Noodsituatie in kerncentrale Gravelines (FR) moet West-Vlaanderen wakker schudden

De kerncentrale in Gravelines. © PHOTOPQR/VOIX DU NORD/MAXPPP
Peter Bossu
Peter Bossu Milieuactivist uit Diksmuide

De 6 reactoren van het “Centre nucléaire de production d’électricité de Gravelines” vormen niet alleen de grootste kerncentrale van Frankrijk, maar van gans Europa. In heel de wereld is er maar een kerncentrale die groter is en dat is die van Kashiwazaki-Kariwa in Japan, met zeven kernreactoren die een gezamenlijk vermogen hebben van 7900 MW. Gravelines heeft, met zes reactoren, een totaal vermogen van 5460 MW.

Vanuit Frankrijk zelf, maar ook vanuit ons land en voornamelijk dan West-Vlaanderen wordt al decennia lang gewezen op het gevaar van Gravelines. Als daar iets ernstigs moest gebeuren dan zou dat voor onze provincie even grote gevolgen hebben als de ramp in Tsjernobyl (Rusland) of de recentere kernramp in het Japanse Fukushima. Een aantal dagen terug werd één van de kerncentrales in Gravelines door de Fransen zelf als zeer onveilig beschouwd en “in gebreke gesteld“. Een tikkende tijdbom en het verbaast me dat (onder meer) onze West-Vlaamse politici daar niet massaal op reageren.

De tikkende tijdbom van Gravelines tikt plots sneller

Het kernpark van Gravelines werd gebouwd op nauwelijks 30 km van De Panne. In een straal van 10 km rond de kerncentrale bevinden zich acht Sevesobedrijven (= acht bedrijven met hoogst gevaarlijke stoffen). De kerncentrale bestaat uit zes identieke kernreactoren waarvan de oudste twee werden opgestart in 1980, de twee volgende in 1981 en de twee jongste in 1985. Ze zijn dus tussen de 40 en de 35 jaar oud. Dit betekent dat vier van de zes reactoren hun oorspronkelijk voorziene ontwerpleeftijd van 30 jaar al hebben overschreden. De kernrectoren hebben slechts een enkel beschermend omhulsel. Elke reactor is verbonden met een gebouw voor de opslag van gebruikte kernbrandstofstaven.

Vijf van de zes reactoren zijn geladen met plutoniumhoudende MOX-kernbrandstof. Greenpeace stelde een paar jaar terug een vergelijkende risicoanalyse op van de 19 Franse kerncentrales. Criteria die hierbij gebruikt werden zijn: de bevolkingsconcentratie, nabijheid van grote steden, nabijheid van landsgrenzen, aard van de ondergrond, brandgevaar, nabijheid van Sevesobedrijven, nabijheid van luchthavens, economische impact, risico op aardbevingen, leeftijd van de reactoren, aantal reactoren en gebruik van MOX. Aan elke risicofactor werd een risico-coëfficient toegekend. Het eindresultaat geeft duidelijk aan dat de kerncentrale van Gravelines de meest risicovolle is van gans Frankrijk en zelfs van gans Europa.

From France with love

De kwetsbaarheid van de tweede grootste kerncentrale ter wereld vormt niet enkel een bedreiging voor de nabijgelegen Franse steden Calais en Duinkerke en het departement Nord-Pas-de-Calais, maar ook voor de Belgische kust en bij uitbreiding de provincie West-Vlaanderen en zelfs gans België. De kerncentrale van Gravelines ligt op amper 30 km van de Belgische grensgemeente De Panne. In geval van een kernramp in een of meerdere van de zes kernreactoren of opslagbekkens voor bestraalde kernbrandstof blaast de overheersende westenwind de radioactieve wolk recht naar de Belgische kust, naar West-Vlaanderen en verder.

Oostenrijkse wetenschappers hebben in het kader van het flexRisk project, waarbij 258 civiele nucleaire installaties onder de loep werden genomen simulaties gemaakt van de gevolgen van mogelijke kernrampen. Uit die rapporten en simulaties blijkt het grootste deel van de Belgische kust, West-Vlaanderen en zelfs België met radioactief cesium besmet zou worden indien in de kerncentrale van Gravelines een kernramp zou hebben plaatsgevonden.

De nucleaire reus van Gravelines toont dus tal van zwakheden, is in werkelijk een reus op lemen voeten. Juist daardoor is het kernpark een tikkende bom en een groot gevaar. Dat was al jaren zo en door het recente Franse rapport nog meer dan ooit.

Franse nucleaire waakhond stelt Gravelines in gebreke

De Franse nucleaire waakhond ASN (Autorité de Sûreté Nucléaire) heeft de energiemaatschappij EdF (Electricité de France), die eigenaar is van de centrale in Graveline, in gebreke gesteld wegens nalatigheid. Dat meldde een paar dagen terug de Franse tv-zender FR3. ASN oordeelt dat de externe veiligheid, in geval van een explosie in één van de reactoren, niet voldoende is gegarandeerd.

EdF wordt aangemaand om tussen nu en 31 oktober dringend de nodige actie te ondernemen om de veiligheid in geval van een ramp, te waarborgen. Er wordt meer bepaald aangedrongen op het verzekeren van de veiligheid voor de dichte en verdere omgeving. Gezien de nabijheid van de centrale bij de Frans-Belgische grens, lijkt ook West-Vlaanderen meer dan betrokken partij bij dit dossier. EdF zou slechts in één van de zes reactoren de nodige maatregelen hebben getroffen. In de vijf andere reactoren is de externe veiligheid voor de omgeving, in geval van explosie, niet bepaald een feit. De Franse nucleaire waakhond zegt met nadruk dat de zaak dringend is. EdF heeft in eerste instantie gereageerd via het persagentschap AFP. De eigenaar van de centrale sust de gemoederen à la Française met een geruststellende boodschap dat ze het nodige zal doen.

West-Vlaamse politici kom AUB in actie

Ik zag over deze situatie in de Franse pers een en ander en verdeelde dit met andere milieumilitanten en andere vrienden via sociale media. We kregen veel reacties, maar op het moment dat ik dit schrijf, op vaderdag, zag ik o zo weinig respons van de West-Vlaamse politici en in de pers van onze provincie. Om eerlijk te zijn gewoon niks, zero, Rien de knots.

Ik begrijp dat niet. Ik begrijp dat helemaal niet! Een ramp in Gravelines zou enorme gevolgen hebben voor onze provincie, de bewoners, de economie, … Het zou wat anders zijn -alhoewel ik corona in niks onderschat- dan de coronacrisis, transmigranten (ik haat dat woord) of veel andere zaken, moest in Gravelines een echte ramp uitbreken

Waar blijven mijn Westhoek- en kustburgemeesters, de West-Vlaamse parlementairen, provincieraadsleden en andere om de (recente) situatie in Gravelines in de aandacht te brengen, de regering van hier en van Frankrijk op hun verantwoordelijkheid te wijzen? West-Vlaamse politici, komaan we zijn gekend als de doeners, de harde werkers. Kom in actie hierrond en zeg nooit dat jullie niet wisten wat daar kon gebeuren, de dag dat het wel het geval is…

Niemand kan op vandaag ontkennen dat we de situatie in Gravelines niet kennen. Wel politici, kom dan in actie. Uit respect voor West-Vlaanderen en verder, maar ook bijvoorbeeld om te tonen wat jullie politieke ambt waard is en wat politieke verantwoordelijkheid opnemen betekent.

(PB)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier