Midden de jaren zeventig was ‘Spel zonder Grenzen’ een groot kijkcijferkanon op televisie. Op 4 juli 1973 mocht Ieper de Belgische kleuren verdedigen in het Franse Chartres. De Ieperlingen deden dat met succes en de overwinning leverde hen meteen een ticket op voor de finale, later in Parijs. Waar ze van een nieuwe zege werden gehouden door Frans chauvinisme.
Samen met Jan Breyne (73), destijds directeur van Toerisme, keren we eventjes 50 jaar terug. “Je moet je een beetje terugplaatsen in de tijdsgeest van toen, waar er niet zoveel ontspanningsmogelijkheden waren als vandaag”, aldus Jan Breyne. “Spel zonder Grenzen was gigantisch populair in bijna heel Europa en de scheidsrechters Gennaro Olivieri en Guido Pancaldi waren bijna wereldvedetten.”
Eerste Vlaamse stad
“Wij waren naar Chartres afgereisd met een handvol supporters, onder aanvoering van onze toenmalige burgemeester Albert Dehem zaliger. Ieper moest het toen opnemen tegen Engelberg uit Zwitserland, het Duitse Hof, Peebles uit Schotland, het Nederlandse Zandvoort, de Italianen uit Cantu en natuurlijk Chartres. De generale repetitie de dag voordien was niet zo goed verlopen, want we haalden amper twintig punten toen.”
“Na de eerste proef op de wedstrijddag stonden we laatste met een puntje en de moed zonk sommige aanwezigen al in de schoenen. Maar bij de tweede proef kwamen de Ieperlingen, geleid door coach wijlen Roger Moniez en oefenmeester Lucien Mus zaliger, onder stoom om uiteindelijk te winnen met 42 punten, op een totaal van 56, voor de lokale ploeg van Chartres. Alle meegereisde supporters waren door het dolle heen en burgemeester Dehem riep luidkeels er zit nog echt ras in Ieper. We waren zelfs de eerste Vlaamse stad in de geschiedenis die de eerste plaats bemachtigde.”
Ook in het Ieperse bracht deze overwinning heel wat teweeg. “De terugkeer was echt legendarisch. Zelf waren wij ’s morgens tegen 8.30 uur aangekomen in Ieper, na een nachtje doorrijden, en waren we met een wagentje van het JOC met luidsprekers door de stad gereden en opgeroepen om tegen 17 uur in de Rijselstraat te zijn voor de ontvangst van onze helden. Het werd van aan de Rijselpoort, onder begeleiding van de Koninklijke Harmonie Ypriana, een pure triomftocht, waarbij de hele ploeg, op een vrachtwagen van de brouwerij Vermeulen, als echte vedetten werden onthaald.”
Werna Verschelde, een van de deelneemsters, herinnert zich dat nog levendig. “Ik weet zelfs dat de zusters van de Lamotjes, waar ik toen schoolliep, daar klaarstonden met een groot bloemstuk om mij proficiat te wensen. Het zag echt zwart van het volk, en we mochten nadien alle mensen toewuiven vanop de eerste verdieping van het stadhuis. Onze sterkte? Ik zou zeker zeggen de ploeggeest, en misschien waren het bij ons niet de grote spierbundels, maar alle mannen en vrouwen van de Ieperse ploeg hadden een zeer sterke fysiek. Weet je dat enkele deelnemers in drie weken intensieve training zo’n vijf kilogram verloren?”
Morele winnaars
Ieper had door de winst meteen een plaatsje in de finale midden september, in de schaduw van de Eiffeltoren in Parijs. “Onze ploeg presteerde weer sterk”, herinnert Jan Breyne zich. “Maar we werden op onsportieve wijze van de overwinning gehouden. In een bepaald spel werden we zelfs gediskwalificeerd, tot groot ongenoegen van meerdere deelnemende ploegen.”
“Het was overduidelijk dat de Fransen wilden dat hun ploeg het pleit zou winnen. Onze enige troost was dat niet Chartres, maar wel het Engelse Ely de finale won. Al waren die zo fair om ons uit te roepen tot morele winnaars. Meteen het sein voor een verbroedering met deze mensen en enkele maanden later zijn we zelfs met de hele ploeg over het water getrokken om hen een bezoekje te brengen.”
