Postoverste Johan Dermaut: “Extra krachten altijd welkom bij brandweer”

Postoverste Johan Dermaut van de Izegemse brandweer: “We zijn corona goed door gekomen.” © Frank Meurisse
Wouter Vander Stricht

Het Izegemse brandweerkorps is 60 manschappen sterk. Maar er is nog ruimte voor enkele vrijwilligers die deel willen uitmaken van de brandweerfamilie. “Je krijgt hier een stevige opleiding, maar komt tegelijk terecht in een groep vrienden.”

Zelf vond Johan Dermaut in 1989 de weg naar de brandweer, ondertussen is hij sinds september 2014 postoverste, zoals een commandant nu door het pompiersleven gaat.

Hoe belandde je zelf bij de brandweer?

“Via een jeugdvriend van mij. Zijn vader zat ook bij de brandweer. Na het volgen van heel wat cursussen en opleidingen klom ik hogerop.”

Over hoeveel manschappen heb je hier nu de leiding?

“Het is zo dat we sinds januari 2015 met Izegem deel uitmaken van de hulpverleningszone Midwest. Je kan dat bekijken als een middelgroot bedrijf met 650 werknemers. Er zijn in totaal 17 vestigingen, dus evenveel kazernes of posten. Hier in Izegem hebben we momenteel 60 brandweerlieden. Er zijn ook 23 ambulanciers. Tijdens de week van 7 tot 18 uur doet onze ambulance dienst vanuit de Sint-Jozefskliniek. Daar staat dan een spoedverpleegkundige en een ambulancier klaar. Maar alles buiten die uren, dus ook de weekends en de feestdagen, wordt hier vanuit de kazerne geregeld. De ambulance staat hier 24 uur op 24, telkens bemand door vrijwilligers, om te kunnen uitrukken. Onze post draait hier volledig op vrijwilligers, een beroepskracht is er hier niet meer. Dus is er hier tijdens de week overdag meestal niemand aanwezig. Dat weten heel wat mensen wellicht niet. Maar bij een oproep zijn we hier natuurlijk snel ter plaatse.”

Branden blussen is slechts een klein onderdeel van jullie takenpakket.

“Dat klopt. Per jaar hebben wij een 350-tal interventies. Daarbij is de ambulance, die jaarlijks tussen de 1.500 en 1.700 keer moet uitrukken, niet meegeteld. Net als de wespenverdelgingen en andere taken. Onze hulp wordt vaak ingeroepen bij ongevallen, om mensen te komen bevrijden, maar evengoed om het wegdek weer proper te maken. We assisteren vaak ook de ambulanciers om iemand uit een appartement te ontzetten. Omdat het kanaal over ons grondgebied loopt, hebben we ook een duikteam. En er is ook een gespecialiseerd RED-team dat met touwen iemand uit pakweg een silo kan bevrijden. Sommige brandweerlui zijn dan weer gespecialiseerd in accidenten in de chemie.”

Zijn er ook dames actief?

“Er zijn drie vrouwen bij ons en dat zouden er een stuk meer mogen zijn. Voor een goede afspiegeling van de maatschappij zou dat 50-50 mogen zijn. Maar het zit er hier cultureel wellicht wat ingebakken. In de Scandinavische landen en Duitsland zijn er meer dames bij de brandweer. Maar ook onze partners worden vaak bij de brandweer betrokken. Daarvoor zorgt de vriendenkring die van alles organiseert waar we op een leuke manier elkaar kunnen ontmoeten. Maar door corona was dat dit jaar natuurlijk wat minder.”

Had corona een impact op jullie gewone werking?

“Dat viel uiteindelijk mee. Al werd daar aanvankelijk wel voor gevreesd. Van de dik 17.000 brandweerlieden in België zijn er 11.000 vrijwilligers. Mocht de pandemie voor een grote uitval gezorgd hebben, zou de dienstverlening in het gedrang komen. Maar uiteindelijk is het vrij goed gegaan, ook al omdat we ons aan alle maatregelen hielden. Zo zitten we overigens nu nog met mondmaskers op als we op interventie gaan, we kunnen in onze wagens immers de 1,5 meter niet garanderen.”

