De VRT gaat de omstreden documentaire over Bart De Pauw dan toch uitzenden, nadat CEO Frederik Delaplace besliste om de uitzending op te schorten. Delaplace noemt het een inschattingsfout, maar de open brief vanuit het culturele veld geeft hem een veeg uit de pan.
Het is zelden gezien: de CEO van een openbare omroep die vlak voor de uitzending ingrijpt in de programmatie. Frederik Delaplace, met roots in Oostrozebeke en in een ver verleden zelf nog journalist die zich moest houden aan een deontologische code, maakte geen al te beste beurt vorige week. De documentaire ‘Het proces dat niemand wou’ staat al een paar jaar op Streamz, maar nu zou die ook uitgezonden worden op Canvas. Delaplace hield die uitzending tegen, zogezegd om ‘de omstandigheden te creëren waardoor een toenadering mogelijk werd tussen dader en slachtoffers’. Alleen vielen die laatste uit de lucht over een mogelijke verzoeningspoging. Bovendien bleek achter de schermen dat De Pauw had duidelijk gemaakt dat er met een mogelijke uitzending ook geen excuses meer zouden kunnen volgen. Off the record waren heel wat misnoegde reacties te horen, zowel binnen de VRT als binnen de brede mediawereld.
“Verkeerde indruk gewekt”
Aanvankelijk probeerde Delaplace nog zijn beslissing te verdedigen, maar ondertussen raakte bekend dat de docu toch wordt uitgezonden. Daarbij kwamen er ook uitdrukkelijke excuses voor de ‘grote inschattingsfout’. “De indruk is gewekt dat er voorwaarden waren gekoppeld aan eventuele gesprekken en dat VRT die voorwaarden ondersteunde”, klinkt het. “Dat was niet onze insteek, maar we begrijpen dat het bij velen zo is overgekomen. Die deuk in het wederzijds vertrouwen hadden we kunnen vermijden. We hadden onze beslissing veel beter moeten duiden en we hadden de slachtoffers in deze zaak sneller en beter moeten betrekken.”
De VRT hoopt tenslotte dat ze hiermee het vertrouwen kunnen herstellen, maar de vraag is of dat haalbaar is. Intussen tekenden meer dan 200 mensen uit de cultuursector de voorbije dagen een open brief aan minister van Media Benjamin Dalle (CD&V), waarin ze de naar eigen zeggen eenzijdige beslissing hekelden.
Daarop staan ook heel wat namen van bekende West-Vlamingen. Onder meer Joke Devynck, Julie Mahieu, Sarah Vandeursen, Maarten Moerkerke, Wannes Destoop, Angelo Tijssens, Laura Van Haecke, Marijke Pinoy, Anne-Laure Vandeputte, Sebastien Dewaele, Iwein Segers, Wannes Cappelle, Dominique Deruddere, Kaat Pype, Yanne Feryn, Günther Lesage, Karin Tanghe, Yves Degryse, Mathias Sercu, Thibaud Dooms, Emilie De Roo, Jeroen Dumoulein, Janne Desmet, Dalilla Hermans, Manu Van Acker, Lara Taveirne, Mieke Dobbels, Patricia Kargbo, Ayana Doucouré, Michel Sabbe, Dries Heyneman en Eliza Stuyck ondertekenden de open brief.
Het eerste deel van de docu ‘Het proces dat niemand wou’ is op woensdag 27 maart te zien om 21.20 uur op VRT CANVAS. De integrale docu kan je ook bekijken via Streamz.
De volledige open brief:
Met verbijstering, ontzetting en groeiend ongeloof hebben wij in de media de vreemde bochten gevolgd die Frederik Delaplace, CEO van de publieke omroep, maakte naar aanleiding van de geplande uitzending van ‘Het proces dat niemand wou’ op VRT. Een documentaire waarin acht vrouwen getuigen over grensoverschrijdend gedrag van BDP aan hun adres, een documentaire die meneer Delaplace reeds tot tweemaal toe had uitgesteld. In een communiqué aan zijn collega’s van vrijdag jl. liet hij weten dat de waarheid zijn rechten kent, dat er excuses op til waren ter attentie van de vrouwen in kwestie en dat die gesprekken in alle discretie dienden te gebeuren. Wij kunnen ons het aantal opgetrokken wenkbrauwen niet voorstellen van al die mensen die zich, bij het lezen van dit bericht, moeten hebben afgevraagd wat de link is tussen nakende excuses en het uitstellen van een documentaire waarin de vrouwen op serene wijze hun verhaal vertellen. Dat is het. Zij vertellen hun verhaal. Wij vragen ons af wat daar bedreigend aan kan zijn in een helingsproces, tenzij het door de CEO van de publieke omroep zelf als bedreigend ervaren wordt, natuurlijk. Als de intentie van bovengenoemde baas zuiver was geweest, dan had hij maar één keuze kunnen maken, namelijk de vrouwen aan het woord laten, hen ruimte geven, ja, zendtijd.
Voor ons is er geen andere verklaring dan dat de man een dubbele agenda heeft. Als de waarheid zijn rechten heeft, zoals Delaplace dat in zijn bericht aan zijn collega’s laat weten, dan willen wij bij deze aan hem laten weten dat de waarheid ook háár rechten heeft. En wij, artiesten en makers waarvan velen de programma’s bevolken, voor of achter de schermen, waarvoor meneer Delaplace al dan niet zijn fiat geeft, wij willen weten wie er hier een hand boven het hoofd gehouden wordt? De vrouwen die hij meent te beschermen zijn het alvast niet, want zij werden pas na het uitstellen van de documentaire op de hoogte gebracht dat die was uitgesteld. Ridderlijke daad?
Het is voor ons onaanvaardbaar dat in een televisielandschap één iemand klaarblijkelijk de macht kan hebben om, omwille van vage redenen, de uitzending van een belangrijk document over grensoverschrijdend gedrag in datzelfde landschap uit te stellen en wie weet wel gewoon te annuleren. Misschien komt Frederik Delaplace nog uit een tijd waarin hij weg kon komen met zulke vage machtsingrepen, maar wij hopen alvast dat de boodschap vanuit de politieke wereld naar hem toe even duidelijk en kraakhelder mag zijn als dat zijn boodschap schimmig en vaag is.
Wij hebben drie jaar geleden al een streep in het zand getrokken exact om dit soort haantjesgedrag aan te kaarten. Dacht meneer Delaplace dat de storm was gaan liggen? Jammer, maar helaas. Hij heeft hem zelf terug doen opwaaien. Tot daar ‘de rust’ die diende ‘weer te keren’. Want als zou blijken dat het stil blijft vanuit politieke hoek, als zou blijken dat Frederik Delaplace kan wegkomen met dergelijk grensoverschrijdend gedrag, dan zou u, minister Dalle, moeten toegeven dat er uiteindelijk, in al die jaren sinds #metoo, nog maar bitter weinig veranderd is.
Wij, spelers uit het brede culturele veld, wij eisen dat de acht vrouwen uit de documentaire de ruimte krijgen die zij verdienen, op de publieke zender.
Wij eisen dat er waarlijk werk wordt gemaakt van het aanpakken van grensoverschrijdend gedrag binnen de VRT en daarbuiten en niet in de holle woorden die Delaplace aan zijn collega’s durft voorschotelen als de waarheid die zijn rechten kent.
Wij eisen dat hier helder en duidelijk over gecommuniceerd wordt, zonder dubbele agenda’s, zonder politieke spelletjes. Want is meneer Delaplace alleen in deze beslissing? Of wordt ook hem de hand boven het hoofd gehouden? Indien ja, dan is het aan de gehele raad van bestuur om te verduidelijken in wiens voordeel deze beslissing precies genomen is. De reconstructie van de feiten wijst alvast naar een ingreep waarin op geen enkele manier rekening werd gehouden met de vrouwen zelf en dat lijkt ons toch de kern van de demarche geweest te zijn? Wij, als medewerkers aan de programma’s van de publieke omroep, als belastingbetalers en als geëngageerde makers binnen het culturele veld, zullen niet rusten voor er helderheid is geschapen.
En ten slotte willen wij aan de vrouwen in kwestie die in de documentaire aan bod komen meegeven : wij staan als één blok achter jullie. Jullie zijn niet alleen. Niet in de haatberichten die jullie ontvangen, niet in het zwijgen dat jullie wordt opgelegd. Jullie mogen uitblazen in het peloton, wij zullen even op kop, we’ve got your back. De moed die jullie hebben getoond in jullie kwetsbaarheid is groots. Wij danken en erkennen jullie daarvoor.
Het is niet minder dan een schandaal dat de publieke omroep dat niet doet. Het is niet minder dan een schandaal dat de VRT de boodschap uitzendt dat, indien er excuses op til zijn, de getroffen vrouwen maar even hun mond moeten houden. Dat is ongezien, onaanvaardbaar en menselijk gezien onmogelijk, wat ons betreft.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