“Wijzelf eindigden als vijfde in de finale, wat toch een enorme domper op de feestvreugde was. Het moet zijn dat ze bij de toenmalige BRT ook meenden dat we onsportief werden behandeld, want op 26 augustus 1975 kregen we de eer de Europese finale in Ieper te organiseren. De ploeg van 1973 speelde in deze finale ook een rol, want ze waren testploeg voor alle proeven. Knokke-Heist verdedigde toen de Belgische kleuren en werd vierde. Het Franse Nancy won.”
(Dirk Titeca)
Werna Verschelde: “Trainingen waren niet van de poes”
Werna Verschelde (67), die nu in Sint-Juliaan woont, was een van de jongste pionnen van de Ieperse ploeg. “Ik was net 17 geworden, en deed aan heel wat sporten. Ik herinner me nog goed de trainingen vooraf, die zeker niet van de poes waren. Soms waren we de dagen nadien zo stijf als iets. In Chartres moest ik vanop een hoge olifant schieten met pijl en boog. Een spel dat ik vooraf echt niet wilde. Onze coach Roger Moniez leerde mij toen als linkshandige met een boog schieten gemaakt voor rechtshandigen. Het leek een echt fiasco te worden, en hoe ik het deed weet ik nog altijd niet, maar ik schoot zesmaal op rij in de roos. En meteen zorgde dat voor de kentering in het spel. Wat me ook altijd zal bijblijven is de verbroedering met de collega’s uit Italië en Nederland die in hetzelfde hotel verbleven. De dagen voordien betekende dit weinig uurtjes slaap ’s nachts en veel lege minibars… Maar Spel zonder Grenzen zorgde er echt voor dat Ieper in rep en roer stond. Vorig jaar waren we nog in Chartes en op de plaats waar het allemaal gebeurde, kwamen alle herinneringen weer boven. Dat we ons moesten omkleden in de kathedraal bijvoorbeeld.” (DT)
Jef Geerits: “We hielden er mooie trips aan over”
Ook Ieperling Jef Geerits (71) behoorde toen tot de ploeg. “Ik deed op dat moment ook aan heel wat sporten, en nam, als een van de ouderen, een beetje de voortrekkersrol op mij. We hadden een berensterke ploeg, maar we hadden het niet voor niks gekregen. De laatste weken gingen we bijna dagelijks trainen. Een van de trainingen was om met een gewone fiets, vanuit stilstand, de Kemmelberg op te rijden aan de zijde van het Frans kerkhof. In Chartres beleefden we een week om nooit te vergeten, zonder dan nog te spreken over de ontvangst eenmaal terug in Ieper. We werden als echte vedetten onthaald.”
“De finale later in Parijs moesten we zeker ook gewonnen hebben, maar daar kwam het Franse chauvinisme bovendrijven. Later werden zelfs enkele deurwaarders serieus beboet omdat ze het spel niet fair speelden. In een spel werden we zelfs gediskwalificeerd omdat Frans Carnel toen een vlag niet meteen plaatste zoals het hoorde, ondanks het feit dat hij de snelste was. Dat zorgde toch wel voor een anti-climax. We waren de morele winnaars en hielden er enkele mooie trips aan over naar toen gemaakte vrienden uit Italië, Nederland en Engeland.” (DT)
Trees en Chris Vermote: “Iedereen bleef zich 100 % geven”
Ook de zussen Trees (71) en Chris Vermote (72) vinden de deelname 50 jaar terug nog altijd een unieke belevenis. “We hebben het toendertijd als jonge gasten zeker niet zomaar cadeau gekregen. De trainingen de weken vooraf waren niet van de poes, bijna soms Spartaans, maar iedereen bleef zich 100 % geven. Na een training van 3 uur gingen we bijvoorbeeld nog altijd lopen rond de Zillebekevijver. Soms voelde je de volgende morgen wel dat je lichaam serieus opspeelde, maar ’s avonds stonden we toch terug op het terrein voor een nieuwe training”, aldus Chris.
“Er heerste echt een plezante sfeer in de ploeg, een echte samenhorigheid”, vult zus Trees aan. “Ondanks het feit dat je hele lijf tegensputterde, bleef je gewoon doorgaan op automatische piloot. Je benen liepen nog, maar dat was vaak alles… In Chartres beleefden we echt wel een unieke tijd met de mensen van de andere ploegen. Ik herinner me nog dat we met enkele mensen van de Nederlandse ploeg de keuken van het hotel wat gingen plunderen om een hongertje te stillen. Op een receptie dronken we de aangeboden champagne bijna als limonade”, besluit Trees. (DT)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
