Onderzoek naar hoe goed vissen zich kunnen verplaatsen in de Leie en Schelde

Het instituut voor natuur- en bosonderzoek (INBO) startte met een onderzoek op en rond de Vlaamse Leie en Schelde. Het wil namelijk de vismigratie in kaart brengen en die bevorderen. Het grootschalige onderzoek gebeurt ook in Harelbeke.

De voorbije weken was er een grote drukte te zien langs de Leie en de Schelde. Het instituut voor natuur- en bosonderzoek installeerde 80 meettoestellen van de Franse tot de Nederlandse grens. Aan het sluizencomplex en de vispassage in Harelbeke – de in de volksmond bekende vistrap – werden toestellen geïnstalleerd. “Het is de bedoeling om de vismigratie na te gaan en in kaart te brengen. Als we dit weten, kunnen we eventueel de waterlopen aanpassen om zo de migratie te bevorderen”, duidt visbioloog Pieterjan Verhelst.

De detectietoestellen zijn niet groter dan een thermosfles. Het toestel registreert het signaal van het zendertje als de vis voorbijzwemt. De vissen zijn ermee uitgerust. “Heel wat vissoorten verplaatsen zich om zich voort te planten in bijvoorbeeld hun overwinteringsgebieden. Maar er schuilt gevaar in deze verplaatsingen omdat er in onze waterlopen veel (stuw)dammen, sluizen, watermolens en zelfs waterkrachtcentrales in gebruik zijn”, zegt Pieterjan. “Dat kan veel invloed hebben op de migratie, daarom is het onderzoek belangrijk.”

Tracker

Het INBO wil data verzamelen over de migratie zelf en onderzoeken waar de knelpunten liggen en hoe die invloed hebben op de migratie. “De bedoeling is om de obstakels te omzeilen.” Een stuw is een grote barrière voor vissen. Ze kunnen niet meer vrij de rivier op- en afzwemmen. De Europese Kaderrichtlijn Water bepaalt dat vissen vrij moeten kunnen migreren in de rivieren. In Harelbeke werd dat mogelijk gemaakt door een vistrap te voorzien. “Deze installatie is nooit getest. Nu kunnen we achterhalen hoe efficiënt deze vistrap is en of de vissen er veel gebruik van maken.”

Er werd zorg besteed aan de keuze van de vissen, er zijn zes soorten geselecteerd: paling, brasem, winde, meerval, blankvoorn en rivierprikken. Opmerkelijk detail: alle vissen zwemmen stroomopwaarts naar voortplantingsplaatsen, de paling zwemt stroomafwaarts naar zee. In totaal krijgen 200 vissen een tracker.