De Pano-reportage over de bodemvervuiling in Vlaanderen, en dus ook West-Vlaanderen, heeft zijn effect niet gemist. Op sociale media uiten burgers uit alle hoeken van de provincie hun bezorgdheid, maar hoe denkt de lokale politiek over de uiteenzetting? “Ik wil niets minimaliseren, maar wel relativeren”, aldus Lies Laridon (CD&V), burgemeester van Diksmuide.
Huishoudelijk afval beperken
Kort samengevat werd er in Woumen, deelgemeente van Diksmuide, in 1973 een stortplaats aangelegd. Volgens de Pano-reportage werd daar tot begin jaren 80 industrieel afval geloosd, maar zijn er ook verschillende getuigenissen die laten blijken dat er ook chemisch afval werd gestort. Uitspraken die burgemeester Lies Laridon de wenkbrauwen deden fronsen. “Het klopt dat deze stortplaats werd gebruikt tussen 1973 en 1983, maar de vergunning gold wel enkel voor huisvuil. Waar die info over industrieel- en chemisch afval vandaan komt, weet ik niet. Later werd daar misschien nog illegaal ander afval geloosd, maar dat kunnen we niet met zekerheid zeggen.”
“De vergunning was enkel van toepassing op het storten van huisvuil, ik weet niet waar dat industrieel- en chemisch afval vandaan zou komen” – burgemeester van Diksmuide
Volgens Lies werd in 2016 een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd door OVAM, met dubbele resultaten. “Het perceel kan opgedeeld worden in twee delen: 4D en 4E. Langs de IJzer loopt 4D, het kleinste stuk. Daar werden geen duidelijke aanwijzingen gevonden voor bodem- en grondwaterverontreiniging, alsook niet voor de aanwezigheid van asbest. In de grond van 4E, het grootste deel dat verder van de rivier ligt, werden wel zware metalen en minerale oliën gevonden. Bijkomend onderzoek was nodig, maar voor beide delen moesten er naar verluid geen voorzorgsmaatregelen genomen worden”, legt de Diksmuidse burgemeester uit. (lees verder onder de foto)
Dat bijkomende onderzoek is volgens Lies bijna klaar: “De definitieve resultaten zijn nog niet bekend, maar er zou voorlopig geen risico zijn voor verspreiding van deze vervuiling naar de IJzer. De stortplaats zal uiteraard ooit moeten gesaneerd worden, liever vroeger dan later, maar er is momenteel echt geen reden tot paniek.”
“Ik wil niets minimaliseren, maar wel nuanceren en relativeren. Je moet sommige dingen in de context van de tijd kunnen doen”
Met deze woorden wil Lies vooral de aantijgingen die in de reportage werden gemaakt nuanceren. Ze haalt verder aan dat de grond rond het stort minimaal bebouwd is, het dichtste huis zou op 300 meter van de verontreinigde zone staan. “Ik wil de situatie niet minimaliseren hé, laat dat duidelijk zijn”, benadrukt Lies.
“Maar ik wil ze wel relativeren. We kennen de stijl van Pano, ik vind dat je alles in z’n context moet zien. In de jaren 60 en 70 bestonden ze de recyclagetechnieken die we nu hebben nog niet. Dat afval moest ergens naartoe… Nu is het aan ons om die historische vervuiling op de lossen met de moderne technologieën. Ik hoop wel dat de reportage mensen heeft wakkergeschud om hun eigen afval tot een minimum te beperken. Hoe minder afval er is, hoe minder er verwerkt moet worden. Zo simpel is het.”
Frustrerende situatie
Ook Kortemark komt aan bod in de reportage. Meer bepaald de felbesproken kleiputten die al jaren door het bedrijf Silvamo worden gebruikt om afval in te storten. Een feit waar burgemeester Karolien Damman heel verveeld mee zit: “Als gemeente hebben wij in de eerste plaats de taak om het welzijn van onze inwoners te garanderen. Wij staan echter met onze rug tegen de muur. Als gemeente hebben wij noch een controlerende, noch een beslissende bevoegdheid.” (lees verder onder de foto)
“Maar dat wil niet zeggen dat wij gewoon aan de zijlijn blijven toekijken. Al sinds 2013 stellen wij elk jaar zelf een labo aan om bodemstalen af te nemen. Puur om te dubbelchecken of de resultaten die wij van de OVAM doorkrijgen wel echt kloppen. We volgen dit dossier al jaren intensief op, ondanks het feit dat we hiervoor eigenlijk geen bevoegdheid hebben.”
“Al sinds 2013 stellen wij elk jaar zelf een labo aan om bodemstalen af te nemen en de resultaten van OVAM te dubbelchecken” – burgemeester van Kortemark
In de reportage komt ook gedeputeerde Jurgen Vanlerberghe aan het woord, die uitleg geeft over de vergunning van Silvamo. Die werd onlangs voor 25 jaar verlengd, zonder dat er gezondheidsadvies van het Agentschap Zorg en Gezondheid werd verleend. De reden? “Personeelstekort, blijkbaar. En geen advies is gunstig advies”, klonk het. (lees verder onder de foto)
De gemeente Kortemark ging in beroep tegen deze beslissing. “Ons advies heeft de deputatie volledig links laten liggen. Ook de verschillende voorwaarden die wij wilden laten opnemen, zoals het verbod om PFAS-houdende grond en slib te storten, werd genegeerd. Als er dan ook geen sluitend advies van de daarvoor aangestelde organen komt, tja…”
“Wij staan met onze rug tegen de muur, we kunnen enkel maar signaliseren en adviseren”
“In mijn ogen zou die onduidelijkheid moeten leiden tot een voorzichtige houding en wachten tot het verlenen van een vergunning tot er wél duidelijkheid is over eventuele gezondheidsrisico’s. Nu wordt er niet gehandeld volgens het voorzorgsprincipe. Maar meer dan signaleren, adviseren en onderzoek eisen kunnen wij als gemeente helaas niet doen”, zucht de burgermoeder van Kortemark.
Geen pingpongspel tussen regeringen
Oppositie- en gemeenteraadslid Tim Deweerdt (Content) is al bij al blij met de reactie van het Kortemarkse gemeentebestuur: “Dit is een problematiek die ik persoonlijk al lang aankaart. Ik ben misschien niet altijd akkoord geweest met hoe ermee werd omgegaan in het verleden, maar beter laat dan nooit. Het belangrijkste is dat we nu aan hetzelfde zeil trekken en dat er garanties kunnen komen voor de toekomst. Misschien dreigt er nog geen gevaar voor morgen of overmorgen, maar wij willen zekerheid op lange termijn.”
“Het is aan de Vlaamse regering om te zorgen dat wij hun regels kunnen naleven” – gedeputeerde Vanlerberghe
Jurgen Vanlerberghe, West-Vlaams gedeputeerde voor Milieu en Natuur, laat vooral zijn uitleg in de reportage voor zich spreken. “De omgevingsdecreten zijn wat ze zijn, wij kunnen daar niet veel aan doen. Het is aan de Vlaamse regering om te zorgen dat wij hun regels kunnen naleven. Als er advies nodig is voor het verlenen van vergunningen, dan moet er garantie zijn dat we dat advies überhaupt kunnen bekomen. We gaan geen pingpongspel tussen overheden spelen, maar ik hoop uiteraard dat hier binnenkort gehoord aan wordt gegeven.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
