Het Agentschap voor Natuur en Bos heeft aangekondigd dat het een dunning wil uitvoeren in het Vloethemveld waarbij 700 bomen van verschillende groottes weggehaald worden. Al plant het wel 800 nieuwe bomen en struiken aan. Daarmee wil het voor meer biodiversiteit zorgen en het bos beter wapenen tegen de droogte. “Maar kan er niet nagedacht worden over minder ingrijpende maatregelen?”, klinkt het bij Groen Zedelgem.
In 2019 werd door de boswachters zorgvuldig aangegeven welke bomen gekapt konden worden, om zo andere bomen te kunnen laten doorgroeien, laat het agentschap optekenen. “In het Vloethemveld wordt ten laatste eind 2021 gedund door een exploitant. Dat betekent dat zeer gericht bomen weggenomen worden ten voordele van andere. Het bos blijft dus overal uiteraard gewoon een bos”, geeft het agentschap nog mee. “Ook vorig plantseizoen werd al twee hectare nieuw bos aangeplant. Door te dunnen wordt licht gecreëerd in het bos, opdat toekomstbomen volop kunnen doorgroeien. Het laat ook inheemse bomen, struiken en planten toe te kiemen op de gecreëerde lichtrijke plekken. Door gericht beheer zorgen we ervoor dat het bos natuurlijker, robuuster en meer divers wordt. De natuurlijke verjonging van inheemse soorten wordt gestimuleerd. Kleine open zones zorgen voor licht, wat goed is voor de ontwikkeling van tal van struiken, grassen en kruiden. Tal van dieren zoals vlinders en kevers, maar ook planten profiteren daarvan. Deze werken kaderen in het goedgekeurde bosbeheerplan voor het Vloethemveld. Daarin zijn maatregelen opgenomen om te komen tot Europees beschermde boshabitats.”
Inhaalbeweging?
Urbain Ureel (Groen Zedelgem) en Ivan De Clerck (vzw Bescherm Bomen en Natuur) betreuren deze gang van zaken en vinden dat het anders kan. “Overvloedig veel bossen hebben we niet in West-Vlaanderen, dat moet gezegd worden”, stelt Ubrain Ureel. “Er is een inhaalbeweging bezig, zeggen opeenvolgende ministers van omgeving. Maar met lede ogen en pijn in het hart zien natuurminnende mensen die net in het bos verpozen omwille van de frisse lucht en verkoeling, dat er evenveel of meer gekapt wordt dan aangeplant. Er zijn initiatieven, maar vaak met pover resultaat, net omwille van die extreme droogtes. We moeten ons vastklampen aan wat we nog hebben. Een boom als beuk of eik groeit nu eenmaal niet zo snel. De grote bomen die nu gekapt dreigen te worden, hebben er een mensenleven en vaak meer over gedaan om te zijn wat ze zijn.”
“Met de huidige hete zomers die we de laatste jaren meer ondergaan, wordt de functie van élke grote volwassen boom van cruciaal belang. Ongeacht de soort. Het kaalkappen van grote plekken in het bos is volgens ons nefast voor de rest van het bos. Bosbeheerders zullen intussen ook wel weten dat een oud bos, zoals Vloethemveld, een wereld op zich is. Een ecologisch netwerk dat fragiel is, onder meer door de geringe grootte en andere negatieve invloeden zoals stikstofneerslag. Als men dan grote gaten slaat in een bos om het licht (lees: hitte) binnen te laten in ferme zomers als deze, dan is dat dodelijk voor veel leven dat in het bos gedijt.”
“Een bos als Vloethemveld is een wereld op zich”
“De vraag die wij ons als groene partij stellen, is dan ook eenvoudig: is het nog opportuun om in de huidige klimatologische veranderingen nog zoveel grote bomen te kappen? Kan er niet nagedacht worden over minder ingrijpende maatregelen? Hopelijk komen we ooit tot het inzicht dat elke gevelde boom, er een te veel is.”
Nieuwere studies
Ivan De Clerck sluit zich hierbij aan. “In november 2019 redden wij met onze vzw via een procedure voor de Raad van State al 500 bomen van de kap in Vloethemveld. Er zijn nieuwere studies die in het kader van de klimaatopwarming aangeven dat we het bladerdek moeten dicht houden om zo de uitdroging van de bodem tegen te houden. Ook wordt door het uitdunnen van deze bossen het aanwezige microklimaat verstoord. Geen enkel, maar dan ook echt geen enkel argument is geldig om gezonde inheemse soorten te kappen in deze tijden. Een gevestigde boom is er tegenwoordig tien waard, want een jonge aanplant overleeft de droge zomers niet eens meer.”
Duurzaam product
“De voorziene ingreep gaat over bomen van verschillende formaten, gaande van jonge bomen tot grotere formaten in relatief jonge bospercelen”, stelt regiobeheerder Klaar Meulebrouck. “In het oude bosgedeelte dat als bosreservaat fungeert, geldt een nulbeheer. Daarnaast is het zo dat verschillende bomen van groter formaat worden weggehaald uit veiligheidsoverwegingen. Net omdat bepaalde boomsoorten het moeilijker krijgen met klimaatswijzigingen zien we als beheerder steeds meer zieke en dode bomen verschijnen. Denk maar aan de vele dode beuken of de fijnspar die aangetast wordt door de letterzetter. Langs recreatiepaden vormen deze een gevaar en moeten ze deels verwijderd worden. Er is hier enkel sprake van dunning en geen kaalkap. Ook worden geen grote open plekken gecreëerd. Het betreft hier enkel selectief en grondig wegnemen van bomen in verschillende percelen. Het bos blijft overal bos en wordt met de nodige deskundigheid versterkt met het oog op de toekomst.”
“We moeten zeker ook niet vergeten dat hout een belangrijk duurzaam product is, dat we nodig hebben in de strijd tegen klimaatopwarming. Geven we de voorkeur aan hout dat ver weg wordt gekapt onder vaak niet gecontroleerde omstandigheden of hout dat duurzaam wordt geoogst in bossen met FSC-label en waar de ecologie van deze bossen een primaire functie heeft?”, vraagt regiobeheerder Klaar Meulebrouck zich af.
Op haar website geeft het ANB nog een filmpje mee over het waarom van kappen van bomen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier