Binnen iets minder dan twee maanden, op zondag 9 juni, gaan we weer kiezen wie ons mag vertegenwoordigen in het Vlaams, federaal en Europees parlement. Omdat ze onze provincie straks niet zouden vergeten, daar in Brussel en Straatsburg, hebben wij al ons huiswerk gemaakt. Tien eisen voor West-Vlaanderen… en voor jou.
1. Zorg voor meer bomen
Waarom eisen we dit? West-Vlaanderen is met voorsprong de meest bosarme provincie van België. Slechts 7.255 hectare is bebost, het equivalent van iets meer dan 14.500 voetbalvelden. Oost-Vlaanderen, de op één na minst beboste provincie van Vlaanderen, heeft meer dan dubbel zoveel bos als wij. Meer bomen zijn goed voor het klimaat, onze luchtkwaliteit én bossen bieden ontspanning.
Waar zit de knoop? Volgens gedeputeerde Jurgen Vanlerberghe (Vooruit) ligt een deel van de oorzaak bij de Vlaamse regering. “Ongeveer 70.000 hectare agrarisch gebied in West-Vlaanderen werd nog niet herbevestigd. 10.000 hectare zou een natuurbestemming krijgen, de rest is normaliter voor de landbouwsector bestemd. Maar dit verhaal zit voorlopig muurvast.” Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) zegt dat ze al het nodige doet en dat de provincie gebieden ook zelf kan bebossen. (CJ)
2. Stop de ‘brain drain’: lok de knappe koppen
Waarom eisen we dit? Het is een bekend fenomeen: onze jongeren die buiten de provincie gaan studeren en in Gent of Leuven blijven plakken. Voor vier op de tien van alle hogeropgeleide West-Vlamingen is dat het scenario. Zij die toch terug hier komen wonen, werken vaak buiten de provincie terwijl hier een groot arbeidstekort heerst.
Waar zit de knoop? Gedurfde stappen zijn nodig om van onze opleidingsinstellingen echte trekpleisters te maken, zodat niet alleen West-Vlaamse jongeren maar ook studenten van ver daarbuiten naar onze provincie gelokt worden. Innovatieve sectoren, zoals de gaming-opleiding bij Howest in Kortrijk, bewijzen dat het kan. (CJ)
3. Maak de gemeenteraad weer sterker
Waarom eisen we dit? Uit een onderzoek van het Centrum voor Lokale Politiek van de UGent blijkt dat 0,0 procent van de West-Vlaamse gemeenteraadsleden hun eigen impact op het beleid zou omschrijven als ‘heel veel’. Ruim de helft zegt dat ze ‘weinig tot geen’ invloed hebben op het lokale beleid. Een actieve gemeenteraad, die ook zijn controlefunctie op het lokale bestuur ernstig neemt, is nochtans broodnodig. De voorbije jaren kwamen ook in West-Vlaanderen mogelijke wanpraktijken in lokale besturen aan het licht, wat deze eis voor versterking de nodige kracht bijzet.
Waar zit de knoop? Er liggen voorstellen op tafel, zowel van Groen als van CD&V, om het mandaat van gemeenteraadsleden te versterken. Zo pleit Vlaams Parlementslid Brecht Warnez (CD&V) al lang voor een vorm van politiek verlof, naar analogie met het ouderschapsverlof. (LK)
4. Hou de zorg betaalbaar én kwaliteitsvol
Waarom eisen we dit? Onze provincie is de snelst vergrijzende. Dat brengt veel uitdagingen met zich mee. Er is al een huisartsentekort in West-Vlaanderen, maar er zijn dringend ook meer (plaatsen in) woonzorgcentra nodig, met geschoold personeel, zonder in te boeten aan kwaliteit én aan een betaalbare prijs.
Waar zit de knoop? Ouderenzorg is booming business, maar het is aan de politiek om ervoor te zorgen dat de winst niet primeert boven de kwaliteit van de zorg. Uit berekeningen van het Federaal Planbureau blijkt dat het aantal tachtigplussers in West-Vlaanderen tegen 2070 zal verdubbelen tot 173.992 Hoog tijd voor een masterplan, lijkt ons. (CJ)
5. Laat geen mensen meer sterven op onze wegen
Waarom eisen we dit? Op onze wegen vielen in 2023 in totaal 65 doden te betreuren. Dat zijn er vier minder dan in 2022, maar dat betekent wel dat er hier nog altijd gemiddeld om de vijf à zes dagen iemand sterft in het verkeer. Onze provincie is als eerste gestart met het analyseren van alle dodelijke ongevallen, maar we moeten de ambitie hebben om zo snel mogelijk naar het streefdoel van nul verkeersdoden te gaan.
Waar zit de knoop? Gouverneur Carl Decaluwé wil volop de kaart van innovatie trekken – permanent werkende trajectcontroles, ANPR-camera’s die ook bellende chauffeurs kunnen betrappen – maar botst op privacybezwaren. Het zal aan de toekomstige federale minister van Binnenlandse Zaken en zijn of haar Vlaamse collega van Mobiliteit zijn om in actie te schieten. (LK)
6. Los onze waterproblemen op
Waarom eisen we dit? Water: bron van leven. Maar ook van miserie. In de zomer staat het grondwaterpeil te laag en moet gouverneur Decaluwé steevast een oppompverbod uitvaardigen. Vorige winter liep de halve Westhoek dan weer wekenlang onder water na hevige regenval. En ook de kwaliteit van ons water daalt. West-Vlaanderen heeft van alle Vlaamse provincies het grootste aantal meetpunten waar de concentratie nitraat de alarmdrempel overschrijdt. Slecht voor het milieu, maar ook voor onze drinkwatervoorziening.
Waar zit de knoop? In binnen- en buitenland. Regen stopt niet aan de grens en dus zal er – zeker voor de Leie en de IJzer – met Frankrijk moeten samengewerkt worden. Maar er moet ook naar de landbouw gekeken worden. Erosiegevoelige teelten als maïs en aardappelen zorgen, samen met de intensieve veehouderij, voor meer uitspoeling van nitraat in ons water. (LK)
7. Blaas onze dorpen leven in
Waarom eisen we dit? Kleine dorpen met een eigen slager, bakker, dorpscafé en frituur: dat zit in het DNA van West-Vlaanderen. Helaas dooft dat typische dorpsleven uit. Er passeert nog amper een bus, geld uit de muur halen is een luxe geworden.
Waar zit de knoop? Besparingen op Vlaams en federaal niveau gaan vaak ten koste van kleine dorpen. Denk maar aan het vervoersplan van De Lijn. Om onze dorpen opnieuw leven in te blazen, moet ‘Brussel’ politieke moed tonen. Een bankautomaat in elke deelgemeente, zoals Melissa Depraetere (Vooruit) voorstelde, is een stap in de goeie richting. (CJ)
8. Maak werk van de derde rijstrook op de E403
Waarom eisen we dit? Vaste klant in de verkeersinformatie op de radio: file op de E403 in Ruddervoorde, richting Brugge. Wie ’s morgens Brugge binnen wil rijden, moet steevast een halfuurtje extra rekenen. En dat is al jaren zo, ook bij de vorige Vlaamse verkiezingen was dit een bekommernis vanuit onze provincie. Hoeveel auto’s moeten er nog in de gracht rijden, hoeveel kop-staartaanrijdingen moeten we nog fotograferen en hoeveel uren moeten we nog knarsetandend en aanschuivend achter het stuur doorbrengen?
Waar zit de knoop? De enige mogelijkheid om de gemiddeld 25.000 voertuigen per werkdag iets vlotter te laten doorstromen op de E403, is een derde rijvak. Dat lijkt ondertussen iedereen te beseffen. Alleen: moet dat rijvak een spitsstrook worden – enkel te gebruiken tijdens spitsuren – of permanent bruikbaar zijn? Daarover loopt een zoveelste studie. (LK)
9. Verdeel het geld eerlijk
Waarom eisen we dit? Niet omdat West-Vlamingen hebzuchtig zijn, integendeel. Het Gemeentefonds, dat voor het grootste deel instaat voor de financiering van de gemeenten, spekt vooral de kas van Antwerpen en Gent. Ter vergelijking: uit de pot van in totaal 3,4 miljard euro kreeg Antwerpen in 2022 net geen 900 miljoen euro, Brugge ‘amper’ 97 miljoen euro. De vele kleine gemeenten krijgen – in vergelijking – nog veel minder.
Waar zit de knoop? De nodige studies en adviezen om het Gemeentefonds te hervormen, zijn al gebeurd. Alleen kijkt de politiek nog wat de kat uit de boom voor mogelijke fusies van gemeenten. Pas als dat plaatje helemaal rond is, kan er gekeken worden naar de (her)verdeling van de centen. (LK)
10. Geef de boeren een duurzame toekomst
Waarom eisen we dit? Al jaren geven de boeren aan dat het water hen aan de lippen staat. Het vele papierwerk, de druk vanuit het buitenland, het nieuwe stikstofbeleid dat volgens hen onhaalbaar is en de steeds groter wordende mentale druk… De recente protesten toonden aan dat de huidige situatie niet langer vol te houden is.
Waar zit de knoop? Een duurzame toekomst voor de landbouwers garanderen is allesbehalve eenvoudig. De verduurzaming moet stap voor stap gebeuren, alleen zo blijft het pad haalbaar voor de landbouwer. Daarbij is overleg tussen alle betrokken actoren cruciaal. De transformatie moet immers door de sector zélf gedragen worden. En daar wringt nu net het schoentje. (CJ)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier