Karl Vannieuwkerke schrijft een brief naar Willem Vermandere: “Ik had je graag nog eens bezig gezien. Een laatste keer”

Karl Vannieuwkerke schrijft elke week een brief. Deze keer richt hij zich tot Willem Vermandere, die afscheid nam van het podium.

Beste Willem,

De laatste en grootste Vlaamse bard stapt van het podium. Het trapje naar de backstage af om nooit meer terug te keren. Geen bisnummers, geen extra rondje verdiend applaus. Het deed me wat toen je afgelopen weekend aankondigde dat je stopt met optreden.

Tussen de EK- en Tourdrukte door reed ik vrijdagavond van Brussel naar Diksmuide met jouw stem op de achtergrond. Mijmerend op cruise control de E40 af richting Veurne-Calais. Steenkerke nooit ver uit de gedachten. Ik kwam je er ooit opzoeken met collega Bernard Vanneuville met de vraag of je wou meewerken met liedjes aan het sportjaaroverzicht van de regionale zender Focus TV. Weet je dat nog, Willem?

De deur kraakte en piepte, het kacheltje pufte en spuwde een gezellige warmte de kamer in. Eje gieder gin oenger?, vroeg je na een half uur. Bernard en ik keken naar elkaar en moesten vaststellen dat we inderdaad nog niet hadden gegeten. Doe junder veste an en kom mor mee. Je leidde ons naar het enige café-restaurant van het dorp – de naam is me ontsnapt – en de bazinne maakte voor ons een (h)eerlijke biefstuk met handgesneden frieten en een kom verse sla en tomaten klaar. Vlees van de lokale boer gewoon eens omgedraaid in de beste verhitte boter. De grandeur van de Westhoek.

Vol bewondering zal ik je muziek blijven beluisteren en je zinnen blijven inhaleren

In afwachting van onze maaltijd entertainde je ons en wimpelde je de uitnodiging om aan het jaaroverzicht mee te werken op een duidelijke maar beleefde manier af. Het deerde me niet echt, Willem. Een gesprek van een uur met Vermandere was een ervaring die niemand deze fan nog kon afpakken. Je hebt altijd graag zelf het ritme bepaald. En je hebt gelijk. Elke minuut in dienst van de muziek en de beeldhouwkunst was een gewonnen minuut. Niet alleen voor jou maar ook voor ons. Je nalatenschap is een schatkamer met relikwieën voor de eeuwigheid.

Ik maakte vroeg in mijn leven kennis met je werk, Willem. Met dank aan mijn ouders. Ik plantte ne keer patatten, lat mie maar lopen, klein ventje van Elverdinge. Het waren klassiekers ten huize Vannieuwkerke. Ik zong gretig mee. Vals, maar ik zong. Dankzij jou. Toen ik in mijn eerste jaar aan de KULAK in Kortrijk zat, trad je op in de refter. Ik stond op de eerste rij voor een ticket. Ik hing aan je klarinet en aan je lippen toen je begonnen te vertellen. Je bindteksten waren even mooi als je muziek.

Duizend soldaten. Bij elke passage aan een Britse, Duitse of Franse begraafplaats dacht ik aan jou. Wij kinderen van de Westhoek. Het wapen van de pen en de muziek als reactie op de wreedheid van de zinloze oorlogen. Of zoals jij het zegt. Liedjes schrijven, wat is dat eigenlijk? De wereld bekijken met grote ogen van verrukking en afgrijzen. In de Westhoek is dat niet moeilijk. Je zit er niet verdoken in een idyllisch landschap, maar in een streek vol littekens. De gruwel zeer tastbaar. De gave van het woord is een fantastische eigenschap. Vol bewondering zal ik je muziek blijven beluisteren en je zinnen blijven inhaleren, beste Willem. Op een andere manier.

Je afscheid doet me nadenken. Je bent 84 jaar, twee jaar ouder dan mijn vader. Ik zie gelijkenissen. De verwarring slaat toe tussen mijn rijmen, muziekskes en vertellementen. Dag schoon volk, stel het wel. Speel en zing maar verder en ik…blijf lopen langs de strate. Een afscheidstekst om in te kaderen.

Nog een paar maanden en we gaan al opnieuw herfst en winter tegemoet. Je moet niet meer naar buiten. Een paar blokjes hout extra op de kachel en creatief bezig blijven. Ik probeer me voor te stellen hoe je je dagen gaat vullen. De laatste soldaat die nooit een vlieg kwaad zou doen, stapt van het podium. Ik had je graag nog eens bezig gezien. Een laatste keer. Ik zal het moeten doen met de fantasie van het geheugen en je blijft vereeuwigd in een discografie. Ik zal je af en toe nog eens meepakken. Van Diksmuide naar Brussel en terug. Via Spotify, Willem. Geen cassettetjes, maar Spotify. Het spijt me.

Warme groet,

Karl