In Izine werd een oproep gelanceerd naar nieuwe vrijwilligers. Hoe zou je iemand kunnen overtuigen om bij de brandweer te komen.

“In eerste instantie geeft het een goed gevoel om iets terug te kunnen doen voor de burger. Maar het is ook een kans om de vele facetten van de brandweer te ontdekken. En dat samen met een groep gedreven collega’s, de brandweerfamilie zoals we die noemen. Sommigen zoeken allicht wel een stukje avontuur. Maar we laten niets aan het toeval over: door opleidingen en trainingen zorgen we ervoor dat we in alle ernst het hoofd kunnen bieden aan vaak ernstige situaties.”

Er is in Izegem ook de jeugdbrandweer. Zijn zij hofleverancier van de brandweer?

“De jeugdbrandweer, die overigens hier op de site zijn lokalen heeft, is in eerste instantie een jeugdbeweging. Soms doen ze iets dat aanleunt bij de brandweer, andere keren zijn er activiteiten die net zo goed bij de andere jeugdverenigingen voorkomen. Soms stromen er ook mensen door, maar op hun 18de maken jongeren soms keuzes die hen naar andere wegen leiden.”

Wat moet een kandidaat-brandweerman doen?

“Mensen die interesse hebben, krijgen hier van mij een rondleiding en wat extra uitleg. Iemand die kandidaat is, moet wel eerst een geschiktheidsattest behalen om te staven dat je zowel cognitief als fysiek in goede conditie bent. Let wel, je moet geen atleet zijn om bij de brandweer te komen, maar die proeven moet je sowieso afleggen. Daarna kun je starten aan je opleiding die drie jaar in beslag neemt. Maar na één jaar mag je al mee naar interventies. Een leeftijdsgrens voor beginners is er niet meer. Je kan brandweerman blijven tot je 65ste, al kan dat telkens na wat testen met twee jaar verlengd worden. De gemiddelde leeftijd van ons korps is 42 jaar, dat is dus vrij jong. Maar er kunnen zeker nog een vijftal mensen bij in ons personeelsbestand en dit jaar hebben we op de valreep slechts één kandidaat.”

Moet een brandweerman altijd beschikbaar zijn?

“Zeker niet. Er wordt gestreefd naar 12 procent van de tijd. Neem nu mezelf. Ik werk overdag ver van Izegem. Tussen 7 en 18.30 uur ben ik dus haast nooit beschikbaar. Maar bijvoorbeeld wel ’s nachts en in de weekends. Je kan zelf je beschikbaarheid aangeven via een app of via de pc. Bij ons draait die tussen de 25 en 30 procent, we zitten er een stuk boven wat vereist is.”

Is het een gevaarlijk engagement?

“Het blijft een beroep met een aantal risico’s, maar vandaar dat de opleiding en herhaaldelijke oefeningen zo belangrijk zijn. In eerste instantie zorgen we altijd voor de veiligheid van de brandweerman en zijn collega’s. Want met een gewonde brandweerman kun je ook niets doen tijdens een interventie, het is integendeel hinderlijk. Maar het sluit niet uit dat er altijd wel een vorm van risico is. Maar er is ook al veel veranderd in de drie decennia dat ik bij de brandweer ben. Als je alleen al de evolutie van de beschermende kledij ziet, dan is dat een wereld van verschil.”

En zien we jullie straks weer van deur tot deur gaan met de befaamde brandweerkalender?

“Jawel, onze vriendenkring staat daarvoor in. We hebben ook een samenwerking met de Izegemse jeugdbewegingen die mee poseerden en ook een stukje van de opbrengst krijgen. Voor 5 euro heb je al zo’n unieke kalender beet. Wie niet thuis was, kan er op zaterdagvoormiddag ook eentje komen kopen in de kazerne.”