Zij geven hun vakmanschap door: nieuwe premies om unieke tradities in leven te houden

© Unsplash
Phebe Somers

De komende twee jaren ontvangen zeven West-Vlaamse vakmannen en -vrouwen in totaal zo’n 200.000 euro om de nieuwe generatie hun kennis, kunde en passie bij te brengen. Dat blijkt uit cijfers die Vlaams volksvertegenwoordiger Cathy Coudyser (N-VA) opvroeg. “Zo houdt Vlaanderen unieke tradities in leven.”

Leo creëert en restaureert glas in lood

Glazenier Leo Crul: “Het publiek dat meer wil leren over deze ambacht is zeer divers.”
Glazenier Leo Crul: “Het publiek dat meer wil leren over deze ambacht is zeer divers.” © Tom Brinckman

Hij was amper zes toen hij zijn eerste raam brandschilderde. Je mag dus wel stellen dat Leo Crul (67) uit Brugge het ambacht van glazenier met de paplepel is ingegeven. Al 48 jaar ontwerpt, schildert en restaureert hij met veel passie en gedrevenheid brandglasramen en glas in lood, en leert hij ook anderen hoe ze dat kunnen doen.

“Het publiek dat meer wil leren over deze ambacht is zeer divers. Van jonge studenten architectuur tot gepensioneerden. Bijna iedereen begint eraan uit interesse, daarna beslissen ze wat ze ermee willen doen. De meesten gaan ermee aan de slag in bijberoep, enkelen maken er zelfs hun hoofdberoep van. De vraag naar opleiding is echt groter dan het aanbod”, vertelt Leo. Dat hij nu de kans krijgt om iemand van A tot Z de kneepjes van het vak bij te brengen, vindt hij heel waardevol. “Het is schrijnend om te zien hoeveel kennis er wordt genegeerd in het onderwijs: schaduwleer, compositie, kleurenkunde… Er is nochtans veel potentieel en die vaardigheden blijven actueel. Daarom is het belangrijk dat het ambacht blijft bestaan.”

Margot ontwerpt herhalende patronen

Margot Billiet: “Dit vak heeft zeker nog toekomst.”
Margot Billiet: “Dit vak heeft zeker nog toekomst.” © Tom Brinckman

Margot Billiet (49) uit Brugge is al 30 jaar gespecialiseerd in het ontwerpen van herhalende patronen, een vaardigheid die veel meer toepassingen heeft dan je zelf zou denken. “Van vloertegels, inpakpapier en muurbekleding tot koffietassen en textiel”, vertelt Margot enthousiast. “Vroeger werden deze patronen eerst op papier getekend én ingekleurd. Zo werken wij nog steeds, tot we een prototype hebben om aan producenten mee te geven, die het ontwerp dan namaken op computer.”

Dit vakmanschap is door de digitalisering een beetje in de vergetelheid beland. “Zeker in massaproductie wordt alles meteen via de computer ontworpen. Maar ik merk wel dat de oude techniek nog steeds vaak wordt gebruikt in de mode- en interieurbusiness. Het vak heeft zeker nog toekomst, daar ben ik van overtuigd!” Nu wil Margot haar kennis en kunde graag doorgeven aan jongeren. “Ik wil hen prikkelen om deze onbekende wereld te ontdekken”, klinkt het. “Ook wil ik de beste tip die ik zelf ooit kreeg aan hen meegeven: zorg dat je de controle kunt behouden over je eigen werk, je passie. En blijf volharden.”

Roger is touwslager

Roger Tanghe: “Het is mijn plicht om mijn ambacht door te geven.
Roger Tanghe: “Het is mijn plicht om mijn ambacht door te geven. © Stefaan Beel

Touwslagen, een ambacht die al sinds het einde van de negentiende eeuw met uitsterven bedreigd is. Maar niet als het afhangt van Roger Tanghe (71) uit Roeselare. Naast touwslager is hij naar eigen zeggen een ware filosoof en woordkunstenaar, wat leidt tot een zeer poëtische visie op zijn vakmanschap: “Het is het oudste beroep ter wereld, vroeger was het lichaam gewoon het instrument waarmee de stoffen tot touw werden geweven. Nu is het proces al gemoderniseerd, maar we mogen nooit vergeten hoe een touw op de traditionele manier werd gemaakt.”

Roger was jarenlang eigenaar van een touwslagerij in Roeselare, die hij nu overlaat aan een jonger koppel. Waarom hij het zo belangrijk vindt dat deze ambacht blijft voortbestaan? “Ik heb het touwslagen met de moedermelk meegekregen, zo wil ik het ook doorgeven. Het is mijn plicht in deze maatschappij. Zelf heb ik mijn zoon moeten afgeven in het kraambed. Maar de nieuwe eigenaars hebben een zoon die nog studeert. Het is omdat het zo moest zijn, daar ben ik zeker van”, klinkt het bij Roger.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier