de valreep werd gesloten, is dus beter dan verwacht.”

Wat is het grootste gevolg voor uw stad?

“De stad is de hoofdaandeelhouder van de haven van Zeebrugge, waarvan het Verenigd Koninkrijk de belangrijkste handelspartner is. De haven zorgt voor tewerkstelling voor 20.000 mensen. Gelukkig is Zeebrugge gespecialiseerd in niet-begeleide vracht. Dat is vracht zonder chauffeurs, terwijl de Britten vooral de mensen willen controleren. Dankzij het akkoord blijven ook de invoertaksen beperkt. De impact op korte termijn zal dus minimaal zijn, volgens mij.”

En op lange termijn?

“Dat hangt af van de Britse economie. Als die in elkaar zakt, zal de impact groter worden. Een voorbeeld. Er worden elk jaar 850.000 nieuwe wagens naar Groot-Brittannië vervoerd. Als de Britten financieel achteruit gaan, zullen ze minder wagens kopen.”

Wat betekent de brexit voor de problematiek van de transmigranten in Zeebrugge?

“We zien de voorbije weken een stijging van het aantal transmigranten. Wellicht vrezen veel mensen dat ze binnenkort Engeland niet meer binnen zullen kunnen. Dat is niet makkelijk aan te pakken. ( wikt zijn woorden ) Dat is ook een gevolg van corona. Wie opgepakt wordt in Zeebrugge, wordt in normale tijden overgedragen aan de Dienst Vreemdelingenzaken in Brussel. Door corona is er een omzendbrief gekomen, waarin staat dat we die mensen hier moeten houden. Meer zelfs: er wordt gevraagd om hen niet meer op te pakken, tenzij ze criminele feiten plegen.”

Wie vraagt dat?

“Dat staat in een omzendbrief van de procureur des Konings. Wij moeten de mensen identificeren en daarna weer vrijlaten, tenzij ze criminele feiten plegen. Dat is problematisch, volgens mij.”

Wat moet er dan gebeuren?

“We zouden die mensen moeten vastzetten in een gesloten centrum. We hebben zo’n centrum in Sint-Andries, de Refuge. Dat staat momenteel leeg. We zouden dat kunnen gebruiken daarvoor. Ik heb die piste voorgelegd aan de minister ( Annelies Verlinden, red. ) en de staatssecretaris ( Sammy Mahdi, red. ). Ik wacht nog op een antwoord.”

Was u vroeger niet voor een meer humane aanpak?

( stellig ) “Dat ís een humane aanpak. Die mensen slapen in kraakpanden en op bouwwerven. Soms zelfs in rioolbuizen. Dát is mensonwaardig. We moeten hen oppakken en meenemen naar een gesloten centrum. Daar moeten ze de keuze krijgen: ofwel papieren aanvragen ofwel terugkeren naar het land van oorsprong. We moeten hen duidelijk maken dat het geen zin heeft om illegaal de oversteek te wagen.”